4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “Yüklenici: Üzerine ihale yapılan ve sözleşme imzalanan istekliyi,

…

ifade eder.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:

a) İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato ilân eden, işlerini askıya alan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.

b) İflası ilân edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme idaresi altında bulunan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.

c) Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan.

 d) Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olan.

e) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, mesleki faaliyetlerinden dolayı yargı kararıyla hüküm giyen.

f) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, ihaleyi yapan idareye yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğu bu idare tarafından ispat edilen.

g) İhale tarihi itibariyle, mevzuatı gereği kayıtlı olduğu oda tarafından mesleki faaliyetten men edilmiş olan.

h) Bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya yanıltıcı bilgi ve/veya sahte belge verdiği tespit edilen.

i) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılan.

j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.

Kurum, dördüncü fıkranın; (c) bendi ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının uygun görüşünü alarak sosyal güvenlik prim borcunun kapsamı ve tutarını; (d) bendi ile ilgili olarak, Gelir İdaresi Başkanlığının uygun görüşünü alarak vergi borcu kapsamına girecek vergileri; tür ve tutar itibariyle belirlemeye yetkilidir.

Bu madde kapsamında istenen belgelerden hangilerinin taahhütname olarak sunulabileceği Kurum tarafından belirlenir. Gerçeğe aykırı hususlar içeren taahhütname sunulması veya ihale üzerinde kalan istekli tarafından taahhüt altına alınan durumu tevsik eden belgelerin sözleşme imzalanmadan önce verilmemesi halinde bu durumda olanlar ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir.” hükmüne,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale üzerinde kalan isteklinin sözleşmeye davet edilmesi” başlıklı 67’nci maddesinde “(1) Kanunun 41 inci maddesinde belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir. Yabancı istekliler için bu süreye oniki gün ilave edilir.

(2) Sözleşmenin imzalanacağı tarihte, sözleşme imzalanmadan önce ihale sonuç bilgileri Kuruma gönderilmek suretiyle ihale üzerinde kalan isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit edilmesi zorunludur.

(3) Mücbir sebep halleri dışında, ihale üzerinde kalan istekli, yasal yükümlülüklerini yerine getirerek sözleşme imzalamak zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması halinde, ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilerek Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanır. Ancak, ( )… Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında taahhüt altına alınan durumu tevsik etmek üzere idareye sunulan bilgi ve/veya belgelerin taahhüt edilen duruma aykırı hususlar içermesi halinde, ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilmekle birlikte, hakkında Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanmaz.” hükmüne,

Teknik Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 8’inci maddesinde; “İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından işe başlama tarihinden önce idareye sunulacak belgeler; Yüklenici; her bir taşıma merkezi okul/kurum için taşıma yapacak olan taşımalı eğitim aracı, rehber personel ve sürücüye ait:

8.1) Araç plaka listelerini, taşımalı eğitim aracının ruhsatını (aslı idarece onaylı fotokopisi),

8.2) Araca ait karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesini, Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası poliçesini (aslı idarece onaylı fotokopisi),

8.3) Sürücülerin mesleği bakımından, her beş yılda bir yetkili kuruluşlardan psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren raporu (aslı idarece onaylı fotokopisi),

8.4) Taşımalı eğitim aracı olarak kullanılacak taşıtların altı ayda bir bakım-onarımlarının ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin öngördüğü periyodik muayenesinin yapıldığına dair belgeyi (aslı idarece onaylı fotokopisi),

8.5) Sürücüye ait sürücü belgesini (aslı idarece onaylı fotokopisi), sürücüye ait nüfus kâğıdının aslını (aslı idarece onaylı fotokopisi), sabıka kaydı belgesinin aslını ve iletişim bilgilerini,

8.6) Rehber personele ait nüfus kâğıdının aslını (aslı idarece onaylı fotokopisi), sabıka kaydı belgesinin aslını ve iletişim bilgilerini,

8.7) Taşımalı eğitim uygulaması kapsamında çalıştırılacak sürücü rehber personel ve kiralık olması durumunda araç sahibi ile yapılacak sözleşmelerin bir nüshasını (aslı idarece onaylı fotokopisi), İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne teslim eder.

8.8) Bu Şartnamede düzenleme bulunmayan durumlarda, 27/10/2017 tarihli ve 30221 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Okul Servis Araçları Yönetmeliği hükümleri dikkate alınacaktır.

8.9) İdare tarafından gerekli incelemeler ve evrak sorgulamaları yapıldıktan sonra yüklenici ile sözleşme imzalanacaktır.

8.10) Yüklenici araç, şoför ve rehber personellerle ilgili gerekli belgelerin tamamını eksiksiz bir şekilde İdareye teslim etmediği sürece sözleşme imzalanmayacaktır.

…” düzenlemesine yer verilmiştir.

Başvuruya konu ihaleye ait Teknik Şartname’nin 8’inci maddesinde yapılan düzenlemede ihale konusu personel taşıma hizmetinde kullanılacak araçların plaka listeleri ve ruhsatları olmak üzere pek çok belgenin aslı idarece onaylı fotokopilerinin işe başlama tarihinden önce idareye ibraz edileceğinin belirtildiği görülmüştür.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden 4734 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinde ihaleye katılım aşamasında aranan belgelerden Kurum tarafından taahhütname sunulmasına imkân tanınanlara ilişkin olarak kanıtlayıcı belgeler ile yine Kanun’un bahse konu maddesi kapsamında sayılan diğer belgelerin ihale üzerinde kalan istekli tarafından sözleşme imzalanmadan önce idareye sunulacağı, söz konusu belgelerin sözleşme imzalanmadan önce idareye verilmemesi veya sunulan bilgi ve/veya belgelerin taahhüt edilen durumlara aykırı hususlar içermesi halinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin ihale dışı bırakılarak geçici teminatının gelir kaydedileceği anlaşılmaktadır.

Bu itibarla yapılan değerlendirme neticesinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun yukarıda aktarılan maddesinde sözleşmenin imzalanması öncesinde sunulması gereken belgelerin neler olduğunun hüküm altına alındığı, dolayısıyla idarelerce sözleşmenin imzalanması öncesinde ihale üzerinde bırakılan istekliden istenilebilecek belgelerin belirli olduğu anlaşılmıştır.

İncelemeye konu ihaleye ait Teknik Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 8’inci maddesinde ihale üzerinde kalan istekli tarafından “ihale konusu personel taşıma hizmetinde kullanılacak araçların plaka listeleri, araç ruhsatları, zorunlu ferdi kaza  sigortası poliçesi, sürücülerin psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren raporu, araçların bakım ve onarımlarının ve periyodik muayenelerinin yapıldığını gösterir belge, sürücü belgesi, sürücüye ait nüfus kağıdı, sabıka kaydı belgesi ve iletişim bilgileri, rehbere ait nüfus kağıdı, sabıka kaydı belgesi, kapsamda çalıştırılacak sürücü rehber personel ve kiralık olması durumunda  araç sahibi ile yapılacak sözleşmelerin” şeklinde belirtilen belgelerin bir nüshasının aslı idarece görülmüş olan fotokopilerinin işe başlama tarihinden önce idareye ibraz edilmesi gerektiği yönünde düzenleme yapıldığı görülmüş olup, idare tarafından yapılan düzenleme kapsamında ihale üzerinden kalan istekliden sözleşme imzalanması öncesinde değil işe başlama tarihinden önce istenilmiş olduğunun anlaşıldığı,  

Diğer taraftan Teknik Şartname’nin 8.10’uncu maddesinde “Yüklenici araç, şoför ve rehber personellerle ilgili gerekli belgelerin tamamını eksiksiz bir şekilde İdareye teslim etmediği sürece sözleşme imzalanmayacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı, Kanun’un 10’uncu maddesinde sayılmayan söz konusu belgelerin sözleşmenin imzalanması öncesinde idareye sunulmasının istenilemeyeceği ancak düzenleme kapsamında yüklenici ifadesinin yer aldığı 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde yüklenicinin üzerine ihale yapılan ve sözleşme imzalanan istekli olarak tanımlandığı, bu kapsamda Teknik Şartname’nin 8’inci maddesi bir bütün olarak incelendiğinde isteklilerden sözleşme imzalanması öncesinde değil işe başlama tarihinden önce çeşitli belgelerin istenilmiş olduğu anlaşılmıştır.