teklif fiyata dâhil olan giderler

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının;

a) Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin dayanağı tutanakların mevzuata uygun düzenlenmediği, açıklama kapsamında sunulmadığı, tutanaklarda bulunması gereken şartların sağlanmadığı, fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınmadığı, kaşeleme işleminin usulüne uygun yapılmadığı, tutanaklarda bulunması gereken bilgilere yer verilmediği, tutanaklara esas alınan dönem ve kayıtların eksik ve hatalı yazıldığı, fatura bilgileri ile tevsik edilemediği, yetkili olduğunu gösterir belgeler ile faaliyet belgelerinin usulüne uygun sunulmadığı, faaliyet belgesinin geçerlik süresinin dolduğu, tutanaklarda çelişkili bilgiler olduğu,

b) İsteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin fiyatlara ait tutanakların mevzuata uygun düzenlenmediği, tutanaklarda bulunması gereken şartların sağlanmadığı, kaşeleme işleminin usulüne uygun yapılmadığı, tutanakların istenilen şartlara sahip olmadığı, gerekli bilgilere yer verilmediği, tutanaklara esas alınan dönem ve kayıtların eksik ve hatalı yazıldığı, fatura bilgileri ile tevsik edilemediği, yetkili olduğunu gösterir belgeler ile faaliyet belgelerinin usulüne uygun olmadığı, tutanaklarda çelişkiler olduğu, idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapılması ve satılan malın idarece kabul edilmesi durumunda kullanılan belgelerin gerekli şartları sağlamadığı,

c) İşçilikle ilgili açıklamaların mevzuata uygun olmadığı, işçilik için öngörülen fiyatın sözleşme ve genel giderler dâhil asgari işçilik tutarını karşılamadığı, işçilik teklif fiyatına yemek ve yol giderinin dâhil edilmediği,

ç) Demirbaş, makine ve teçhizat giderlerine ilişkin açıklamaların mevzuata uygun olmadığı, amortisman hesabı için gerekli olan meslek mensubu onaylı envanter kaydı demirbaş listesinin sunulmadığı, amortisman hesaplamasının hatalı olduğu,

d) Ulaşım ve nakliye gideri açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, fiyat teklifi alınmadığı, ilgili tutanakların mevzuata uygun doldurulmadığı, yakıt gideri için EPDK fiyatlarının kullanılmadığı, ilan ve ihale tarihleri arasında geçerli fiyatlar yerine başka tarihlerdeki fiyatların kullanıldığı, kendi aracına ilişkin envanter kaydının gösterilmediği, yakıt tüketimine ilişkin katalog kullanılmadığı, yetkili servisten yazı alınmadığı, kullanılan mesafe bilgilerinin de hatalı olduğu,

e) Aşırı düşük teklif açıklamalarının piyasa gerçekleriyle bağdaşmadığı, verilen fiyatlarla dokümana ve standarda uygun hizmet yapılmasının mümkün olmadığı, fiyatların hizmet sunumu, ekonomik ve verimlilik açısından uygun olmadığı gerekçeleriyle ihale dokümanına ve mevzuata uygun olmadığından teklifinin reddedilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde ihale komisyonu tarafından teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerle ile ilgili teklifi aşırı düşük olan isteklilerden açıklama istenileceği, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, ihale komisyonunca Kamu İhale Kurumunun ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespitine ve değerlendirilmesine yönelik yapılan düzenlemelerinin esas alınacağı hüküm altına alınmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir. ...” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 2025 Yılı 12 Ay Süreli Sabit Hareketli Diş Protez Hizmeti Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

...

e) Miktarı: 12 Aylık Diş Protez Hizmet Alımı (11 Kalem)” düzenlemesine,

Aynı Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “İstekliler tekliflerini, her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatlarının miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat şeklinde vereceklerdir. İhale sonucu, ihale üzerinde bırakılan istekliyle her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatların miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesine,

Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödenecek her türlü vergi, resim, harç, ulaşım, nakliye, kargo, kırtasiye, iş sağlığı güvenliği giderleri ve her türlü sigorta giderleri ile hizmetin ifası ve yürütülmesi sırasında kullanılacak malzemeler, ekipmanlar, kırık ve bozuk malzemenin değiştirilmesi, örneklerin analize gönderilmesi durumunda analiz giderleri teklif fiyata dâhildir.

Ayrıca çalıştırılan personellerin özlük haklarına ait maaş, sigorta primleri gibi her türlü kanuni sorumlulukları, kıdem ve ihbar tazminatları, iş kıyafetleri, çalıştırılan personeller tarafından kullanılan cihaz veya demirbaşların bakım onarımı için gerekli olan yedek parça ve her türlü sarf malzeme, kalibrasyon giderleri ile teknik şartnamede şekli ve içeriği belirtilen ve yüklenicinin sorumluluğunda olan tüm giderler teklif edilecek fiyata dahildir.” düzenlemesine,

Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesine,

Teknik Şartname’nin “Kapsam” başlıklı 3’üncü maddesinde “Kurumumuzda yapılan ve Amaç kısmında belirtilmiş olan protez türlerinin (Sabit ve Hareketli Diş Protezleri, Kırık tamiri, diş ilavesi, geçici kron, kroşe ilaveleri ile Ortodontik Apareylerin. Yer Tutucular ve Gece Plağı), yapımı hizmetlerinin daha işler hale gelebilmesi için gerekli olan teknisyenlik hizmetinin. Kurumumuzca belirlenen saatler içerisinde nitelikli ve mesleki ehliyete sahip yeteri kadar personel eliyle hizmet sunumunu kapsar.

Sağlık tesislerimizin ilgili hizmete yönelik alım miktarları aşağıda belirtilmiştir. Sağlık tesisimizde üretilen hizmet miktarlarına göre, idare tarafından alım miktarları ve teknisyen sayılarında yer değişikliği yapılabilecektir.

...” düzenlemesine yer verilmiştir.

İnceleme konusu diş protez hizmeti alımı ihalesine 2 isteklinin katıldığı, ihale komisyonu tarafından teklifler yeterlik kriterleri açısından değerlendirildikten sonra teklifi aşırı düşük olarak tespit edilen Olgun Detay Diş Laboratuvarı Ltd. Şti.ne EKAP üzerinden gönderilen 21.11.2024 tarihli yazıda “...ihalede tekliflerin değerlendirilmesi sürecine geçilmiş olup, ...aşırı düşük teklif açıklamalarınızı 21.11.2024 tarihine kadar sunmanız gerekmektedir.

...

Aşırı düşük teklifin önemli bileşenlerine ilişkin açıklama ekte yer alan belgelerde bulunmaktadır.” ifadesine yer verilerek aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği görülmüştür.

İhale komisyonu kararından; anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması yeterli ve uygun kabul edilerek ihalenin üzerinde bırakıldığı ve başvuru sahibinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Başvuru konusu hizmet alımı ihalesinin idarenin ihtiyacı protez türlerinin belirlenen zaman dilimi içerisinde nitelikli ve mesleki ehliyete sahip yeteri kadar personel eliyle gerekli kriterler dahilinde tıbbi cihaz bulunduran özel laboratuvarlara yaptırılması işi olduğu, alım kapsamında 11 farklı iş kaleminin bulunduğu ve işin yerine getirilmesi sırasında kullanılacak malzeme ve personel gibi ihale dokümanında belirtilen her türlü giderin teklif fiyata dahil olduğu anlaşılmıştır.

Yukarıdaki mevzuat alıntılarından; ihale komisyonu tarafından isteklilerin teklifleri yeterlik kriterleri açısından değerlendirildikten sonra teklifi aşırı düşük olan istekliler belirlenerek teklifleri reddetmeden önce teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerle ilgili yazılı açıklama istenileceği, isteklilerce aşırı düşük tekliflerine ilişkin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2’nci maddesinde belirtilen yöntemler kullanılarak belgeye dayalı açıklama yapılacağı ve açıklamalar ihale komisyonu tarafından Tebliğ’in 79’uncu maddesi çerçevesinde değerlendirilerek mevzuata uygun açıklama sunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği anlaşılmaktadır.

Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenilmesine ilişkin yazıda isteklilerin açıklamalarına esas olacak önemli teklif bileşenlerinin bütün istekliler için aynı unsurları içecek şekilde belirtileceği, önemli teklif bileşenlerinin tespiti noktasında herhangi bir yöntem bulunmayıp, işin niteliğine göre idarece takdir edileceği, teklif fiyata dâhil unsurların tamamı üzerinden açıklama yapılmasının gerekmediği ve istekliler tarafından idarece önemli olarak tespit edilen bileşenlere ilişkin açıklama yapılmasının yeterli olduğu anlaşılmıştır.

İsteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını geçerli şekilde yapabilmeleri ve isteklilerin açıklamalarının sağlıklı değerlendirilebilmesi için idareler tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuata uygun olarak yapılması gerektiği, mevcut ihalenin aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ve ekinde açıklama istenilen herhangi bir önemli teklif bileşeni belirtilmediği, diğer bir anlatımla ihale konusu işin yerine getirilebilmesi için teklif fiyata dâhil olan giderlerinden hangilerinin açıklamaya esas alınacağına yer verilmediği, dolayısıyla isteklilerin geçerli açıklama yapabilme ve açıklamaların sağlıklı değerlendirilebilme imkânının bulunmadığı anlaşıldığından idare tarafından teklif fiyata dâhil giderler arasından isteklilerin açıklamalarına esas olacak önemli teklif bileşenleri belirlenerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.