KİK KARARLARI
İHALE KARARI
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) 29.01.2025 tarihli kesinleşen ihale kararı ile ihale üzerinde bırakılan istekli olarak belirlenen Ölmez İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı, şöyle ki;
a- Fiyat teklifi alınan Doğanlar Group Oto. İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin Ticaret Sicil Gazetesine göre faaliyet alanında temizlik malzeme alım satımı işlerinin bulunmadığı,
b- Ölmez İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. adına düzenlenen bir kısım belgeler üzerindeki imzalar ile imza beyannamesindeki imza örneği arasında farklılık olduğu, açıklama kapsamında sunulan fiyat teklifi ve ekinde bulunan Ek-O-6 nolu maliyet/satış tespit tutanağı ile 16.10.2024 tarihinde Ölmez İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. adına düzenlenen 2022 ve 2023 yıllarına ait bilanço bilgileri tablosu, 2022 ve 2023 yılına ait Kurumlar Vergisi Beyannamesi, 01.01.2022-31.12.2022 ile 01.01.2023- 31.12.2023 tarihleri arası mizanlar, 2022 ve 2023 yıllarına ait Hizmet İşleri ile İlgili ciro bilgileri tablosu üzerinde yer alan meslek mensubuna ait imzalar ile imza beyannamesindeki imza örneğinin farklı olduğu, mersis adres bilgisinin hatalı olduğu, ayrıca serbest muhasebeci mali müşavirin istekli yerine imza atmaması gerektiği,
c- Makine, ekipman ve temizlik malzemelerine ilişkin tedarikçi Doğanlar Group Oto. İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin 31.09.2024 tarih ve DGN2024000000038, 20.10.2024 tarih ve DGN2024000000044, 20.10.2024 tarih ve DGN2024000000051, 20.10.2024 tarih ve DGN2024000000060 faturalar ile Ölmez İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.ne satış yapılan 40 kalem sarf malzeme ve 7 kalem makineye ilişkin yevmiye defteri kayıtları, demirbaş kayıt defteri örneği, fatura dönemlerine ait geçici vergi beyannameleri ve KDV beyannameleri ile dönemlere ait mizanının onaylı örneklerinin, tedarikçi Doğanlar Group Oto. İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin Ek-O-6 nolu maliyet/satış tespit tutanağına esas teşkil eden 40 kalem sarf malzeme ve 7 kalem makine için yevmiye defteri kayıtları, fatura dönemlerine ait geçici vergi beyannameleri ve KDV beyannameleri, dönemlere ait mizan, şirkete ait SSK’lı çalışan sayısı, aktifine kayıtlı araç ve fiili envanter sayımının yaptırılabilmesi amacıyla tedarikçi firmaya ait varsa deponun adresi, aktifine kayıtlı ise tapu örneğinin, kiralama yolu ile kullanılıyor ise kira kontratı örneğinin, ana faaliyet konuları içerisinde temizlik sarf malzeme, ekipman ve makinelerinin alım satımını yapabileceğine dair tevsik edici belgelerin, fiyat teklifine konu makine, ekipman ve temizlik malzemelerinin Teknik Şartname’ye uygun olup olmadığına ilişkin bilginin sunulmadığı,
d- Mali müşavirle yapılan sözleşmeye ilişkin damga vergisinin ödenmediği,
e- Doğanlar Group Oto. İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin mali müşaviri ile Ölmez İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. arasında SMMM sözleşmesi sunulmadığı, ayrıca Doğanlar Group Oto. İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin mali müşaviri ile yaptığı sözleşmenin 7’nci maddesine istinaden bu sözleşmeye ek olarak ücrete ilişkin düzenleme protokolün de kaşeli imzalı olarak bildirilmediği ve aralarında olan sözleşmenin geçerliliğinin teyit edilebileceği herhangi bir bilginin bulunmadığı,
f- Sunulan mizanda Teknik Şartname’de belirtilen makine ekipmanın yer almadığı, ayrıca Doğanlar Group Oto. İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin bu makine ekipmanları 100.000 TL’ye verdiğine dair mizanında veya Ek-O.6 nolu maliyet/satış tespit tutanağında belirtilmesi gerektiği, fakat ekipman listesinin bedelleri ile ilgili herhangi bir belge sunulmadığı,
g- Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerektiği,
2) Sundukları aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece uygun görülmemesi işleminin kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kanun’un aşırı düşük tekliflere ilişkin 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. ...” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “...79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanağı düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
...
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”
79.2.4. Tutanakların ilan/davet tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içindeki bilgiler esas alınarak düzenlenmesi zorunludur.
Örneğin; ilan tarihi 10.03.2024 olan ve açık ihale usulü ile yapılan bir ihalede ilan tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay olan “01.12.2023-29.02.2024” veya bundan önceki üç ay olan “01.09.2023-30.11.2023” aralığına ilişkin tutanaklar sunulur.
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.
...
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.” açıklamaları bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Temizlik Malzemesi Dahil 51 Personelli Hizmet Alımı
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
...
01.01.2025-31.12.2025 tarihleri arası 12 (oniki) ay süreli Temizlik Malzemesi Dahil 23 (yirmiüç) Yönlendirme ve Destek Hizmeti, 17 (onyedi) Genel Temizlik, 3 (üç) Arşiv Temizlik, 4 (dört) Teknik ve 4 (dört) Şoför olmak üzere toplam 51 (ellibir) Personelli hizmet alımı.” düzenlemesi,
“Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almıştır.
Sümer Holding A.Ş. tarafından e-ihale ile 02.12.2024 tarihinde gerçekleştirilen “Temizlik Malzemesi Dahil 51 Personelli Hizmet Alımı” ihalesine 13 isteklinin teklif verdiği, 1 isteklinin teklifinin İş hacmi kriterini karşılamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı,
23.687.335,20 TL olarak belirlenen sınır değerin altında teklif verdiği tespit edilen 9 istekliden 06.12.2024 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazılar ile “...
- İşçilik
- Temizlik malzemesi
- Sözleşme damga vergisi
- Sözleşme alım karar pulu
- Kamu İhale Kurum payı” hususlarına ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklamalarının 11.12.2024 tarihine kadar sunulmasının talep edildiği,
İsteklilerden sadece Şubat Makina İnş. Elk. Turz. Oto. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Ölmez İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu, idarece yapılan aşırı düşük teklif sorgulamasında Ölmez İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında imzası bulunan meslek mensubuna gönderilen 27.12.2024 tarihli yazı ile bilgi talep edildiği, SMMM tarafından idareye bir cevap verilmediği,
16.12.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile 7 isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, Ölmez İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Şubat Makina İnş. Elk. Turz. Oto. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçelerinin “...Ölmez İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. ne 06.12.2024 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen tebligatta aşırı düşük teklif açıklamasının yapılması talep edilmiştir.
...
Teknik şartname Ek-2 de (Ek-6) yer alan hizmetin yapılması için gerekli makinelere ilişkin Doğanlar Group İnşaat Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. firması tarafından İstekli adına düzenlenen SMMM Medeni Kurt tarafından onaylanan fiyat teklifinde çarpan hatası olmadığı, tarih/sayı bilgisinin doğru olduğu görülmüş olmakla birlikte söz konusu beyana ait sunulan 06- Satış Tutarı Tespit Tutanağının 4. Ağırlıklı ortalama birim satış tutarı ile 5. Ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde esas alınan faturalara ilişkin bilgiler kısmına ilişkin bilgilerin kontrolü sağlanmış, her iki madde de;
1-ProfesyoneI Tip Elektrik Süpürgesi 4 adet,
2-GazeI Tırmığı 5 adet,
3-Sıvı Sabun Makinası 25 adet olarak Ölmez İnş. San. Tic. Ltd. Şti.ne satıldığı beyan edilmiştir.
Teknik şartname eki listede belirtilen şekliyle onaylı Doğanlar Group İnşaat Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. firması tarafından düzenlenen fiyat teklifinde yer alan;
1-Profesyonel Tip Elektrik Süpürgesi 8 adet,
2-Gazel Tırmığı 6 adet,
3-Sıvı Sabun Makinası 30 adet belirtilen ilgili malzeme bilgilerinin uyumlu olmadığı, talebi karşılamadığı,
Ayrıca isteklinin demirbaşında eksik kalan malzemenin mevcut olduğuna dair demirbaş eşya tespitine ilişkin SMMM raporu ve dolayısıyla onaya esas SMMM faaliyet belgesi, imza sirküsü ve istekli ile tam tasdik sözleşmesi sunulmamıştır.
Mevzuat gereği üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup Doğanlar Group İnşaat Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. firmasına ilişkin ticaret sicili bilgileri okunaklı olmamakla birlikte faaliyet alanında olduğu kabul edilse dahi hizmetin yapılması İçin gerekli makinelere İlişkin eksik beyanda bulunulması, serbest meslek mensubuna ilişkin bilgilerin sunulmaması nedenleriyle Ölmez İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifi değerlendirme dışı bırakılmıştır….” şeklinde belirtildiği, ihalenin sınır değerin üzerindeki ilk geçerli teklif sahibi olan Eihale İnş. Tem. Dan. Bilişim Gıda Sağ. Oto. Tic. Ltd. Şti.-Eihale Dan. Bilişim Gıda Tem. Sağ. İnş. Oto. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, Özbaşaran Grup Tem. San. Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği,
Ölmez İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin hizmetin yapılması için gerekli makinelere ilişkin sunulan açıklamanın uygun görülmemesi işleminin yerinde olmadığı iddiasıyla 19.12.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.12.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, anılan istekli tarafından 02.01.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu,
Ölmez İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmeme gerekçesi ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda alınan 15.01.2025 tarihli ve 2025/UH.I-214 sayılı Kurul kararı ile “... aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında ihale konusu hizmetin yapılabilmesi için gerekli olan makinelerin önemli maliyet bileşeni olarak belirlenmediği dikkate alındığında, istekliler tarafından bu giderin açıklanmasına gerek bulunmadığı, açıklama yapılmış olsa bile bu açıklamaların değerlendirme konusu yapılamayacağı anlaşılmıştır. Bu çerçevede, idarece başvuru sahibi tarafından ihale konusu hizmetin yapılabilmesi için gerekli olan makinelere ilişkin yapılan açıklamanın uygun görülmemesi işleminin kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı” gerekçesiyle Ölmez İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması hususunda düzeltici işlem tesis edilmesine karar verildiği,
İhale komisyonu tarafından anılan Kurul kararının uygulanmasını teminen alınan 29.01.2025 tarihli düzeltici komisyon kararı ile ihalenin Ölmez İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakılmasına karar verildiği, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak Eihale İnş. Tem. Dan. Bilişim Gıda Sağ. Oto. Tic. Ltd. Şti.-Eihale Dan. Bilişim Gıda Tem. Sağ. İnş. Oto. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın belirlendiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin iddiaları çerçevesinde idarece belirlenen önemli maliyet bileşenlerine ilişkin olarak Ölmez İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Teknik Şartname’de öngörülen temizlik malzemelerine ilişkin Doğanlar Group Otom. İnş. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınan fiyat teklifi sunulduğu, fiyat teklifinin üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (07/12/2024) tarih ve (1) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresi ile meslek mensubunun kaşe ve imzasının yer aldığı, fiyat teklifinin ekinde Ek-O.6 nolu satış tutarı tespit tutanağının, ilgili meslek mensubuna ait faaliyet belgesi ile imza beyannamesinin, fiyat teklifi veren şirkete ait imza sirküleri, meslek mensubu ile iş sahibi arasında imzalanan sözleşmenin sunulduğu görülmüştür.
Yapılan incelemede Ölmez İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat teklifi ve belgelerde bir aykırılık bulunmadığı, ayrıca kamu ihale mevzuatında teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanağının sunulmasının yeterli olduğu, başvuru sahibinin (c) (d) ve (e) iddialarında yer verilen belgelerin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulması gerektiği yönünde bir düzenlemenin bulunmadığı, bu belgelere ilişkin ayrıca bir araştırma yapılmasına gerek bulunmadığı anlaşıldığından, söz konusu iddiaların yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Ayrıca aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında ihale konusu hizmetin yapılabilmesi için gerekli olan makinelerin önemli maliyet bileşeni olarak belirlenmediği dikkate alındığında, istekliler tarafından bu giderin açıklanmasına gerek bulunmadığı, ayrıca Ölmez İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında Ek-O.7 nolu maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunulmadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin bu yöndeki iddiaları da yerinde görülmemiştir.
Ancak yapılan incelemede fiyat teklifini düzenleyen Doğanlar Group Otom. İnş. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.ne ilişkin www.ticaretsicil.gov.tr adresinden yapılan sorgulamada 22.01.2020 tarihli ve 9999 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde anılan şirketin faaliyet konuları arasında temizlik/temizlik malzeme alım satımı konusunun bulunmadığı, dolayısıyla fiyat teklifini düzenleyen şirketin teklife konu alanda faaliyet göstermediği anlaşıldığından, açıklamanın bu yönüyle kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler. ” hükmü,
Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21’inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır.
...
Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ıncı maddesinde “İdareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınanlar itirazen şikayete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir.
Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir.” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’inci maddesinde “(1) Süreler;
a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,
b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,
ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,
...
izleyen günden itibaren başlar.
(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü ,
Anılan Yönetmelik’in “İtirazen şikayet başvuruları” başlıklı 14’üncü maddesinde “(1) İdareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun bulunmaması veya süresi içinde karar alınmaması hallerinde veya şikayet ya da itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.
(2) Aynı kişi tarafından idareye yapılan ve ilk başvuru ile aynı mahiyette olan daha sonraki şikayet başvurularına idarece verilen cevaplar başvuru süresini yeniden başlatmaz….” hükmü ,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikayet başvurularında süre” başlıklı 10’uncu maddesinde “(1) İtirazen şikayet başvurusu, ihale sürecinde idareye yapılan şikayet başvuruları üzerine verilen kararların bildirimini izleyen tarihten veya on günlük cevap verme süresi içinde idare tarafından bir karar alınmaması durumunda bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren şikayet veya itirazen şikayet üzerine ihalenin iptaline ilişkin olarak idare tarafından alınan kararlara karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gün içinde yapılmalıdır.
(2) Kuruma itirazen şikayet süresi, on günlük cevap verme süresi içinde idare tarafından bir karar alınmaması durumunda bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren başlayacağından, on gün içinde kendisine herhangi bir karar ulaşmayan başvuru sahibinin, idarenin karar almamış olabileceği ihtimalini dikkate alarak Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunması önem arz etmektedir.
(3) Ayrıca, idarece on günlük karar verme süresi içinde karar alınmakla birlikte bu kararın on günlük süre geçtikten sonra başvuru sahibine bildirildiği hallerde, kararın bildirildiği veya en geç tebliğ edilmiş sayıldığı tarihten itibaren de süresi içerisinde Kuruma başvuruda bulunulabilir.
(4) İdareye yapılan ve ilk başvuru ile aynı mahiyette olan daha sonraki şikayet başvurularına idarece verilen cevaplar başvuru süresini yeniden başlatmaz.” açıklaması yer almaktadır.
Yapılan incelemede başvuru sahibinin 2’nci iddiasının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin olduğu, 16.12.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının “Teklif bileşeni temizlik malzemelerinin teminine İlişkin Nur AŞ Teknik Öz. Ser. Hiz. Isıtma Soğutma ve Kur. Hiz. Tem. Yem. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına düzenlenen ve her sayfası SMMM Abdulkadir Edecan tarafından imzalı ve kaşeli toplam 674.869.- TL'lik proforma faturada; İKN numarası, miktar ve çarpan hatası bulunmamakla birlikte işin adı ve ihale tarihinin yanlış yazıldığı.
- Nur AŞ Teknik Öz. Ser. Hiz. Isıtma Soğutma ve Kur. Hiz. Tem. Yem. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen ve her sayfası SMMM Abdulkadir Edecan tarafından imzalı ve kaşeli 06- Satış Tutarı Tespit Tutanağında; miktar, çarpan ve tarih/sayı hatası bulunmamakla birlikte 5- Ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde esas alınan faturalara ilişkin bilgiler maddesinin mükellef tarafından faturadaki alıcının adı ve soyadı/ticaret unvanı ve TC/Vergi kimlik no.su kısmında istekli adı yerine İşfad Ltd. Şti. firmasına 0,01 bedelle fatura edilebileceği beyan edildiği,
- Nur AŞ Teknik Öz. Ser. Hiz Isıtma Soğutma ve Kur. Hiz Tem. Yem. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. firmasına ait ticaret sicili müdürlüğü, ticaret sicil gazeteleri, İlyas Şimşek adına vekaletname, imza sirküleri, ticaret sicil gazetesi beyanında faaliyet alanının "her türlü temizlik maddeleri olduğu görülmüş olmakla birlikte beyannameleri onaylamakla yetkili SMMM Abdulkadir Edecan'ın faaliyet belgesi, imza beyannamesi sunulmuş olup adı geçen firma ile SMMM arasında imzalanan tam tasdik sözleşmesinin sunulmadığı,
-Teknik şartname Ek-2 de yer alan hizmetin yapılması İçin gerekli makinelerin İsteklinin demirbaşında mevcut olduğuna ilişkin her sayfasının SMMM Abdulkadir Edecan tarafından imzalı ve kaşeli demirbaş eşya tespitine ilişkin SMMM raporu ve eki listelerin sunulduğu görülmüş olmakla birlikte beyannameleri onaylamakla yetkili SMMM Abdulkadir Edecan ile istekli arasında imzalanan 20.10.2024 tarihli Sözleşmenin belli bir ücreti kapsamadığı tespit edilmiştir.
Şubat Makina İnş. Elektrik Turizm Otomotiv Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifi 06- Satış Tutarı Tespit Tutanağında fiyat teklifine esas istekliye satış yapılacağının beyanı yerine İşfad Ltd. Şti. yazılması, SMMM Abdulkadir Edecan ile 3. kişilerden alınan fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olduğuna dair belgelerden sözleşmenin sunulmaması nedenleriyle değerlendirme dışı bırakılmıştır.” gerekçeleriyle uygun görülmediği ve teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, kesinleşen ihale kararının başvuru sahibine EKAP üzerinden 18.12.2024 tarihinde bildirildiği,
Başvuru sahibi tarafından anılan karara ilişkin olarak 30.12.2024 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu, idarece alınan 10.01.2025 tarihli karar ile şikayet başvurusunun reddedildiği,
Ayrıca Ölmez İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 19.12.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.12.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, anılan istekli tarafından 02.01.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, 15.01.2025 tarihli ve 2025/UH.I-214 sayılı Kurul kararı ile Ölmez İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması hususunda düzeltici işlem tesis edilmesine karar verildiği,
İhale komisyonu tarafından anılan Kurul kararının uygulanmasını teminen alınan 29.01.2025 tarihli düzeltici komisyon kararı ile ihalenin Ölmez İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakılmasına karar verildiği, başvuru sahibinin teklifine ilişkin bir tespit yapılmadığı,
Başvuru sahibi tarafından anılan karar üzerine teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının uygun olmadığı iddiasına da yer verilen 10.02.2025 tarihli şikayet başvurusunun idarenin 13.02.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, 24.02.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede başvuru sahibinin teklifinin 16.12.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile değerlendirme dışı bırakıldığı, 29.01.2025 tarihli düzeltici komisyon kararında başvuru sahibinin hukuki durumunda bir değişiklik olmadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin olarak birinci kesinleşen ihale kararının tebliğinden itibaren şikâyet sürecinin başlamış olduğu, aktarılan Yönetmelik’in 14’üncü maddesinin ikinci fıkrasında hüküm altına alındığı üzere 30.12.2024 tarihinde idareye yapılan ilk başvuru ile aynı mahiyetteki daha sonraki şikayet başvurusuna idarece verilen cevabın başvuru süresini ve Kuruma itirazen şikayet süresini yeniden başlatmayacağı değerlendirilmiştir.
Bu çerçevede başvuru sahibinin şikâyete konu işlemin farkına varıldığı birinci kesinleşen ihale kararının başvuru sahibine tebliğ edildiği 18.12.2024 tarihinden itibaren süresi içerisinde 30.12.2024 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, idarece şikâyete ilişkin olarak alınan kararın 10.01.2025 tarihinde başvuru sahibine bildirildiği, ayrıca Anayasa’nın 40’ıncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorundadır.” hükmü uyarınca, idarenin şikâyete cevap yazısında on gün içinde Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabileceğinin belirtildiği, buna karşılık başvuru sahibinin idarenin kararına karşı, kararın tebliğ edildiği 10.01.2025 tarihini takip eden on günlük itirazen şikâyet süresi içerisinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 24.02.2025 tarihinde itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, dolayısıyla anılan iddiaya ilişkin olarak Kuruma yapılan itirazen şikâyet başvurunun süresinde olmadığı anlaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
| Toplantı No | : 2025/011 |
| Gündem No | : 5 |
| Karar Tarihi | : 12.03.2025 |
| Karar No | : 2025/UH.I-696 |
İHALE KARARLARI İHALEDANIŞMANI
