KİK KARARLARI  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; 10.10.2024 tarihinde yapmış oldukları itirazen şikayet başvuruları üzerine 06.11.2024 tarihinde alınan 2024/UH.II-1447 sayılı Kurul kararı ile düzeltici işlem tesis edilmesine karar verildiği, ancak idare tarafından taraflarına 14.11.2024 tarihinde gönderilen kesinleşen ihale kararında  ihalenin 3’üncü kısmının iptaline karar verildiği,

İdarece iptal gerekçesinin “Ankara İli kısmında Özgün-Tur Seyahat ve Tic. Ltd. Şti.’nin tek geçerli teklif olduğu ve bu teklifin yaklaşık maliyetinin çok üzerinde olduğu; ekonomik açıdan en avantajlı teklifin sağlıklı ve gerçekçi bir fiyat yarışması sonucunda oluşmadığı ve bu durumun 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelerden “kaynakların verimli kullanılması” ilkesine uygun olmadığı” şeklinde belirtildiği, ancak sunmuş oldukları teklifin tek geçerli teklif olması ve yaklaşık maliyetin çok üzerinde olması nedeniyle tekliflerinin kabul edilmeyerek ihalenin iptal edilmesinin ilgili Kanun hükümlerine ve Anayasaya aykırı olduğu, tek teklif veren istekli konumunda olmadıkları, ihaleye teklif veren diğer isteklinin aşırı düşük teklif vermesinin ve teklifini açıklayamamasının teklif bedelinin gerçekçi piyasa fiyatlarında olmadığını gösterdiği, ihalede tek geçerli teklif kalmasının Kanun ve Yönetmeliklere aykırı olmadığı, bu gerekçeyle verilen iptal kararının objektiflikten uzak ve mevzuata aykırı olduğu, ihalenin rekabet koşullarına uygun olarak gerçekleştirildiği, sınav tarihlerinin yaklaştığı hususu ve ihale yapmak için harcanan ödemeler de göz önüne alındığında tekrar ihale yapmanın masraflara ve zaman kaybına neden olacağı, idarenin istemiş olduğu araç ve şartları fazlası ile karşıladıkları, bu sebeple kamu yararı gözetilerek ihalenin söz konusu kısmının üzerlerinde bırakılması gerekirken, işin sürüncemede kalmasına sebep olacak şekilde, somut verilere dayanmayan ve teklifi geçerli dahi olmayan isteklilerin teklif bedellerine göre belirsiz ifadelerle ihalenin iptaline karar verilmesinin, kamu yararına, objektiflik ilkesine, içtihatlara ve açıkça kanuna aykırılık teşkil ettiğinden ihale iptal kararının iptal edilerek ihalenin üzerlerinde bırakılması yönünde düzeltici işlem tesis edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,

Bahse konu Kanun maddesinin gerekçesinde “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.…” açıklaması,

Aynı Kanun’un “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 44’üncü maddesinde “İhale üzerinde kalan istekli 42 ve 43 üncü maddelere göre kesin teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra geçici teminat iade edilir.

Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla bu teklif sahibi istekli ile de Kanunda belirtilen esas ve usullere göre sözleşme imzalayabilir...” hükmü,

Söz konusu Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “…İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir…” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi Sınavlarına Ait Sınav Evrakının Sınav Merkezlerine Taşınması ve İstanbul, Ankara ve İzmir İllerinde Sınav Merkezi içinde Taşınması

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi Sınavlarına Ait Sınav Evrakının Sınav Merkezlerine Taşınması ve İstanbul, Ankara ve İzmir İllerinde Sınav Merkezi içinde Taşınması - 4 Grup, 7 Kalem

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Anadolu Üniversitesi Yunusemre Kampusü Eskişehir ile Türkiye Genelinde 23 İl ve 10 İlçedeki Sınav Merkezleri ile İstanbul, Ankara ve İzmir İli sınav merkezleri.” düzenlemesine,

Anılan Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.

20.2. Bu ihaledeki kısım sayısı 4 dir. İhale kısımlarına ilişkin koşullar altta düzenlenmiştir;

Kısmi teklif verilebilecek kısımların listesi ekte belirtilmiştir.

Bu ihaledeki kısım sayısı 4'tür. İhale kısımlarına ilişkin koşullar altta düzenlenmiştir;

Bu ihalede her bir grup bir kısmı oluşturmaktadır. İstekliler geçici teminatlarını yatırmış olmak kaydıyla dilediği grup/gruplara teklif verebilirler. Ancak istekliler verilecek tekliflerin ihale konusu işin tamamını mı yoksa bir kısmını mı kapsadığı hususunu teklif mektuplarında açıkça belirteceklerdir.” düzenlemesine,

Aynı Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.

34.2.İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesine,  

Söz konusu Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibine bildirim” başlıklı 42’nci maddesinde “42.1. İhale üzerinde bırakılan istekliyle sözleşmenin imzalanamaması durumunda, belirlenmiş ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekliyle sözleşme imzalanabilir…” düzenlemesine,

Yine aynı Şartname’nin ekinde;

3. Kısım (Ankara İli Sınav Evrakı Taşıma)

tablosuna yer verilmiştir.

İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen belge ve bilgilerden başvuruya konu ihalenin “Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi Sınavlarında Sınav Evrakının ve Görevlilerinin Taşınması İşi” ne ilişkin olduğu Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü Açıköğretim Fakültesi Dekanlığı tarafından açık ihale usulüyle ve e-teklif alınmak suretiyle kısmi teklife açık olarak 17.09.2024 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin 4 kısımdan oluştuğu, 17 adet ihale dokümanı indirildiği, ihalenin başvuruya konu 3’üncü kısmına 4 istekli tarafından teklif verildiği, isteklilerden 1’inin geçici teminatının 1’inin de iş deneyim belgesinin uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin bu kısmında sınır değerin altındaki tek istekli olan Bekir Aygün tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunarak ihalenin başvuruya konu 3’üncü kısmının 20.09.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile Bekir Aygün üzerinde bırakılması üzerine, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenen başvuru sahibi Özgün-Tur Seyahat ve Tic. Ltd. Şti.nin 30.09.2024 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarece şikayetin uygun görülmemesi nedeniyle 10.10.2024 tarihinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu,

Yapılan itirazen şikayet incelemesi neticesinde 06.11.2024 tarihinde alınan 2024/UH.II-1447 sayılı Kurul kararı ile aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunmayan Bekir Aygün’ün teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi yönünde karar verildiği,

Söz konusu Kurul kararı üzerine idarece 14.11.2024 tarihinde alınan karar ile ihalenin başvuruya konu 3’üncü kısmının 4734 sayılı Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesi uyarınca iptal edildiği anlaşılmıştır.

İdarenin 14.11.2024 tarihli iptal kararında “Kamu İhale Kurumu’nun 2024/UH.II-1447 nolu kararına istinaden Ankara İli Kısmında Bekir AYGÜN firmasının teklifi değerlendirme dışı bırakılmıştır.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunun 5 inci maddesinde yer alan “temel ilkeler” gereğince, “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.”

Ankara İli kısmında Özgün-Tur Seyahat ve Tic. Ltd. Şti.’nin tek geçerli teklif olması ve bu teklifin yaklaşık maliyetinin çok üzerinde olduğu; ekonomik açıdan en avantajlı teklifin sağlıklı ve gerçekçi bir fiyat yarışması sonucunda oluşmadığı ve bu durumun 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer alan temel ilkelerden “kaynakların verimli kullanılmasını” ilkesine uygun olmadığı görüldüğünden 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 39. Maddesine istinaden Özgün-Tur Seyahat ve Tic. Ltd. Şti.’nin teklifi değerlendirme dışı bırakılarak Ankara İli kısmının iptaline ve kararın İhale Yetkilisinin Onayına sunulmasına
   Oybirliği ile karar verildi.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

İdarenin ihalenin 3’üncü kısmını iptal etme gerekçelerinin, Kurul kararı sonrasında tek geçerli teklif kalan Özgün-Tur Seyahat ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin yaklaşık maliyetinin çok üzerinde olması, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin sağlıklı ve gerçekçi bir fiyat yarışması sonucunda oluşmaması hususları olarak belirlendiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden; 4734 sayılı Kanun’a göre yapılacak ihalelerde, idarelerin ihtiyaçlarının uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu, idarenin ihale komisyonu kararı üzerine verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu, ancak idarelere verilen bu takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı kullanılması gerektiği, tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanun’un temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti ve tesis edilen iptal işleminin gerekçelerinin açıkça ortaya konulması gibi nedenlerle sınırlandırıldığı,

Ayrıca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ile sözleşme imzalanamadığı durumlarda idarenin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile Kanun’da belirtilen esas ve usullere göre sözleşme imzalayabileceği, ancak bu hususun ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi koşuluna bağlandığı, ihalenin iptali kararlarına ilişkin yapılan itirazen şikayet başvurularının ise idarelerce belirlenen iptal gerekçeleri ile sınır olarak inceleneceği anlaşılmaktadır.

Bu itibarla, yapılan inceleme sonucunda, başvuru sahibinin ihalenin 3’üncü kısmında teklif etmiş olduğu bedelin idarece söz konusu kısım için hesaplanan yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu anlaşılmış olup, Kamu İhale Kanunu’nun “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinin yukarıda aktarılan gerekçesinde tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması halinde ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada alınacak ihale komisyonu kararı ile ihaleyi iptal etme yetkisi verildiği, ayrıca idarece Kurul kararı ile tek geçerli teklif kalan ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin teklif fiyatının uygun bulunmaması nedeniyle sözleşme imzalanmaması hususunun Kanun’un 44’üncü maddesi çerçevesinde idarenin takdirine bırakıldığı hususları bir arada değerlendirildiğinde, idare tarafından ihalenin iptali hususundaki takdir ve yetkilerinin kamu yararı, mevzuat hükümleri doğrultusunda usule ve amaca uygun olarak kullanıldığı sonucuna varıldığından, ihalenin iptali kararının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 

MBS İhale Danışmanlık

www.ihalekik.com    /   www.ihaledanismani.com