Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
14/11/2024 |
Üyelere Özel! |
Yıkım İşinin Sözleşmeye Dahil Olup Olmadığı |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
14/11/2024 |
Üyelere Özel! |
Yüklenici ile Yapı Denetim Görevlisi Anlaşmazlığı |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
25/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Projede asansörü kovası boşluğuna, mahal listesinde asansör makine dairesine yer verilmiş olup, teknik şartnamede yer alan asansöre ilişkin hükümlerin işe özgü olarak düzenlenmediği anlaşıldığından asansörlerin yüklenicinin teklifine dahil olmadığı. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
25/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Birim fiyat sözleşmeye bağlanan işlerde, idarece yükleniciden uygulama projelerinin hazırlanmasının istenmesi durumunda yükleniciye ihale dokümanında öngörülmesi şartıyla birim fiyat üzerinden ödeme |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
25/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Teknik şartnamede yer verilen imalatların bedelinin yüklenicinin teklif bedeline dahil olduğu. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Fiyat farkı verilen bir işte, ihale tarihinde geçerli resmi fiyatı olan bir iş kalemi için yeni birim fiyata gerek duyulduğu takdirde o iş kalemine ilişkin ihale tarihinde geçerli fiyat yeni birim fiyat olarak belirlenmelidir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Sözleşme süresi bitmiş ve idarenin izni ile cezalı çalışılan işlerde, fiyat farkı hesaplanırken süre bitim tarihinde uygulanmakta olan (Pn) değeri ile cezalı çalışılan süredeki (Pn) değerinden düşük olanı esas alınır.” şeklinde düzenlenmiş hükümde yer verilen “süre bitim tarihinde uygulanmakta olan (Pn) değeri” ifadesinden, iş bitim tarihinden önce düzenlenmiş en son hakedişte uygulanmakta olan endeksin dikkate alınarak işlem tesis edilmesi gerekir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
İhale dokümanında fiyat farkı öngörülmeyen yapım işinde mücbir sebeplerden veya idareden kaynaklı süre uzatımı verildiği takdirde revize iş programı düzenlenmeli ve işin sözleşmeye göre bitmesi gereken tarihin içinde bulunduğu ay temel endeks, revize iş programına göre gerçekleşmesi gereken aya ait endeks ise güncel endeks kabul edilerek fiyat farkı hesabı yapılmalıdır. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Anahtar teslim götürü bedel sözleşme ile gerçekleştirilen yapım işinde, uygulama projesinde yer alan bir imalat kalemi mahal listesi ve pursantaj cetvelinde yer almasa da sözleşme bedeline dahildir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Proje değişikliği ile bu değişikliğe istinaden süre uzatımı verilmesine binaen iş programının revize edilmesi durumunda, işin kısmen durdurularak imalâtlara ara verildiği tarih ile proje onay tarihi arasında proje değişikliğine konu olan ve yapımına ara verilen imalâtlar için belirlenecek toplam bedelin sonraki aylara aktarılması suretiyle revize iş programının düzenlenmesi ve bu program esas alınarak fiyat farklarının hesaplanması gerekmektedir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Anahtar teslim götürü bedel sözleşmeye bağlanan yapım işlerinde, teknik şartnamede yer alan fakat uygulama projesi ve mahal listesinde yer almayan imalatlar sözleşme bedeline dahil değildir ve bu imalatlar ile ilgili iş eksilişi yapılamaz. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Mahal listesindeki bir imalatın uygulama projesine aykırılık teşkil etmesi halinde sözleşme bedeline dahil olarak uygulama projelerine göre imalatın gerçekleştirilmesi, idarece mahal listesindeki imalatın yapılmasının istenmesi durumunda ise proje değişikliği yapılmasına karar verilmesi ve iş artışı / eksilişi yapılması gerekmektedir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Anahtar teslim götürü bedel sözleşmede uygulama projesinde yer alan imalatların tip detay projesi ve mahal listesinde yer alan notların dikkate alınarak sözleşme bedeli içerisinde yapılması gerektiği. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Anahtar teslim götürü bedel sözleşmeye bağlanan yapım işinde proje değişikliğine bağlı olarak iş eksilişinin ortaya çıktığı durumlarda, iş eksilişi kapsamına giren imalatların fiyatının da YİGŞ’nin 22 nci maddesinde yer alan yeni fiyatın tespitine ilişkin hükümlerin aynı şekilde uygulanması suretiyle tespit edilmesi gerektiği. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
İhale dokümanında fiyat farkı verileceği öngörülmeyen yapım işinde proje değişikliğinden kaynaklı süre uzatımı verildiği durumlarda, idari şartname ve sözleşmesinde yer verilmiş olması durumunda mücbir sebepler ve idareden kaynaklanan nedenlerle uzatılan süreye göre hazırlanan ve idaresince onaylanan revize iş programına uygun olarak uzatılan süre içerisinde yapılan imalatlara fiyat farkı hesaplanması gerektiği. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Anahtar teslim götürü bedel sözleşmeye bağlanan yapım işinde mimari uygulama projesinde yer alan fakat diğer uygulama projeleri ve teknik şartnamede yer almayan imalatın sözleşme bedeline dahil olarak yapılması gerektiği. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Yıllara yaygın olan yapım işinde sözleşme imzalanmasının ve yer tesliminin yıl sonuna doğru yapılması nedeniyle iş bitim tarihinin ödenek ayrılmayan yıla sarkması durumunda ödeneği olmayan yılda gerçekleştirilecek imalatlara karşılık gelen ödeneğin ilgili yıla aktarılabileceği. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Yüklenici tarafından itirazsız imzalanan sözleşmeye dayalı düzenlenen ve idaresince onaylanıp geçerli hale geldiği anlaşılan iş programında yılı sözleşme ödeneklerinin değiştirilemeyeceği değerlendirilmektedir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
İhale sürecinin uzun sürmesi ve buna bağlı olarak da sözleşmenin imzalandığı yıl içerisinde çalışılabilecek gün sayısının azalmasından bahisle sözleşme ile belirlenen ödenek dilimlerinin ve buna bağlı olarak da onaylı iş programının revize edilemeyeceği. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Birim fiyat sözleşmeye bağlanan yapım işinde, sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belli olmayan işlere ait yeni birim fiyat tespiti yapılması durumunda söz konusu yeni birim fiyatlı iş kalemine revize birim fiyat uygulanması gerekmektedir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Birim fiyat sözleşmeye bağlanan yapım işin yeni birim fiyatların tespitinde, işin sözleşmesi hükümleri ile belirlenen %15 yüklenici karı ve genel gider oranının sözleşme hükümlerinde değişiklik yapılamayacağından dolayı değiştirilemeyeceği. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Geçici kabul komisyonunun oluşturulabilmesi ve işin geçici kabulünün yapılabilmesi için, yapılan işin kusurlu ve eksik kısımlarının bedelleri toplamının işin sözleşme bedelinin yüzde beşinden fazla olmaması ve belirlenen eksik ve kusurların tesisin kullanılmasına ve/veya işletilmesine engel olmaması gerekmekte olup elektrik bağlantısı ve abonelik işlemleri tamamlanmadan başka bir ifade ile işin kullanılmasına ve işletilmesine engel teşkil eden eksiklikler bulunması halinde geçici kabul komisyonu kurularak geçici kabul yapılamaz. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
İhale dokümanı arasında yer almayan yaklaşık maliyet hesap cetvelinin yeni birim fiyatın tespitine yönelik anlaşmazlıkların çözümünde başvurulacak bir doküman olarak değerlendirilemeyeceği gibi yeni birim fiyatın tespitinde, yaklaşık maliyet ile sözleşme bedeli arasındaki farktan hareketle bulunacak bir oranda, belirlenmiş olan yeni birim fiyatın tenzilata tabi tutulabileceğine dair de işe ait sözleşme ve ekleri ile ilgili mevzuatta herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
İhale dokümanları arasında yer alması gereken “Birim fiyat tarifleri” başlıklı bir belgenin ihale dokümanları arasında yer almadığı, dolayısı ile mevzuatına göre ihale dokümanları arasında yer verilmesi gereken birim fiyat tarifleri bulunmayan anlaşmazlık konuları ile ilgili olarak Yüksek Fen Kurulunca karar verilemeyeceği. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Yapım işinde geçici kabul itibar tarihinden sonra teminat süresi sonunda işin kesin kabul işlemlerinin bitirilmiş olmasının anlaşılması gerektiği dolayısıyla teminat süresinin bitiminden sonra ortaya çıkan anlaşmazlıkların Yüksek Fen Kurulunca karara bağlanması mümkün değildir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Birim fiyat sözleşmeye bağlanan işte taraflarca birlikte tespit edilen yeni birim fiyatın, yüklenicinin kabul ettiği durumlar hariç tenzilata tabi tutulmasına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
İş programının sözleşme konusu iş kalemlerinin esas alınarak hazırlandığı, şantiye kurulumunun iş programı ile direk bir bağlantısının bulunmadığı, dolayısıyla şantiye kurulumunun iş programında yeri olmadığı. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Anahtar teslim götürü bedel sözleşme ruhu/özelliği gereği, bahse konu yapım işi kapsamındaki tüm imalatların, fen ve sanat kurallarına göre imal edilerek, eksiksiz ve kusursuz halde idareye teslim etme zorunluluğunun bulunduğundan dolayı birbirini tamamlayıcı ve biri olmadan diğerinin yapılmasının mümkün olmadığı imalatların sözleşme bedeline dahil olduğu. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Birim fiyat sözleşmeye bağlanan yapım işinde işin yürütülmesi aşamasında idaresince yapılan proje değişikliği sonucu yapılmasına karar verilen ve teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin bedellerinin taraflarca müştereken tespit edilmesi gerekmekte olup idarenin tek taraflı olarak yeni birim fiyat belirlemesi mümkün değildir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Geçici hakedişlerin sözleşmesinde belirtilen sürede ödenmemesi sonucu idareden kaynaklanan ödenek yetersizliğinin yüklenicinin ortadan kaldırmaya gücünün yetmeyeceği dikkate alındığında geçici hakediş ödemelerinde gecikme hesap edilerek süre uzatımı verilmesi ve bu sürede eksik harcanan ödeneğinin diğer yıla aktarılması gerekmektedir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Yüklenici veya idareler sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan anlaşmazlıklar nedeniyle yargılama konu edilmemiş olmak şartıyla anlaşmazlığın çözümü için Yüksek Fen Kuruluna başvurabilirler. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Fiyat farkı verilmesi öngörülen yapım işinde düzenlenen geçici hakedişte, fiyat farkı hesabının uygulama ayı endeksi ile yapılması gerekirken uygulama ayına ait endeks belirlenmediği için bir önceki ayın endeksine göre hesaplanması mümkün olmayıp uygulama ayına ait endeks belli olduktan sonra fiyat farkı hesabının hakedişten ayrı olarak yapılması gerekmektedir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Revize iş programı hazırlanıp idaresince onaylandıktan sonra, bu revize iş programına göre fiyat farklarının yeniden hesaplanması gerektiği, geçici hakedişlerde hesaplanan fiyat farklarının, onaylı revize iş programına göre yeniden hesaplanmasının her zaman ilave ödenecek bedel sonucunu ortaya çıkarmayacağı, işin yürütülmesi sırasında hesaplamada dikkate alınacak uygulama ayı endekslerine bağlı olarak bazen de kesilecek bir bedeli ortaya çıkarabileceği göz önünde bulundurulduğunda, kesin hakediş raporu düzenlenmesine kadar geçici hakediş raporlarında hesaplanan fiyat farkı bedelinin düzeltilebileceği. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Birim fiyat sözleşmeye bağlanan yapım işinde, ihale dokümanlarından olan “birim fiyat tarifleri”nin, diğer belgelerden (Teknik Şartnameler, Genel Teknik Şartname, Ön / Kesin Projeler) öncelikli olduğu ancak ihale dokümanı içerisinde yer alan ve mevzuatına uygun olarak hazırlanmayan “birim fiyat tarifleri” isimli belgenin içeriğinin “teknik şartname (iş kalemleri)” başlıklı bir belge olması dolayısı ile mevzuatın öngördüğü “birim fiyat tarifleri” başlıklı bir belge olarak dikkate alınamayacağı. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Anahtar teslim götürü bedel sözleşmeye bağlanan yapım işinde uygulama projelerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 4 üncü maddesinde yapılan tanımına uygun, herhangi bir tereddüte mahal vermeyecek nitelikte hazırlanmaması nedeniyle uygulama projesindeki anlaşmazlığın çözümü için Yüksek Fen Kurulunca karar verilemeyeceği. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Anahtar teslimi götürü bedel sözleşme kapsamında idaresince yaptırılmasına karar verilen ve iş artışı yapılan imalatlar ile yapımından vazgeçilen ve iş eksilişi yapılan imalatların birim fiyatlarının tespitinde YİGŞ’nin 22 nci maddesinin 2 nci fıkrasında belirtilen analiz ve rayiçlerin kullanılması gerektiği. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Havanın yağışlı olduğu günlerde iş makinalarının çalışamadığının işte gecikmeye etki edip etmediğinin idaresi tarafından tespit edilmesi, gecikme olması durumunda gecikilen süre kadar süre uzatımı verilmesi gerektiği. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
24/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Karma sözleşmelerde, anahtar teslimi götürü bedel sözleşme kısmına ait ortaya çıkan yeni iş kalemleri için karma sözleşmenin birim fiyat bölümünde yer alan ve birim fiyat teklifi kapsamında fiyatı verilmiş olan iş kalemlerine ait birim fiyatların YİGŞ’nin 22 nci maddesinin 1 inci fıkrası hükmü kapsamında anahtar teslimi götürü bedel kısmında kullanılabilecekleri, ayrıca uygulama projesinde yer almayan ve eksik ve kusurlu olduğu tespit edilen imalatı düzeltmek amacıyla proje ve şartnameden farklı olarak idarenin onayı alınmadan gerçekleştirilen imalat için bir bedel talep edilmeyeceği. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
23/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Asansörlerin imalatlarının yapımı için gerekli hesaplamaların yapılabileceği bilgi ve detayların bulunduğu ön/kesin projeler olmadığından dolayı uygulama projelerinde yer alan asansör elektrik panosu ve asansör kuyusu hariç asansör imalatlarının sözleşme bedeline dâhil olmadığı değerlendirilmektedir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
23/08/2024 |
Üyelere Özel! |
KDV ödemelerinin, hakediş içerisinde imalat tutarları ve fiyat farkları gibi bir ödeme kalemi olduğu, bu ödeme kaleminin yüklenicinin alacakları içinde ayrı yere konulamayacağı, hakedişle ödenen tüm kalemlerin bir bütün olduğu ve idare tarafından yükleniciye ayrıca ödenmesi gerektiği düşünüldüğünde KDV'nin geç ödenmesi süre uzatımı sebebidir ve süre İdarece somut gerekçeler dikkate alınarak verilmelidir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
23/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Tasfiye geçici kabul tarihinden sonra tasfiye kesin hesabının yapılabilmesine yönelik olarak işlerin ve ihzaratın ölçülebilir duruma getirilmesi için yapılan imalatlara fiyat farkı verilmesi, sözleşme hükümleri gereğince hesaplanacak fiyat farkı hesabında güncel endeks olarak, bu imalatların tamamlatıldığı tarihlerin değil, tasfiye onay tarihinin alınması gerekir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
23/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Yapımından vazgeçilen ve iş eksilişi yapılan imalatların sözleşmesinde bulunmayan birim fiyatlarının, sözleşme eki YİGŞ’nin 22 nci maddesinde öngörülen usul ve esaslar doğrultusunda tenzilat uygulanmadan yüklenici ile birlikte tespit edilmesi gerekir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
23/08/2024 |
Üyelere Özel! |
sözleşme eki uygulama projesinde sadece tablosunun bulunduğu, mahal listesinde imalat yeri belirtildiği ancak miktarı konusunda herhangi bir bilgi olmadığı ve birim fiyat tariflerinde teknik özellikleri verilen bahse konu UPS cihazının miktarının yaklaşık maliyet hesap cetvelinde bulunduğu, bu cetvelinde sözleşme eki olmadığı ve yüklenicinin bilgi sahibi olması mümkün olmayan gizli belge olması nedeniyle gelinen bu aşamada Kurulca bir karara varılmasının mümkün olmadığı. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
23/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Anahtar teslim götürü bedel sözleşmeye bağlanan yapım işinde proje değişikliği sonrası iş artışı yapılması halinde sadece iş artışına konu imalatlar için değil bu imalatların etkilediği diğer imalatların yapılabilmesi için de süre uzatımı verilebilir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
23/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Anahtar teslim götürü bedel sözleşmeye bağlanan yapım işinde mimari uygulama projesinde yer alan “Taşıyıcılı/Taşıyıcısız %1000 Elastik SPS Modifiyeli Bitüm Esaslı Su Yalıtım Örtüsü” imalatının yüklenici tarafından “taşıyıcılı” olarak yapılmak istenerek imalatın “taşıyıcısız” olarak yapılması durumunda malzeme fiyatının ödenmesi gerektiğini iddia etmişse de idaresince imalatın taşıyıcısız olarak yapılmasının öngörülmesi halinde ise “taşıyıcısız” imalatın sözleşme bedeline dahil olduğu. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
10/08/2024 |
Üyelere Özel! |
İşin yapılacağı bölgede ilgili belediyesinin imar uygulamasına bağlı olarak ruhsat alınamaması sebebiyle durdurulmasına binaen süre uzatımı verilmesi ve uzatılan süreye göre hazırlanan ve idaresince onaylanan revize iş programına uygun olarak uzatılan süre içerisinde yapılan imalatlara fiyat farkı hesaplanması gerekmektedir. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
10/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi için yoğun kış şartları gerekçesiyle süre uzatımı verilmesi mevzuata aykırıdır. Mevzuata aykırı süre uzatım kararını tek başına imzalayan belediye başkanı ortaya çıkan kamu zararından sorumludur. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
10/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Mevzuata aykırı süre uzatımı sonucu ddenek tutarlarının değiştirilmesi ve iş programında Genel Müdürlük oluru olmadan yapılan bu değişiklikle, imalatların çok büyük kısmının Ekim ayında yapılmış olduğu kabul edilerek, yüksek olan Ekim ayı endeksi üzerinden fiyat farkı ödenmesi nedeniyle kamu zararına sebep olunmuştur. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
10/08/2024 |
Üyelere Özel! |
Cezalı çalışılan sürede yapılan imalatlara fiyat farkı hesaplanırken süre bitim tarihinde uygulanmakta olan (Pn) değeri ile cezalı çalışılan süredeki (Pn) değerinden düşük olanı esas alınmalıdır. |
Detaylar |
Üyelere Özel! |
Üyelere Özel! |
10/08/2024 |
Üyelere Özel! |
İdari şartnamenin fiyat farkını düzenleyen maddesine; "Diğer idarelerden (Kamu kurum ve kuruluş görüşleri) kaynaklı süre uzatımları söz konusu olması durumunda fiyat farkı verilmez." şeklinde hüküm koymak mevzuata uygun değildir. |
Detaylar |