KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "İstenecek belgeler" başlıklı 29'uncu maddesi uyarınca yaklaşık maliyeti 4734 sayılı Kanunun 13'üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde hizmet alımları için öngörülen üst limit tutarı ile eşik değer arasında olan hizmet alımı ihaleleri ile yaklaşık maliyeti, eşik değere eşit veya eşik değeri aşan hizmet alımı ihalelerinde isteklinin ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimini gösteren belgelerin istenilmesi zorunlu olduğu hüküm altına alınmasına rağmen idare tarafından, başvuruya konu ihalenin ilk defa gerçekleştirilecek bir hizmet alımı şeklinde değerlendirilerek İdari Şartname'nin 7'nci maddesinde iş deneyim belgesi ve benzer iş tanımına ilişkin düzenleme yapılmamasının mevzuata aykırılık teşkil ettiği, zira ihaleyi yapan idare tarafından daha önceki yıllarda gerçekleştirilen 2021/225776 İKN'li “Su Ürünleri İstasyonu Balık Üretimi”,  2021/411493 İKN'li “Keban Su Ürünleri İstasyonu Balık Üretimi", 2021/532721 İKN'li “Keban Su ürünleri Balık Üretimi" 2022/1271139 İKN'li “Keban Su Ürünleri Balık Üretim İstasyonu 20000000(Yirmi Milyon) adet Pullu Sazan Balığı üretimi", 2024/188899 İKN'li “Yavru Sazan Balığı ve Gökkuşağı Alabalığı Üretimi" ve 2023/1279732 İKN'li “Keban Su Ürünleri Üretim Tesisinde 15000000 (On Beş Milyon) Yavru Sazan Balığı Üretimi" ihalelerine konu hizmet alımlarının başvuruya konu ihaleyle aynı veya benzer nitelikte hizmet alımları olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale ilan süreleri ve kuralları ile ön ilan” başlıklı 13’üncü maddesinde “b) Yaklaşık maliyeti 8 inci maddede belirtilen eşik değerlerin altında kalan ihalelerden;

...

2) Yaklaşık maliyeti otuzmilyar (Birmilyonikiyüzkırkbeşbinaltıyüzyirmisekiz Türk Lirası) ile altmışmilyar Türk Lirası (İkimilyondörtyüzdoksanbirbinüçyüzseksendört Türk Lirası) arasında olan mal veya hizmet alımları ile altmışmilyar (İkimilyondörtyüzdoksanbirbinüçyüzseksendört Türk Lirası) ile beşyüzmilyar Türk Lirası (Yirmimilyonyediyüzaltmışikibinaltıyüzdoksaniki Türk Lirası)* arasında olan yapım işlerinin ihalesi, ihale tarihinden en az ondört gün önce Kamu İhale Bülteninde ve işin yapılacağı yerde çıkan bir gazete ve bir internet haber sitesinde,

...

En az birer defa yayımlanmak suretiyle ilân edilerek duyurulur...” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinde “...(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur...” hükmü,

 “İstenecek belgeler” başlıklı 29’uncu maddesinde “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere istenecek belgeler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:

…

b) Yaklaşık maliyeti, Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde hizmet alımları için öngörülen üst limit tutarı ile eşik değer arasında olan işlerin ihalelerinde; (a) bendinde sayılan belgelere ek olarak, adayın veya isteklinin ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimini gösteren belgelerin,

c) Yaklaşık maliyeti, eşik değere eşit veya eşik değeri aşan işlerin ihalelerinde (a) ve (b) bentlerinde sayılan belgelere ek olarak;

…

belgelerin idarelerce istenilmesi zorunludur.

….

(7) İlk defa gerçekleştirilecek yeni bir hizmet türünün ortaya çıkması durumunda, daha önce bu hizmeti yerine getirmiş yeterli sayıda istekli bulunamaması nedeniyle rekabet koşullarının oluşmayacağı anlaşılan hizmet alımı ihalelerinde, idareler iş deneyimi aramayabilir.” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

...

ı) İhale konusu işin ya da malın satış faaliyetinin yerine getirilebilmesi için ilgili mevzuat gereğince alınması zorunlu olan sicil, izin, ruhsat, faaliyet belgesi vb. belgeler:

...

7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1. Bu madde boş bırakılmıştır

7.5.2. Bu Madde boş bırakılmıştır.

7.5.3. Bu madde boş bırakılmıştır.

7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması ve/veya sağlaması gerektiği bu şartnamenin 7 nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki belgeler ve/veya yeterlik kriterleri:

7.5.5 Bu Şartnamenin 7 nci maddesi dışında ihale dokümanında sayılan diğer belgeler ve/veya düzenlenen diğer yeterlik kriterleri tekliflerin değerlendirilmesinde dikkate alınmaz.

7.6. Bu madde boş bırakılmıştır.

7.6.1 Bu madde boş bırakılmıştır..” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İşin Süresi ve Konusu” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.2 Elazığ İli Keban İlçesi sınırları içerisinde kalan Keban Su Ürünleri Üretim Tesisinde Balıklandırma Amaçlı su ürünleri yavru üretimi işi 15.000.000 (onbeşmilyon) adet pullu sazan balığı (Cyprinus carpid) için gereken malzeme, ekipman ve işçi tedarik edilmesi ve iş kapsamında anaç balıkların bakımı, üretim için ihtiyaç olan anaçların temini, üretim hazırlıklarının yapılması, üretilmesi, ön besleme yapılması, dış havuzlara nakledilmesi, buralarda besleme, bakım, büyütme ve hastalanmaması veya hastalık olması durumunda idarece verilecek iş ve işlemlerin yerine getirilmesi, idarece belirlenecek zamanlarda hasat edilerek boylanması, gerektiğinde balıkların markalanması ve izlenmesi ile ilgili işler ile, bu işlerin yürütülmesi için gereken tüm beden işçiliği, idarenin vereceği diğer işler, tesisteki bakım onarım, temizlik, su ürünlerinin ve tesisin zarar görmeden işletilmesi için gereken iş ve işlemleri kapsar.” düzenlemesi yer almaktadır.  

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, yaklaşık maliyeti, Kanun’un 13’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde hizmet alımları için öngörülen üst limit tutarı ile eşik değer arasında olan hizmet alımı ihaleleri ile yaklaşık maliyeti, eşik değere eşit veya eşik değeri aşan hizmet alımı ihalelerinde, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki iş deneyimini gösteren belgelerin istenilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır

Öte yandan Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 29’uncu maddesinin 7’nci fıkrasında yer alan düzenlemelerden, ilk defa gerçekleştirilecek yeni bir hizmet türünün ortaya çıkması durumunda, daha önce bu hizmeti yerine getirmiş yeterli sayıda istekli bulunamaması nedeniyle rekabet koşullarının oluşmayacağı anlaşılan hizmet alımı ihalelerinde iş deneyim belgesi istenemeyebileceği anlaşılmaktadır.

İdari Şartname’nin ise 7.1’inci maddesinde yapılan düzenlemeler incelendiğinde, su ürünleri yetiştiriciliği belgesi veya bu belgeye sahip olmayan isteklilerin aynı konuda sunacağı iş deneyim belgesinin yeterlik kriteri olarak belirlendiği, diğer taraftan İdari Şartname’nin 7.5’inci maddesinin boş bırakıldığı ve ihale dokümanında benzer işe ilişkin herhangi bir belirleme yapılmadığı tespit edilmiştir.

İdare tarafından başvuru sahibinin şikâyet başvurusuna verilen cevapta, ihale kapsamında yeni balık türlerinin üretiminin yaptırılacak olması nedeniyle ihale konusu hizmet alımının ilk defa gerçekleştirilen bir hizmet türü olarak değerlendirildiği ve bu nedenle İdari Şartname’de iş deneyim belgesi istenilmesine yönelik düzenleme yapılmadığı anlaşılmaktadır.

Teknik Şartname’de yer alan düzenlemelerden, ihale konusu hizmet alımının 15.000.000 (onbeşmilyon) adet pullu yavru sazan balığı üretimi olduğu anlaşılmaktadır. Öte yandan, EKAP üzerinden yapılan incelemede, Elazığ İl Tarım ve Orman müdürlüğü tarafından 2021 yılından itibaren Keban baraj gölünde yavru balık üretimine yönelik olarak 6 adet hizmet alımı ihalesi gerçekleştirilerek sözleşme imzalandığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer ver verilen mevzuat hükümleri ve tespitler birlikte değerlendirildiğinde, yaklaşık maliyeti, Kanun’un 13’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde hizmet alımları için öngörülen üst limit tutarı ile eşik değer arasında olan hizmet alımı ihaleleri ile yaklaşık maliyeti eşik değere eşit veya eşik değeri aşan hizmet alımı ihalelerinde, idari şartnamede iş deneyimi aranmamasına yönelik düzenleme yapılabilmesinin tek istisnasının ilk defa gerçekleştirilecek yeni bir hizmet türünün ortaya çıkması durumunda, daha önce bu hizmeti yerine getirmiş yeterli sayıda istekli bulunamaması nedeniyle rekabet koşullarının oluşmayacağının anlaşılması olduğu dikkate alındığında, her ne kadar idare tarafından başvuruya konu ihalede iş deneyim belgesi istenilmemesinin gerekçesi olarak yukarıda belirtilen istisnai düzenlemeye atıf yapıldığı görülmekte ise de, idare tarafından benzer nitelikte yavru balık üretimine yönelik olarak daha önceki yıllarda ihaleler yapıldığı tespit edildiğinden başvuruya konu ihale konusu hizmet alımının ilk defa ortaya çıkan bir hizmet türüne ilişkin olmadığı, bu bakımdan idare tarafından iş deneyim belgesi istenilmemesine yönelik olarak ortaya konulan gerekçenin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.