KİK KARARLARI

4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Fiyat farkı aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:

a) Sağlık Uygulama Tebliğinde fiyatları belli olan teşhis ve tedaviye yönelik hizmet alımlarında;

F = An x B x [(Sn/So)-1]

b) Elektronik haberleşme hizmeti alımlarında;

F = An x B x [(En/Eo)-1]

c) Diğer hizmet alımlarında;

F = An x B x ( Pn-1)

(Değişik formül: 24/02/2022-31760 R.G./2. md.; yürürlük: 26/03/2022)

                       İn               AYn           Yn      Gn Mn

Pn = a1 + a2  —— + b1  —— + b2  —— + b3  —— + c ——

                       İo               AYo           Yo    Go            Mo

(2) Formüllerde yer alan;

a) F: Fiyat farkını (TL),

b) B: 0,90 sabit katsayısını,

c) An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),

ç) Pn:  İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,

d) a1: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden ve 6 ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı,

e) a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

f) b1: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

g) b2: Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

ğ) b3: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı

h) c:  Makine  ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

ı) So: Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan ve ihale tarihinin içinde bulunduğu ayda geçerli fiyatı,

i) Sn: Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan ve sözleşmeye göre hizmetin gerçekleştirilmesi gereken ayda geçerli fiyatı,

j) Eo: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksleri-Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar Tablosunda yer alan ve ihale tarihinin içinde bulunduğu ayda geçerli ortalama fiyatı,

k) En: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksleri-Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar Tablosunda yer alan ve sözleşmeye göre hizmetin gerçekleştirilmesi gereken ayda geçerli ortalama fiyatı,

ifade eder.

(3) Ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas endeksin belirlenmesi zorunludur. Katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2, b3 ve c katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayı a1 katsayısı olarak alınır.

(4) Formüldeki temel endeksler (o) ve güncel endeksler (n)’den;

a) İo, İn: İşçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti,

b) AYo: Akaryakıt ürünleri için ihale tarihindeki satış fiyatını,

    AYn: Akaryakıt ürünleri için uygulama ayına ait ortalama satış fiyatını,

c) Go, Gn:  İhale konusu hizmet kapsamında yer alan malzeme ve diğer hizmetler için fiyat farkı hesabına esas sayı veya sayıları,

ç) Yo, Yn: Diğer katı ve sıvı yakıtlar için, Endeks Tablosunun 19 numaralı “Kok ve Rafine Petrol Ürünleri”, 19.1 numaralı “Kok Fırını Ürünleri”, 19.2 numaralı “Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,

d) Mo, Mn: Makine ve ekipmana ait amortisman için, Endeks Tablosunun 28 numaralı “Makine ve Ekipmanlar b.y.s.”, 28.1 numaralı “Genel Amaçlı Makineler”, 28.2 numaralı “Diğer Genel Amaçlı Makineler”, 28.3 numaralı “Tarım ve Ormancılık Makineleri”, 28.4 numaralı “Metal İşleme Makineleri ve Takım Tezgahları”, 28.9 numaralı “Diğer Özel Amaçlı Makineler” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,

ifade eder.

(5) Yukarıdaki endekslerden Go ve Gn için idarece; Endeks Tablosundan alt sektörler itibarıyla malzeme ve diğer hizmetlerin niteliği ve gereklerine uygun olan endeksin tespit edilerek ihale dokümanında belirtilmesi zorunludur. İdarelerin bu tespiti yapamamaları durumunda ise Go ve Gn endeksleri için Endeks Tablosunun “Genel” sütunundaki sayılar esas alınır. Ancak malzemeli yemek hizmeti alımlarında Endeks Tablosunun 10 numaralı “Gıda Ürünleri” sütunundaki sayı veya bu endeksin alt endekslerinde belirtilen sayılardan uygun olan birinin veya birkaçının ihale dokümanında belirtilmesi gerekir.

(6) Elektronik haberleşme hizmeti alımı ihalelerinde kullanılacak olan Eo ve En fiyatlarına ilişkin olarak, her bir hizmet iş kalemi için ayrı ayrı olmak üzere, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksleri- Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar Tablosunda yer alan;

a) Telefon Görüşme Ücreti (Şehiriçi),

b) Telefon Kart Ücreti,

c) Cep Telefonu Görüşme Ücreti,

ç) İnternet Ücreti,

d) Telefon Görüşme Ücreti (Şehirlerarası),

e) Telefon Görüşme Ücreti (Milletlerarası),

f) Telefon Görüşme Ücreti (Sabit Hattan Cep Telefonuna),

g) Telefon Görüşme Ücreti (Sabit),

fiyatlarından alıma konu iş kalemindeki hizmet türüne uygun olanlar idarelerce belirlenerek ihale dokümanında belirtilir.

(7) İşin gerçekleştirilmesinde kullanılacak malzeme ve makine ile ekipmanın niteliği dikkate alınarak, fiyat farkı hesabına esas b1, b2, b3 ve c değerleri için aynı anda birden fazla endeks de belirlenebilir. Bu durumda, her bir endeksin nispi ağırlığı da belirlenir.

(8) Yukarıdaki endekslerden birinin veya birkaçının sözleşmenin uygulanması sırasında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından değiştirilmesi halinde, değiştirilen endekse eşdeğer yeni bir endeks belirlenir ise bu endeks; yeni bir endeks belirlenmez ise, Endeks Tablosunun “Genel” sütunundaki sayı esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.” hükmü,

 “Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Bu Esaslara tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerekir. Bu hizmet alımı ihalelerinde aşağıdaki hususlar çerçevesinde düzenleme yapılır.

a)  Sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan hizmet alımlarında tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur.

b) Sözleşme süresi 365 takvim gününü aşmayan;

1) İhale dokümanında personel sayısı belirlenerek haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı düzenlenen hizmet alımlarında, sadece 6 ncı maddeye göre veya idarelerin takdirine bağlı olarak tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilir.

 
2 ) Diğer hizmet alımlarında tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilebilir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin  “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81’inci maddesinde “…81.2. 81.1 inci madde hükmü saklı kalmak kaydıyla, fiyat farkı hesaplanması öngörülen hizmet alımı ihalelerinde, işte kullanılan tüm girdilere ilişkin ağırlık oranlarını gösterir sabit katsayıların işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde ve tüm katsayıların toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenmesi ve ihale dokümanında gösterilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda işin niteliği, girdilerin yaklaşık maliyet içindeki ağırlık oranı ve işlevi gibi hususlar dikkate alınarak asli unsurlar ile bunlara ilişkin ağırlık oranı katsayıları belirlenir. Asli unsur olarak belirlenmeyen diğer tüm girdilerin malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden b3 katsayısı/alt katsayısı(b3,1 b3,2, …, b3,n) kapsamında olduğu kabul edilir.

Örneğin, malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtımı hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin düzenlemelerde, işçilik (a1 ve/veya a2), nakliye varsa bu kapsamda kullanılan akaryakıt (b1) ve yemek yapımında kullanılan ana girdiler (yemek malzemeleri, kumanya vb. b3,1) asli unsur olarak belirlenir ve asli unsur olarak belirlenmeyen makine ve ekipman ile enerji gibi diğer tali girdilerin tamamının (b3,2) kapsamında olduğu kabul edilir.

Malzeme hariç yemek hazırlama ve dağıtımı hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin düzenlemelerde, işçilik (a1 ve/veya a2) ve nakliye varsa bu kapsamda kullanılan akaryakıt (b1) girdilerinin her biri asli unsur olarak belirlenir ve asli unsur olarak belirlenmeyen makine ve ekipman ile enerji gibi diğer tali girdilerin tamamının (b3) kapsamında olduğu kabul edilir.

Araç/iş makinesi kiralama hizmet alımı ihalelerinde kısmi ve/veya tam zamanlı şoför/operatör çalıştırılması halinde işçilik (a1 ve/veya a2), araç/iş makinelerinin yaşına ve işin süresine bağlı olarak amortisman (c) girdileri asli unsur olarak belirlenir ve asli unsur olarak belirlenmeyen bakım onarım, yedek parça, kasko ve sigorta gibi tali girdilerin tamamının (b3) kapsamında olduğu kabul edilir.

Personel taşıma hizmet alımı ihalelerinde kısmi ve/veya tam zamanlı şoför çalıştırılması halinde işçilik (a1 ve/veya a2), akaryakıt (idare tarafından karşılanmaması halinde b1), araçların yaşına ve işin süresine bağlı olarak amortisman (c) girdileri asli unsur olarak belirlenir ve asli unsur olarak belirlenmeyen bakım onarım, yedek parça, kasko ve sigorta gibi tali girdilerin tamamının (b3) kapsamında olduğu kabul edilir.

Yazılım veya bilgi yönetim sistemi hizmeti alımı ihalelerinde kısmi ve/veya tam zamanlı işçilik (a1 ve/veya a2), varsa donanım dahil makine ve ekipmanın amortisman (c) girdileri asli unsur olarak belirlenir ve asli unsur olarak belirlenmeyen bakım onarım, sigorta ve enerji gibi tali girdilerin tamamının (b3) kapsamında olduğu kabul edilir.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Araç Kiralama Hizmet Alım İşi

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:…

e) Miktarı: Genel Müdürlüğümüze Bağlı Birimlerde Kullanılmak Üzere 299 Adet Araç Kiralama Hizmet Alım İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: GASKİ Genel Müdürlüğü Sorumluluk Alanı ve Bağlı Birimler”  düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dâhildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. Araçlarla ilgili (Zorunlu Trafik Sigortası, Kasko, Motorlu Taşıtlar vergisi, bakım onarım vb) bütün giderler ile personele ait tüm giderler teklif fiyata dâhildir.

Araç sürücülerine asgari ücret ödenecektir, ayrıca 26 gün üzerinden 70 TL/gün yemek bedeli ödenecektir.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri için kişi başı 15,5 gün ve Fazla Çalışma Süresi 270 saat üzerinden hesaplanacaktır.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Tüm personeller için iş kazaları ve meslek hastalıkları prim oranı % 2.25 olarak alınacak ve aylık prim ve hizmet belgeleri bu oran üzerinden düzenlenecektir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin 46.1 ve Sözleşme Tasarısı’nın 14.2’nci maddelerinde “Fiyat farkı

46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1.

Fiyat farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
F = An x B x ( Pn-1)
Pn=a1+a2 İn/İo+b1 AYn/AYo+b2 Yn/Yo+b3 Gn/Go+c Mn/Mo
Formülde yer alan;
F: Fiyat farkını (TL),
B: 0,90 sabit katsayısını,
An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),
Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,
ifade eder.

Endeks tablosu: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan yurt içi üretici fiyat endeksi, 2003=100, CPA 2008 kısım, bölüm ve gruplarına göre tarihsel seri tablosudur.
Formüldeki sabit katsayılar ile temel endeksler(o) ve güncel endeksler(n):

”düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda anılan doküman düzenlemelerinden, ihale konusu işte kiralanacak olan araçların zorunlu trafik sigortası, kasko, motorlu taşıtlar vergisi, bakım onarım vb. giderlerinin yükleniciye ait olduğu anlaşılmıştır.

İdarelerin yaklaşık maliyetlerini oluştururken dokümanda yükleniciye ait olduğu belirtilen giderleri hesaplaması, fiyat farkı formülünü düzenlemesi aşamasında da yaklaşık maliyette belirlenmiş olan giderlerin oranları uyumlu ve toplamları 1 olacak şekilde ilgili katsayıların belirlenmesi gerektiği ve araç/iş makinesi kiralama hizmet alımı ihalelerine ilişkin fiyat farkı düzenlemesine esas olmak üzere öncelikli olarak varsa kısmi ve/veya tam zamanlı işçilik (a1 ve/veya a2) katsayısının ağırlık oranının ve işin asli unsuru niteliğindeki araç/iş makinelerinin yaşına ve işin süresine bağlı olarak amortisman (c) katsayısının ağırlık oranının belirlenmesi gerektiği anlaşılmıştır.

İdarenin fiyat farkı hesabına ilişkin olarak belirlemiş olduğu katsayılar incelendiğinde, işçiliklerin ağırlık oranına ilişkin a1 katsayısının 0,14413, malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranına ilişkin b3 katsayısının değerinin 0 olarak, makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını gösteren c katsayısının değerinin ise 0,85587 olarak belirlendiği, söz konusu katsayıların toplamının bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlendiği ve katsayıların ihale dokümanında gösterildiği görülmüştür.

İhalede, asli unsur olarak belirtilen makine ve ekipmanın amortisman girdisine ilişkin c katsayısının 0,85587 olarak belirtildiği,  Genel Tebliğ’in ilgili maddesi doğrultusunda, idare tarafından, yaklaşık maliyet içindeki ağırlık oranı ve işlevi dikkate alınmak suretiyle araçların amortisman girdilerinin asli unsur olarak değerlendirildiği; işin asli unsurunu oluşturmayan tali giderlerin (bakım onarım, yedek parça, kasko, sigorta gibi giderler) söz konusu olduğu ancak bunlara ilişkin katsayı belirlenmediği, bu nitelikteki tali giderler için idarece maliyetin ortaya konulması halinde, bu giderlerin ağırlık oranını temsil etmek üzere b3 katsayısının belirlenmesi mümkün olduğu gibi bu giderlerin işin niteliğine uygun olarak belirlenmiş olan asli unsurlar kapsamında olduğunun da kabul edilebileceği, mevcut ihalede fiyat farkına ilişkin asli unsur olan c (makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranı) katsayısına ilişkin oran içerisinde tali giderlerin de yer aldığı değerlendirilebileceğinden önceden belirlenemeyen söz konusu tali giderlere ilişkin maliyetlerin asli maliyetler içinde yer aldığının ve asli unsurlara ilişkin katsayıların tali giderleri de kapsadığının kabul edilebileceği, bu nedenle, başvuruya konu ihalede b3 katsayısının “0” olarak belirlenmesinde mevzuata aykırılığın bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

MBS İhale Danışmanlık

www.ihalekik.com    /   www.ihaledanismani.com