4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. ...” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Elektronik ihale” başlıklı 59/A maddesinde “(1) İhaleler, e-teklif alınmak suretiyle bu maddeye uygun olarak yapılabilir.
…
(10) İhale komisyonu tarafından 59 uncu madde kapsamında seçilen yönteme bağlı olarak ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tespitinde aşağıdaki esaslar dikkate alınır:
…
b) Aşırı düşük teklif açıklamasının isteneceği ihalelerde, teklif fiyatı sınır değerin altında olan tüm isteklilerden; aşırı düşük teklif açıklamaları ile birlikte yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ilişkin tevsik edici belgeleri sunmaları istenir. Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeleri veya aşırı düşük teklif açıklamasını sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır. Sunulan bilgi ve belgeler ile aşırı düşük teklif açıklamaları çerçevesinde;
1) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlamadığı anlaşılan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır.
2) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağladığı anlaşılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları incelenir ve açıklamaları uygun görülmeyenlerin teklifleri reddedilir.
3) Sınır değerin altındaki tüm tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması veya aşırı düşük teklif açıklamaları uygun görülmeyerek tekliflerin tümünün reddedilmesi halinde, teklif fiyatı sınır değerin üzerinde olan ve ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen teklif sahiplerinden, yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeleri sunmaları istenerek (a) bendindeki esaslar çerçevesinde değerlendirme yapılır.
4) Sınır değerin altında geçerli en az iki teklif kalması ve bu tekliflerin ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olarak belirlenmesinin öngörülmesi halinde, yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeler yeniden istenmeksizin ihale işlemlerine devam edilir.
5) Sınır değerin altında tek geçerli teklif kalması ve bu teklif sahibinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesinin öngörülmesi halinde bu istekliden yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeler yeniden istenmez. İhalede ayrıca ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin belirlenmesinin öngörülmesi halinde ise bu isteklinin tespitinde (a) bendindeki esaslar uygulanarak ihale işlemlerine devam edilir.
c) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ilişkin sunulan tevsik edici belgelerin, belgenin geçerliğine ilişkin taşıması zorunlu tüm asli unsurları sağlaması kaydıyla, belgelerde bulunan bilgi eksiklikleri Kanunun 37 nci maddesi kapsamında tamamlatılabilir. Ancak asli unsurlarda eksiklik bulunması durumunda, bu belgeler sunulmamış kabul edilir. (a) ve (b) bentlerinde belirtilen işlemlere, ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci teklif sahibi tespit edilinceye kadar devam edilir. …” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir. …” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: 2025 YILI ARAÇ KİRALAMA HİZMET ALIMI
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı: 2 Kısım ve muhtelif sayılarda Araç, İş Makinası ve Ekipmanın Sürücüsüz ve Personelsiz Olarak 2025 yılında kiralanması hizmet alımı işi olup,
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Antalya şehir içi ve şehirler arası görevlerde kullanılabilecektir.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’inci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.
20.2. Bu ihaledeki kısım sayısı 2 dir. …” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İstekliler tekliflerine, ilgili mevzuat gereğince yapılacak her türlü sigorta, vergi, resim, harç, ulaşım, bakım, servis, onarım (lastik. cam vb.dahil) ve benzeri giderlerin tamamını, zorunlu mali sorumluluk (trafik) sigortası, ferdi kaza koltuk sigortası, kasko sigortası, motorlu taşıtlar vergisi, araçlarla ilgili trafik vb. yasal sorumluluklar, araçların üzerine yapılacak olan logolu dış cephe kaplamaları, siren ve anons sistemi, tepe lambaları gibi teknik şartnamede belirtilen giderler, tüm araçlara ait Araç Takip Sistemi, donanımı, yazılımı, kurulumu ve işletilmesi ile teknik şartnamede belirtilen benzeri tüm giderleri dahil edeceklerdir. Anılan iş ile ilgili olarak;bu kapsamda yer alan Sözleşmeyle ilgili tüm giderlere ilişkin hususlardaki her türlü hukuki ve mali sorumlulukların tamamı Yükleniciye ait olacaktır ve teklif fiyata dahildir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Dairesi tarafından 04.12.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen incelemeye konu ihaleye ilişkin 13.12.2024 tarihli ihale komisyonu kararına göre 29 adet ihale dokümanı indirildiği, ihalenin şikâyete konu 1’inci kısmına 11 isteklinin teklif sunduğu, 3 teklifin geçerli teklif olarak değerlendirildiği, ihalede sınır değerin altında teklif sunan iki istekli bulunduğu (Öner Nakliye Turizm İnşaat Otomotiv Temizlik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve Efa Turizm ve Seyahat Acentası Limited Şirketi), yapılan aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda ihalenin 1’inci kısmında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak Öner Nakliye Turizm İnşaat Otomotiv Temizlik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Efa Turizm ve Seyahat Acentası Limited Şirketi’nin belirlendiği görülmüştür.
Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli olan teklif bileşenlerinin belirtilmediği ve şikâyete verilen cevapta iddiaya konu edilen aşırı düşük açıklamalarının mevzuata uygunluğuyla ilgili herhangi bir detayın veya açıklamanın belirtilmediği iddia edilmektedir.
Yapılan incelemede, ihalenin 1’inci kısmında sınır değerin idare tarafından mevzuata uygun olarak 265.907.673,60 TL olarak belirlendiği, ayıca 09.12.2024 tarihinde bahse konu isteklilere EKAP üzerinden gönderilen yazı ile “… İdari Şartnamenin 7.9. maddesine uygun olarak, 12.12.2024 tarihine kadar İdaremize sunmanız ve aşırı düşük teklif açıklamalarınızı 12.12.2024 tarihine kadar sunmanız gerekmektedir.
AÇIKLAMA:
1. Kısımda Aşırı Düşük Açıklaması İstenilen Araçlar
* Binek Araç (1200 - 1500 cc)
* Binek Araç(1461-1600cc)
* Binek Araç(1490cc ve üzeri)
* Combi Tipi araç
* Çift Kabin Pick-up 4x4 Arazi Aracı
* Çift Kabin Kamyonet
Aşırı düşük açıklaması istenilen araçlar için açıklanması gereken önemli bileşenler.
* Amortisman ve/veya kiralama gideri
* Tamir, bakım, onarım, yedek parça gideri
* Araç trafik sigortası ve kasko giderleri (Sigorta Bölge Müdürlüklerinden alınmış)
* Motorlu Taşıtlar Vergisi gideri
* Araç muayene ve egzoz ölçüm giderleri” ifadelerine yer verilmek suretiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması istenildiği görülmüştür.
İdare tarafından gerçekleştirilen sorgulamada ihale konusu iş kapsamında kiralanacak olan araçların amortisman ve/veya kiralama gideri, tamir, bakım, onarım, yedek parça gideri, araç trafik sigortası ve kasko giderleri (sigorta bölge müdürlüklerinden alınmış), motorlu taşıtlar vergisi gideri ve araç muayene ve egzoz ölçüm giderlerinin aşırı düşük teklifte önemli teklif bileşenleri olarak belirlendiği, söz konusu sorgulamanın mevzuata uygun olduğu tespit edilmiştir.
Aşırı düşük teklif sorgulama yazısı üzerine ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi istekliler tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece uygun bulunduğu anlaşılmış olup, şikâyete verilen cevapta “İddia sahibinin iddiasına yönelik olarak 04.12.2024 tarihinde idaremizce ihalesi yapılan işe ait komisyonumuzca EKAP üzerinden yapılan sınır değer hesabında sınır değerin altında kalmış olan EFA TURİZM VE SEYEHAT ACENTASI LİMİTED ŞİRKETİ ve ÖNER NAKLİYE TURİZM İNŞAAT OTOMOTİV TEMİZLİK SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKET'lerinden 09.12.2024 tarihli teklifin önemli bileşenlerine ilişkin açıklama istenilmiştir. 12.12.2024 tarihinde kurumumuz kayıtlarına giren açıklamalar komisyonca yapılan değerlendirme sonucu belgelerin tamamının eksiksiz olduğu görülerek açıklamaların yeterli olduğu komisyonumuzca görülmüştür.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
Öte yandan başvuru sahibinin “bahse konu isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesi göz önünde bulundurularak yeniden incelenmesi gerektiği” iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme aşağıda yer almaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik Başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde şikâyet ve itirazen şikâyet dilekçelerinde aranması gereken asgari unsurların neler olduğu belirtilmiş olup, dilekçelerde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilmesi gerektiği hususunun bu unsurlardan olduğu anlaşılmaktadır.
Ayrıca İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) Şikayet başvuruları idareye, itirazen şikayet başvuruları ise Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.
(2) Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir;
…
ç) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller…” hükmü ile “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle;
…
ı) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilip belirtilmediği,
…
yönlerinden sırasıyla incelenir. …” hükmü bulunmaktadır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikayet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinde ise anılan Yönetmelik’in 8’inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi ve başvuruda bulunulan hususların da dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerektiği ortaya konulmuştur. Bu bağlamda işlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi halinde, aynı Yönetmelik’in 8’inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin sorumluluğun başvuru sahibine ait olacağı, dolayısıyla bu hususa dikkat edilmesi gerektiği açıklanmıştır.
Başvuru sahibinin hem şikâyet hem de itirazen şikâyet dilekçesinde “bahse konu isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesi göz önünde bulundurularak yeniden incelenmesi gerektiği” yönünde iddiaya yer verildiği, bu çerçevede, söz konusu iddianın genel nitelikli olduğu, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin idarece belirlenen önemli teklif bileşenleri için yapılan açıklamalarının hangi gerekçelerle mevzuata aykırı olduğunun ortaya konulmadığı, başvuru sahibi tarafından ihale komisyonunca uygun bulunan aşırı düşük teklif açıklamalarının hangi gerekçeyle uygun bulunmaması gerektiği yönünde itirazen şikâyet dilekçesinde somut bir belirleme yapılmadığı, bu nedenle bahse konu iddiaların genel nitelikte hukuka aykırılık ifadeleri içerdiği ve sunulan açıklamaların baştan sona tamamen yeniden incelenmesi ve değerlendirilmesi talebini içerdiği anlaşılmıştır. Herhangi bir bilgi ve belge adı ile aykırılığa ilişkin hususlar zikredilmeksizin yeniden inceleme veya değerlendirme talebini içeren başvurularda, Kurum tarafından yapılacak incelemenin başvuru sahibinin iddia konusu ettiği hususlarla ve idarenin bu yöndeki beyanlarıyla sınırlı olması ve Kurumun ihale komisyonlarının yerine geçip re’sen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri baştan sona yeniden inceleme yetkisinin bulunmaması nedeniyle bahse konu iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, yukarıda aktarılan tespitler ve değerlendirmeler çerçevesinde başvuru sahibinin iddiaları uygun bulunmamıştır.
|
||||||||||