ihale tarihi ile sözleşmeye davet yazısı arasında geçen 4 aylık süreçte ülkede yaşanan deprem felaketine bağlı olarak gerek malzeme fiyatları ve teminleri, gerekse deprem bölgelerinde yapılan ihaleler nedeniyle işgücü temininde yaşanan imkânsızlıklar nedeniyle yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması, taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması ve yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması nedenleriyle

Kamu İhale Kurumunca yayınlanan 127 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi duyurusu uyarınca; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki ihalelere ilişkin tedbirler başlıklı 1’inci maddesinin (e) bendinde yer alan “OHAL ilan edilen illerde ortaya çıkan ihtiyaçların karşılanması amacıyla ülke genelinde yapılan ihalelerde de isteklilerin depremden kaynaklanan mücbir sebep haline bağlı olarak sözleşme imzalayamaması halinde yasaklama ve teminatın gelir kaydedilmesi yaptırımları uygulanmayacaktır.” ibaresi gereğince idareden sözleşmeye davetin iptal edilerek geçici teminat mektuplarının taraflarına iadesini talep ettikleri, idare tarafından taleplerinin söz konusu ihalenin 127 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamında olmadığı belirtilerek reddedilmesinin yerinde olmadığı, anılan Kararnamede 4735 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesine belirtilen mücbir sebep hallerinin de geçerli olduğu, depremden kaynaklı nedenlerle alınacak tedbirlere de yer verildiği, 6 Şubatta yaşanan depremin tüm ülkeyi etkilediği, tüm ekipmanlarının ve personelinin deprem bölgesine yardım amaçlı sevk edildiği, ayrıca deprem sonrası konut yapımında görev aldıkları, sözleşmeyi imzalamaları durumunda tüm ekipman ve personeli * iline kaydıracakları, bu nedenle sözleşmeyi imzalayamamalarının mücbir sebep kapsamında değerlendirilmesi gerektiği iddiasına yer verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.

İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41’inci maddesinde “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.

İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.

İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz.” hükmü,

Bahse konu Kanun’un “Sözleşmeye davet” başlıklı 42’nci maddesinde “41 inci maddede belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir. Yabancı istekliler için bu süreye oniki gün ilave edilir. Sözleşmenin imzalanacağı tarihte, ihale sonuç bilgileri Kuruma gönderilmek suretiyle ihale üzerinde kalan isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit edilmesi zorunludur. …” hükmü,

Yine aynı Kanun’un “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 44’üncü maddesinde “İhale üzerinde kalan istekli 42 ve 43 üncü maddelere göre kesin teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra geçici teminat iade edilir.

Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de Kanunda belirtilen esas ve usullere göre sözleşme imzalayabilir. Ancak ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli ile sözleşme imzalanabilmesi için, 42 nci maddede belirtilen on günlük sürenin bitimini izleyen üç gün içinde ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliye 42 nci maddede belirtilen şekilde tebligat yapılır.

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin de sözleşmeyi imzalamaması durumunda ise, bu teklif sahibinin de geçici teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.” hükmü,

Kurum tarafından EKAP üzerinden “6/2/2023 tarihinde ülkemizde meydana gelen depremler nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyaçlarının temininde aksaklıklar yaşanmaması, kamu hizmetlerinin zamanında yerine getirilmesi, ihale, sözleşme ve ihalelere yönelik başvuru süreçlerinin sorunsuz bir şekilde yürütülmesi ile olası mağduriyetlerin/hak kayıplarının önüne geçilmesi amacıyla  alınan tedbirlere ilişkin 03.03.2023 tarihinde yapılan Duyuru” da “1) 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki ihalelere ilişkin tedbirler:

a) 11/2/2023 tarihli ve 120 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Yargı Alanında Alınan Tedbirlere İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki ihalelere ilişkin işlemler için uygulanmayacaktır. Bu çerçevede, 120 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi gereği duran süreler 6/3/2023 tarihinden itibaren işlemeye başlayacaktır. Ancak, ihalelerle ilgili dava açma ve yargılama sürecindeki işlemler ile olağanüstü hal (OHAL) ilan edilen illerde (Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa) yapılan ihalelere ilişkin şikâyet ve itirazen şikâyet başvuru süreleri için 120 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin uygulanmasına devam olunacaktır.

b) OHAL ilan edilen illerde yapılan ihalelere ilişkin şikâyet ve itirazen şikâyet başvuru süreleri, 6/2/2023 tarihinden itibaren (bu tarih dahil) 6/4/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) kadar duracaktır. Bunlara ilişkin duran süreler 7/4/2023 tarihinden itibaren işlemeye başlayacaktır.

c) OHAL ilan edilen illerde ortaya çıkan ihtiyaçların karşılanması amacıyla ülke genelinde yapılan ihalelerde, OHAL süresi boyunca, 4734 sayılı Kanunla belirlenen süreler beklenilmeden sözleşme imzalanabilecektir. Bu şekilde imzalanan sözleşmelerde, şikâyet ve itirazen şikâyet başvuruları üzerine idare veya Kamu İhale Kurulu kararına bağlı olarak işin yüklenicisinin değişmesi gerekmesine rağmen, yeni yüklenici adayının sözleşme imzalamaması halinde, mevcut sözleşme feshedilmeksizin ilk yüklenici ile işe devam edilebilecektir. 

d) OHAL ilan edilmeyen illerde yapılan ihalelerde, OHAL süresi içinde sözleşme imzalamaya davet edilen ve 6/2/2023 tarihi itibarıyla ticari merkezi veya ihaleye teklif sunan şubesi OHAL ilan edilen illerde bulunan isteklilere, talepleri halinde, idarece 10 gün ek süre verilecektir. Ancak, bu isteklilerin mücbir sebep haline bağlı olarak sözleşme imzalayamamaları halinde yasaklama ve teminatın gelir kaydedilmesi yaptırımları uygulanmayacaktır.

e) OHAL ilan edilen illerde ortaya çıkan ihtiyaçların karşılanması amacıyla ülke genelinde yapılan ihalelerde de isteklilerin depremden kaynaklanan mücbir sebep haline bağlı olarak sözleşme imzalayamaması halinde yasaklama ve teminatın gelir kaydedilmesi yaptırımları uygulanmayacaktır.” ifadeleri yer almaktadır.

EMSAL KARAR