|
İş Ortaklığı tarafından 2020/4533 İhale Kayıt Numaralı “Asya Yakası 2. Kısım Müteferrik Atıksu, Yağmursuyu, Dere Temizlik Bakım Onarım İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak iki kez (02.06.2020 tarih ve 25663 sayı, 11.09.2020 tarih ve 40580 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçeler) itirazen şikayet başvurusunda bulunulmuştur.
Anılan İş Ortaklığı tarafından, 26.12.2022 tarihli ve 69355 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile söz konusu ihale itirazen şikayet başvuruları kapsamında yatırmış olduğu başvuru bedellerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun Geçici 21 inci maddesi uyarınca iadesi talebinde bulunulmuş, bunun üzerine Kurul tarafından alınan 24.01.2023 tarihli ve 2023/YK-731 sayılı Karar ile, “...Talep dilekçesi ve ekinde sunulan belgeler İtirazen Şikayet Başvuru Bedelinin İadesine İlişkin Yönergenin 4, 5 ve 6’ncı maddeleri çerçevesinde incelendiğinde, tek dilekçe ile birden fazla karara ilişkin iade talebinde bulunulduğu tespit edilmiştir…
4734 sayılı Kanunun Geçici 21 inci maddesi kapsamındaki iade taleplerine ilişkin Kurum tarafından yapılacak işlemler İtirazen Şikayet Başvuru Bedelinin İadesine İlişkin Yönergenin 10 uncu maddesinde belirtilmiş olup, anılan maddenin üçüncü fıkrasının (b) bendinde “Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesindeki iddialarının herhangi birinde haklı bulunmadığı veya talebin süresinde veya usulüne uygun olarak veyahut talepte bulunmaya yetkili kişilerce yapılmadığı ya da talep süresi sonuna kadar eksikliklerin tamamlanmadığı durumlar ile başvuru bedelinin daha önce iadesinin yapıldığı tespit edilen durumlarda Kurul tarafından iade talebinin reddine karar verilir.” hükmüne yer verilmiştir.
İtirazen Şikayet Başvuru Bedelinin İadesine İlişkin Yönergenin “İade talebi” başlıklı 4’üncü maddesinde “…(2) Tek dilekçe ile birden fazla karara ilişkin iade talebi yapılamaz.”… hükmü yer almaktadır.
Yapılan incelemede, iade talebinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na eklenen Geçici 21’inci madde gereğince başvuru tarihinin son günü olan 26.12.2022 tarihinde Kuruma yapıldığı, ancak talep dilekçesi kapsamında tek dilekçe ile birden fazla karara ilişkin iade talebinde bulunulduğu bu nedenle bedel iadesi talebinin reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.” gerekçesiyle “Başvuru bedelinin iadesi talebinin reddine” karar verilmiştir.
Bunun üzerine İş Ortaklığı tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 7. İdare Mahkemesinin 04.01.2024 tarihli ve E:2023/501, K:2024/10 sayılı kararında “…Dava dosyasının incelenmesinden, davacı şirket tarafından, İstanbul Su ve Kanalizasyon İşleri Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen 2020/4533 ihale kayıt numaralı "Asya Yakası 2. Kısım Müteferrik Atıksu, Yağmursuyu Dere Temizlik Bakım Onarım İşi" ihalesine ilişkin olarak 12/06/2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunulduğu, anılan başvurunun gerçekleştirilebilmesi için de 24.571,00 TL itirazen şikayet başvuru bedelinin davalı idareye ödendiği, akabinde davacının bahse konu başvurusu üzerine yapılan incelemeler neticesinde alınan 08/07/2020 tarih ve 2020/UY.I-1178 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile davacılar tarafından ileri sürülen iddianın yerinde olduğu sonucuna varılarak düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği, aynı ihaleye ilişkin olarak 11/09/2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunulduğu, anılan başvurunun gerçekleştirilebilmesi için de 24.571,00 TL itirazen şikayet başvuru bedelinin davalı idareye ödendiği, akabinde davacının bahse konu başvurusu üzerine yapılan incelemeler neticesinde alınan 28/10/2020 tarih ve 2020/UY.I-1767 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile davacılar tarafından ileri sürülen iddianın yerinde olduğu sonucuna varılarak yeniden düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği, akabinde Anayasa Mahkemesi'nin yukarıda zikredilen kararları üzerine yasa koyucu tarafından 4734 sayılı Kanun'da yapılan düzenlemeler çerçevesinde davacılar tarafından Kamu İhale Kurumu'na itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilmesi amacıyla ödenen toplam 49.142,00 TL itirazen şikayet başvuru bedelinin iade edilmesi talebiyle 26/12/2022 tarihli dilekçeyle davalı idareye başvuruda bulunulduğu, anılan başvurunun da 24/01/2023 tarih ve 2023/YK-731 sayılı Kamu İhale Kurulu kararıyla "(...)Yapılan incelemede, iade talebinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na eklenen Geçici 21'inci madde gereğince başvuru tarihinin son günü olan 26.12.2022 tarihinde Kuruma yapıldığı, ancak talep dilekçesi kapsamında tek dilekçe ile birden fazla karara ilişkin iade talebinde bulunulduğu bu nedenle bedel iadesi talebinin reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır." gerekçesiyle talebinde reddine karar verilmesi üzerine de bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Anayasa'nın 124. maddesinde, Cumhurbaşkanı bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabileceği hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, idari teşkilat yapısı içinde yer alan Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşları, görev alanlarına ilişkin olarak ve yönetmelik, yönerge, tebliğ, genelge ve talimat gibi çeşitli adlar altında düzenleme yapabilmektedirler.
Bu düzenlemeler arasında uyulması gereken "normlar hiyerarşisi" kuramına göre, hukuk düzeni, farklı kademede yer alan Anayasa, kanun, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlemlerden oluşan birçok normu içermekte ve her norm geçerliliğini bir üst basamakta yer alan normdan almaktadır.
Normlar hiyerarşisine göre kanundan sonra gelen yönetmelik, genelge, tebliğ, talimat gibi düzenlemelerin ancak kanunda verilmiş olan hakkın kullanılmasının açıklanması ile ilgili olacağı, bu metinlerde kanun ile verilmiş olan hakkı genişletici veya daraltıcı mahiyette hükümlere yer verilemeyeceği hukukun genel ilkelerindendir.
Bu çerçevede, 7421 sayılı Kanun'un 13. maddesiyle 4734 sayılı Kanun'a eklenen geçici 21. madde hükmü incelendiğinde, Kamu İhale Kurumuna yapılan itirazen şikâyet başvurusu sırasında ödenen başvuru bedelinin iadesi talebiyle yapılacak başvuruların değerlendirilmesinde esas alınması gereken ölçütlerin, (1) başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunduğu ve 16/11/2022 tarihinden önce alınmış bir kurul kararının bulunması, (2) iade talebinin geçici 21. maddenin yürürlük tarihi olan 16/11/2022 tarihinden itibaren otuz gün içinde yapılması, (3) yazılı olarak talepte bulunulması olarak belirlendiği, söz konusu şartlar dışında başvuru şartlarına yönelik bir sınırlamaya yer verilmediği görülmektedir.
Uyuşmazlık konusu olayda, davacıların başvuru bedelinin iadesine yönelik talep dilekçesinde birden fazla karara ilişkin iade talebinde bulunulduğu gerekçesiyle talebin reddine karar verildiği görülmekte ise de; 7421 sayılı Kanun'un 13. maddesiyle 4734 sayılı Kanun'a eklenen geçici 21. Madde hükmünde iade taleplerinin yazılı olarak yapılması gerektiği dışında tek dilekçe ile birden fazla karara ilişkin iade talebinde bulunulmaması gerektiği yönünde bir düzenlemenin bulunmadığı görülmektedir.
Bununla birlikte, İtirazen Şikayet Başvuru Bedelinin İadesine İlişkin Yönerge ‘de; tek dilekçe ile birden fazla karara ilişkin iade talebi yapılamayacağı düzenleme altına alınmış ise de, başvuru şartlarına yönelik söz konusu düzenlemenin Kanun'da öngörülmeyen bir sınırlama içerdiği, dolayısıyla kanun ile verilmiş olan hakkın daraltılması sonucunu doğurduğu görüldüğünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinde yer verilen "(...)Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz." kuralı ile kanun koyucu tarafından idari yargı mercilerine üst norma aykırı düzenleyici işlemin ihmal edilmesi suretiyle uyuşmazlığın çözüme kavuşturulması yolunda tanınan yetki kapsamında bahse konu yönerge hükümleri ihmal edilerek uyuşmazlığın çözümlenmesi gerektiği açıktır.
Buna göre yapılan değerlendirmede, davacılar tarafından, İstanbul Su ve Kanalizasyon İşleri Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen 2020/4533 ihale kayıt numaralı "Asya Yakası 2. Kısım Müteferrik Atıksu, Yağmursuyu Dere Temizlik Bakım Onarım İşi" ilişkin olarak yapılan itirazen şikâyet başvuruları üzerine, Kamu İhale Kurulu'nca, davacıların şikâyetlerinde haklı bulunarak düzeltici işlem belirlenmesi yönünde kararların verildiği anlaşılmakta olup, davacıların itirazen şikâyet başvuruları kapsamında ödediği başvuru bedellerinin ödenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, davacılar tarafından, İstanbul Su ve Kanalizasyon İşleri Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen 2020/4533 ihale kayıt numaralı "Asya Yakası 2. Kısım Müteferrik Atıksu, Yağmursuyu Dere Temizlik Bakım Onarım İşi" ihalesine ilişkin olarak yapılan itirazen şikâyet başvuruları kapsamında ödenen toplam 49.142,00 TL başvuru bedelinin ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddedilmesine ilişkin 24/01/2023 tarih ve 2023/YK-731 sayılı Kamu İhale Kurulu kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Öte yandan, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu anlaşıldığından, 49.142,00 TL bedelin taleple bağlılık ilkesi gereğince davalı idarece davacıya başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi gerekmektedir.” gerekçesiyle “dava konusu işlemin iptaline, tazminat isteminin kabulü ile 49.142,00 TL bedelin davalı idarece davacıya başvuru tarihinden itibaren (26/12/2022) işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine” karar verilmiştir.
Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Kamu İhale Kurulunun 24.01.2023 tarihli ve 2023/YK-731 sayılı kararının iptaline,
2) Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 49.142,00 TL tutarındaki bedelin başvuru tarihinden itibaren (26.12.2022) işletilecek yasal faiziyle birlikte iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|
