Yapım işler ihalelerinde Eksik ve Kusurlu İşler

inşaat eserinin geçici kabulünün yapılması veya eserin teslim alınması ile birlikte hukuksal bakımdan önemli sonuçlar ortaya çıkmaktadır.

KİK kapsamında gerçekleştirilen geçici kabulde eser teslim alınırken eserin kullanılmasının mümkün olduğu, mevcut kusur ve eksiklerin herhangi bir tehlikeye mahal vermeyecek mahiyette eserden faydalanılabilmesine olanak sağlayacağı iş sahibince kabul edilmekte ve sözleşmesel olarak işin tamamlattırılması bakımından en güçlü araçlardan bir tanesi olan cezai şart, geçici kabulün yapılması ile beraber artık kullanılamamaktadır.

Bu sebeplerden ötürü geçici kabulün yapılması projenin iş sahibi açısından belki de en önemli süreci halini almaktadır. Bu noktada eserin teslim alınması iş ve işlemlerinin ilgili mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilmesi önem arz etmektedir.

YİGŞ bakımından yapı tekniğine uygun olarak meydana getirilmeyen işler ayıplı kusurlu işler olarak değerlendirilir. İnşaat işinde teknik şartnamelerde belirtilen malzeme kalitesinden daha kötü bir malzeme kullanılmışsa, ayıplı bir eser söz konusu olacaktır.

Eksik işler için örnek vermek gerekirse: bir binanın dış cephe boyasının yapılmaması eksik iş durumundadır. Bu durumda eksik işler hiç yapılmamış işler, kusurlu işler ise yapılan işlerin kalitesizliğinden kaynaklı olmaktadır.

Yargıtay 15. HD E.2009/3395 K.2010/3747 T.17.02.2009

Bu konuyu tam olarak netleştirmek adına bir başka örnek verilecektir. Örneğin bir okul inşaatında duvar boyalarının kusurlu olması okulun kullanımına engel teşkil etmezken okulun kapılarının takılmamaış olması kullanıma engel bir durum ortaya çıkaracaktır.

Bu durumda boya işleri kusurlu işler olarak nitelendirilerek işin teslimine engel olmayaak fakat geçici kabul eksik kapıların çalışır vaziyette takılı hale getirilmesi gününe dek ötelenecektir.
Yargıtay ilgili kararında sözleşmeye uygun olmayan ayıplı eserlerin iş sahibince teslim alınmak zorunda olunmayacağına hükmetmiştir.

Yargıtay 15. HD E.2010/7058 K. 2011/7049 T. 30.11.2011

KİK kapsamında eksik ve kusurlu işler için %5 sınırı belirlenmiştir.

Yukarıda verilen bilgiler ışığında değerlendirildiğinde idarenin eksik ve kusurlu işleri %5 sınırı dâhilinde kabul edebileceği görülmektedir.

YİGŞ 41’inci maddesi (b) bendinde değinildiği üzere inşaat işi kapsamında eksikliklerin tamamlanması esastır. Kurulan kabul komisyonu YİGŞ 41’inci maddenin (a) bendi kapsamında tespit edilen kusur ve eksiklikler için bir liste düzenler ve bunların giderilmesi için gerekli süreyi tespit eder denilmektedir.

YİGŞ m. 41. “Kabul komisyonunun tespit ettiği eksiklikler, belirlenen sürede yüklenici tarafından giderilmezse bu sürenin bitiminden sonra eksikliklerin giderilmesine kadar geçecek her gün için, giderilecek eksikliklerin durumuna göre sözleşmesinde günlük gecikme cezası olarak yazılan miktarın belli bir oranında günlük ceza uygulanır ve geçici kabul tarihi kusur ve eksikliklerin giderilmesi tarihine ertelenir. Ancak bu gecikme otuz günü geçtiği takdirde idare, yüklenici hesabına eksiklerin giderilmesini kendisi yaptırabilir. Bu takdirde de eksikler tamamlanıncaya kadar ceza uygulaması devam eder ve kabul tarihi ertelenir.”

(b) bendinde ise kabul komisyonunun yalnızca tespit edilen eksiklerin giderilmemesi durumda ceza keseceği ve yüklenici hesabına eksikleri gidertebileceği anlaşılsa da “eksiklikler” tabirinin kusur ve eksiklikler olarak anlaşılması gerektiği değerlendirilmektedir.

hem yüklenici hem iş sahibi hem de işin kabulünde yer alan kimselerce bilinmelidir ki KİK kapsamında ihale edilen inşaat işlerinde işin kullanılmasına ve işletilmesine engel olmayan, %5 oranı altında kalan ve tehlikeye mahal vermeyen kusurlu ve eksik işler idarece kabul edilebilinirken, verilen koşulların tümünü sağlansa dahi eksik iş bulunması sebebiyle idare kabul yapmamakta; eksik işlerin giderilmesini istemekte serbest olacaktır.

Borçlar Kanunu, müteahhitin eseri teslim etmek istemesine rağmen, iş sahibinin kabulden kaçınması halini düzenlememiştir. Bu konudaki Yargıtay Kararına göre,

15. HD., T. 7.7.1975, E. 1975/1109, K. 1975/3440

iş sahibi eseri kabul etmekten kaçınıyorsa, iş sahibi hakkında alacaklının temerrüdü hükümleri uygulanmalı ve kendisinden temerrüt faizi istenmelidir