ihale dokümanında da ihale konusu işte çalıştırılacak araçlar

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli (Konak A.Ş.) tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının amortisman maliyeti, araç kiralama maliyeti, kiralama fiyat tekliflerinin tespit tutanakları ile işçilik maliyeti yönünden mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. …” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde ““Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi

79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,

T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan (ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,

R: Sınır Değer Tespit Katsayısını

79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından (belirlenerek ilan edilir ve gerekli görülen hallerde güncellenebilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir. 

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir. ...” açıklaması bulunmaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 2025 Yılında Kullanılmak Üzere 3 Ton Taşıma Kapasiteli Damperli Kamyon Kiralanması

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

…

e) Miktarı: 3 Ton Taşıma Kapasiteli Kamyon (18 Adet) 12 Ay 2025 Yılında Kullanılmak Üzere 3 Ton Taşıma Kapasiteli Damperli Kamyon Kiralanması

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: T.C. Alanya Belediyesi” düzenlemesi,

“Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Anılan Şartname’nin ekinde iş kalemleri şu şekilde belirtilmiştir.

Teknik Şartname’nin “İşin Konusu ve Kapsamı” başlıklı 1’inci maddesinde “1.Alanya Belediye Başkanlığı, Fen İşleri Müdürlüğü, Merkez ve Şantiye hizmetlerinde 2024 yılında kullanılmak üzere; (18) adet 2012 veya üst model en az 3 Ton Taşıma Kapasiteli Damperli Kamyon şoförlü olarak Kiralanacaktır. …” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Genel Şartlar” başlıklı 2’nci maddesinde “…23-Yüklenicinin, kendisine ait olmayan veya üçüncü şahışlardan kiralanan araçları hizmete sunduğu durumlarda söz konusu araçların İdareye kiralanabileceğine dair araç sahibinin muvafakati İdareye Yüklenici tarafından sunulmalıdır." düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin Alanya Belediye Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen “2025 Yılında Kullanılmak Üzere 3 Ton Taşıma Kapasiteli Damperli Kamyon Kiralanması” işi olduğu, bahse konu ihalenin kısmi teklife açık olduğu ve 31.10.2024 tarihinde açık ihale usulü ile e-teklif alınarak gerçekleştirildiği, ihaleye 7 geçerli teklif sunulduğu, idarece her iki kısımda da sınır değerin altındaki geçerli teklif sahibi istekli Konak Kur. Pers. Hiz. San. ve Tic. A.Ş.ye ihalenin her iki kısmına yönelik “Aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu bir yazının 08.11.2024 tarihinde EKAP üzerinden gönderildiği, bahse konu yazıda önemli teklif bileşenlerinin “…operatör/şoför ile araç kiralık ise kiralama gideri teklif bileşenleri …” şeklinde belirlendiği görülmüştür.

Konak Kur. Pers. Hiz. San. ve Tic. A.Ş. tarafından 18.11.2024 tarihinde ihalenin 1 ve 2’nci kısmına yönelik olarak aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulduğu, 20.11.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin 1 ve 2’nci kısımlarında Konak Kur. Pers. Hiz. San. ve Tic. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak, ihalenin 1 ve 2’nci kısımlarında başvuru sahibi Beryaş Tur. Tem. İnş. Nak. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.  

İdare tarafından ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgelerin incelenmesi neticesinde Konak Kur. Pers. Hiz. San. ve Tic. A.Ş.nin ihalenin 1’inci kısmına yönelik idareye sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasında, idare tarafından önemli maliyet bileşeni olarak belirlenen maliyet kalemlerine (operatör/şoför giderleri) ve ihale konusu işte kullanılacak araçların amortisman giderlerine yönelik açıklama sunulduğu; anılan isteklinin ihalenin 2’nci kısmına yönelik idareye sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasında ise, idare tarafından önemli maliyet bileşeni olarak belirlenen maliyet kalemlerine (operatör/şoför giderleri, araç kiralama giderleri) yönelik açıklama sunulduğu görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesi uyarınca, idarelerce teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntıların yazılı olarak istenilmesi gerektiği hüküm altına alınmış olup, anılan Kanun hükmü ve Tebliğ açıklamaları sorgulamanın kural olarak istekliler tarafından açıklanması uygun görülen bileşenlerin açıklanması üzerinden değil, teklifte önemli olduğu idarece tespit edilen bileşenler üzerinden yapılmasını zorunlu kılmaktadır.

Yapılan inceleme neticesinde, idarece teklifi sınır değerin altında olan istekliye gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında “operatör/şoför ile araç kiralık ise kiralama gideri teklif bileşenleri” şeklinde açıklama talep edildiği, mevzuat gereği ihale konusu işte çalıştırılacak araçların giderine yönelik açıklamanın iki yöntem ile yapılabileceği, araçların isteklinin kendi malı olması durumunda araçların amortisman giderleri üzerinden, araçların kendi malı olmaması durumunda ise kiralama giderleri üzerinden açıklama yapılabileceği, ihale dokümanında da ihale konusu işte çalıştırılacak araçların kendi malı veya kiralık olabileceğine yönelik bir düzenleme bulunduğundan sadece kiralama yöntemiyle açıklama yapılmasının istenilmesinin uygun olmayacağı ve aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında yer alan “kiralama gideri teklif bileşenleri” ifadesinin de belirsizlik taşıdığı anlaşıldığından idarece önemli teklif bileşenlerinin tereddüde yer vermeyecek şekilde açık ve anlaşılır olarak belirlenmek suretiyle ihalenin 1 ve 2’nci kısımlarında aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.