KİK KARARLARI
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, tekliflerinin, aşırı düşük olduğu gerekçesiyle, değerlendirme dışı bırakıldığı ancak teklif fiyatlarının sınır değerin üzerinde olduğu,
Ayrıca ihale komisyon kararında belirtilen firmalarının araç temininde sıkıntı yaşadığı, sıkıntılara araçların alacaklarının ödenmemesinin sebep olduğu, firmalarına hizmet aksamalarından dolayı yedi kez idari para cezası uygulandığı, kurumun işleyişinde aksaklıklara sebep olunduğu ve personel tarafından şikâyette bulunulduğu hususlarının subjektif, kanıta dayalı olmayan, tamamen firmalarını ihale dışı bırakmaya yönelik olarak kurgulanmış hususlar olduğu, zira firmaları tarafından Ordu Cezaevi Müdürlüğüne bu tarihe kadar hizmet alımı ihalesi kapsamında personel servisi hizmeti sunulmadığı,
Yukarıda açıklanmış olan nedenlerle, tekliflerinin geçerli olarak kabul edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. …” hükmü,
“Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
b) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan ihalelerde ikinci fıkranın (a) veya (b) bendindeki seçeneklerden birisinin kullanılması zorunludur. …” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Elektronik ihale” başlıklı 59/A maddesinde “… (10) İhale komisyonu tarafından 59 uncu madde kapsamında seçilen yönteme bağlı olarak ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tespitinde aşağıdaki esaslar dikkate alınır:
a) Aşırı düşük tekliflerin açıklama istenmeksizin reddedileceği ihalelerde, geçerli tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen teklif sahiplerine; yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ilişkin tevsik edici belgeleri, belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunmaları için makul bir süre verilir. Beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeleri sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir, sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlayamayan isteklilerin teklifleri ise değerlendirme dışı bırakılır. …” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.
79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;
SD: Sınır değeri,
YM: Yaklaşık maliyeti,
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenerek ilan edilir ve gerekli görülen hallerde güncellenebilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir. ...” açıklaması,
Başvuruya konu ihale ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Personel Servis Kiralama İşi
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
...
d) Kodu: 10 ARAÇTAN OLUŞAN PERSONEL SERVİS KİRALAMA İŞİ
e) Miktarı: 10 ARAÇTAN OLUŞAN PERSONEL SERVİS KİRALAMA İŞİ
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: ORDU E TİPİ KAPALI VE AÇIK CEZA İNFAZ KURUMU MÜDÜRLÜĞÜ” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 31’inci maddesinde “... 31.6. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar ve aşırı düşük teklifleri 33 üncü maddeye göre değerlendirir. ...” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Sınır değerin altında teklif sunan isteklilerin teklifleri açıklama istenilmeksizin reddedilecektir.” düzenlemesi,
“İhalenin karara bağlanması” başlıklı 36’ncı maddesinde “36.1. Aşırı düşük tekliflerin açıklama istenmeksizin reddedileceği ya da diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre aşırı düşük tekliflerin bulunmadığı ihalelerde, geçerli tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen teklif sahiplerine; yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlar ile teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalara ilişkin tevsik edici belgeleri sunmaları, ayrıca ihale dokümanında öngörülmesi halinde numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerini vermeleri/kurulumlarını yapmaları için makul bir süre verilir. Beyan edilen bilgi/belgeler ve teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalara ilişkin tevsik edici belgeleri sunmayan istekliler ile numune ve/veya demonstrasyon işlemlerine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmeyen isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir, sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlayamayan istekliler ile numune ve/veya demonstrasyon değerlendirmesi başarısız sonuçlanan isteklilerin teklifleri ise değerlendirme dışı bırakılır. Bu işlemlere ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci teklif sahibi tespit edilene kadar devam edilir. ...” düzenlemesi,
“Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.1. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı (R): Araç Kiralama/0,72” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanında yer verilen düzenlemelerden ihalenin konusunun personel servis hizmeti alımı olduğu, sınır değerin altında teklif sunan isteklilerin tekliflerinin açıklama istenilmeksizin reddedileceği anlaşılmaktadır.
İhale komisyonu kararında başvuru sahibi isteklinin teklifinin “... Öztur Öğrenci ve Per. Ser. Hiz. Taş. Tur. Gıda. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. firmasının sunmuş olduğu teklifin yaklaşık maliyete göre düşük olduğu görülmüş olup, firmadan 2025 yılında ekonomik açıdan bu işi nasıl gerçekleştireceği ile ilgili (öz mal araç sayısı ve diğer avantajlı koşulların) kuruma bildirilmesi istenmiştir. Öztur Öğrenci ve Per. Ser. Hiz. Taş. Tur. Gıda. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. firmasının yazımıza cevaben sunmuş oldukları teklifin sınır değer katsayısına göre aşırı düşük teklif kapsamında bulunmadığını belirtmiş olup herhangi bir öz mal araç sayısı ve ekonomik olarak diğer avantajlarıyla ilgili bir belge ve bilgi sunmamıştır.
2024 yılı personel servis kiralama hizmeti yaklaşık maliyet oranına göre düşük bir bedel olan 3.616.000,00 TL tutarla gerçekleştirildiği görülmüş olup, firmanın hizmeti gerçekleştirmek için araç temininde sıkıntı yaşadığı, sıkıntılara araçların alacaklarının ödenmemesinin sebep olduğu ve yine firmaya hizmet aksamalarından dolayı yıl içerisinde 7(yedi) kez idari para cezası uygulandığı ve kurumun işleyişinde aksaklıklara sebep olduğu ve ayrıca personel tarafından şikâyetlerin olduğu tutulan tutanaklar ile görülmüştür.
2025 yılı için Öztur Öğrenci ve Per. Ser. Hiz. Taş. Tur. Gıda. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. firmasının vermiş olduğu 3.889.200,00 TL'lik teklifin, 2024 yılı ihalesine göre %7 lik bir artışa tekabül ettiği 2024 TUİK raporlarındaki ulaştırma sektöründeki artışın ise %26.24 olduğu görülmüştür. Bahse konu firmanın öz mala sahip olmadığı ve mevcut ekonomik veriler ışığında avantajlı şartlar taşımadığı anlaşıldığından verilen teklifin yaklaşık maliyetin (921.050,00 TL) altında olmasından sebeple ihale komisyonu tarafından aşırı düşük teklif olarak görüldüğünden; ...” gerekçeleriyle değerlendirme dışı bırakıldığı ifade edilmiştir.
Elektronik Kamu Alımları Platformu’nda (EKAP) yer alan “Sınır değer hesaplama” aracı kullanılarak yapılan hesaplamada, itirazen şikâyete konu ihaleye ilişkin sınır değerin 3.131.802,00 TL olduğu anlaşılmıştır.
İdarenin şikâyet başvurusuna verdiği cevaptan, ihale komisyon kararında yer verilen “... firmanın hizmeti gerçekleştirmek için araç temininde sıkıntı yaşadığı, sıkıntılara araçların alacaklarının ödenmemesinin sebep olduğu ve yine firmaya hizmet aksamalarından dolayı yıl içerisinde 7(yedi) kez idari para cezası uygulandığı ve kurumun işleyişinde aksaklıklara sebep olduğu ve ayrıca personel tarafından şikâyetlerin olduğu ...” ifadelerinde bahsedilen “firma”nın idarenin aynı konulu işini önceki yıl gerçekleştiren Ordu Seçkin Tur Servis Hizmetleri Gıda Otomotiv Sanayi Temizlik Turizm Tic. Ltd. Şti. olduğu; başvuru sahibinin teklifinin ise yaklaşık maliyete göre düşük bulunduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmış olup itirazen şikayet başvurusu söz konusu gerekçenin uygun olup olmadığı bakımından incelenmiştir.
Yukarıda aktarılan Kanun ile ilgili ikincil mevzuat hüküm ve açıklamalarından; istekliler tarafından verilen teklifler değerlendirildikten sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde yer verilen açıklamalar doğrultusunda sınır değerin hesaplanacağı, ihale dokümanında belirtilen yönteme bağlı olarak; sınır değerin altındaki tekliflerin açıklama istenilmeksizin reddedileceği yahut ihalenin, sınır değerin altında teklif sunan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilerek sonuçlandırılacağı anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede, ihale dokümanında sınır değerin altında teklif sunan isteklilerin tekliflerinin açıklama istenilmeksizin reddedileceğinin belirtildiği ancak başvuru sahibi istekli tarafından sunulan teklif bedelinin sınır değerin üzerinde olduğu anlaşılmış olup anılan isteklinin teklifinin, aşırı düşük teklif açıklaması sunulmaması gerekçesiyle, değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata uygun olmadığı, başvuru sahibinin bu konuya ilişkin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
|
İHALE KARARLARI İHALEDANIŞMANI
İhale hizmet Konularımız
ihale Referanslarımız