KİK KARARI

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, iddialarının ihalenin 4 ve 5’inci kısımlarına ilişkin olduğu, mevcut piyasa koşullarında ihale konusu işin Ağdaş Per. Taşı. ve Tur. Ltd. Şti. - Atabar Taşı. Gıda Tur. İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından teklif edilen tutarlar ile yapılmasının mümkün olmadığı, aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin olarak verilen sürenin yetersiz olduğu,

Ağdaş Per. Taşı. ve Tur. Ltd. Şti. - Atabar Taşı. Gıda Tur. İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı aşırı düşük teklif açıklamalarının aşağıda belirtilen gerekçelerle mevzuata aykırı olduğu;

a) İşçilik maliyetinin 2025 yılı için işçilik ücretinde güncelleme öngörülmeksizin hesaplandığı,

b) Akaryakıt maliyetinin eksik hesaplandığı, araçların yolcu kapasitelerine uygun olarak marka ve modellerine göre katalogda yer alan yakıt tüketimi değerlerinin incelenmesi gerektiği, akaryakıt sarfiyatlarına yönelik belgelerin yetkili servisten alınmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.7’nci maddesinde yer alan açıklamalarda belirtilen fiyatın altında açıklama sunulduğu,

c) Trafik sigortası, koltuk sigortası ve kasko için alınan fiyat tekliflerinde, genel müdürlük veya bölge müdürlüğü teyidinin bulunmadığı, işin süresini kapsamayan sigorta süreleri üzerinden açıklama yapıldığı,

d) Araç kiralama giderlerine ilişkin alınan fiyat teklifine konu araçların ihale dokümanında yer alan araç kriterlerine uygun olmadığı, fiyat teklifi alınan firmanın fiyat teklifine konu alanda faaliyet göstermediği, alınan fiyat teklifinin işin süresini kapsamadığı, fiyat teklifinde yer alan tarih ve sayı ile tespit tutanağında yer alan tarih ve sayının uyumlu olmadığı, tespit tutanağının standart forma uygun olmadığı, tespit tutanağında fiyat teklifi veren firmanın defter kayıt ve fatura bilgilerinin eksik beyan edildiği, araç kiralama bedelinin hesaplanmasında aritmetik hata bulunduğu, tespit tutanağı ekinde teklif veren firmaya ait imza sirküleri ve ilgili meslek mensubunun faaliyet belgesinin sunulmadığı, araç kiralama bedelinde gelecek yıllara ilişkin bir artış öngörülmediği, ihale konusu işte kullanılacak tüm araçların kiralandığı, bu durumun mevzuata aykırılık teşkil ettiği,

Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin yetkili meslek mensubu tarafından onaylanmadığı, meslek mensubunun bilgilerinin yer almadığı, fiyat teklifi üzerinde mevzuat hükümleri gereği bulunması gereken ifadelerin yer almadığı, teklif veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) mevzuata aykırı şekilde düzenlenerek sunulduğu,

e) Sözleşme giderlerine ilişkin olarak; Sözleşme Damga Vergisi (Binde 9,48), Karar Damga Vergisi (Binde 5,69) için ve KİK Payı’nın (Onbinde
5 ) ayrı ayrı hesaplanması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

Anılan Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır…” hükmü,

“Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “İdareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir…” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru Süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.” hükmü,

“Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) Şikayet başvuruları idareye, itirazen şikayet başvuruları ise Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.

(2) Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir;

…

(10) İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. (Değişik ibare: 30/09/2020-31260 R.G./21. md.) Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.3.  Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

…

79.2.2.6.  Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

…

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.

…

79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur. …” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 5 Kısım 76 Güzergah Personel Taşıma Servis Aracı Hizmeti Alımı.

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

…

e) Miktarı:

5 Kısım 76 Güzergah Personel Taşıma Servis Aracı Hizmeti Alımı Yapılacaktır. İhtiyaç Listesi/Çizelgesi Ek-1'dedir. Alım Her Bir Güzergah için 502 Sefer Olup, Toplamda 76 Araç İle Yapılacaktır. Ek-1 İhtiyaç Listesi/Çizelgesindeki İhtiyaç Miktarı (Birim Adedi) Olan Sefer Sabah Gidiş Akşam Dönüştür (Sabah Gidiş, Akşam Dönüş 1 (Bir) Seferdir) (2'nci Kısım 18'nci Güzergah/Kalem İçin Yalnız Tek Gidiş 1 (Bir) Sefer Şeklindedir).

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: MSB İstanbul Tersanesi Komutanlığı.” düzenlemesi,

“Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.

20.2. Bu ihaledeki kısım sayısı 5 dir…” düzenlemesi,

 “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

Servis araçlarının sigorta ve periyodik trafik muayeneleri ile yıllık bakım, onarım ve servis hizmetleri için yapılacak giderler, Yüklenici tarafından istihdam edilen tüm personelin Sosyal Güvenlik Kurumu (Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve SSK), vergi daireleri ve diğer resmi kurum ve kuruluşlar ile odalar, dernekler vb. gibi yerlerle olan ilişkilerinin düzenlenmesi, buralarda yapılacak yasal işlemlerin ifası ile bunlara ait tüm giderler Yükleniciye ait olup, teklif fiyatına dahildir.

25.3.2. Servis hizmetinde kullanılacak araçlara, ilgili yasa ve yönetmelik hükümleri uyarınca getirilen Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası yaptırılması ile ilgili giderler teklif fiyatına dâhildir.

25.3.3. Yüklenici, işlerin koordinasyonu ve ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak yürütülmesinin temini amacıyla denetim, gözetim ve koordinasyon görevini yapmak üzere en az lise mezunu personelini MSB İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda görevlendirecek ve görevlendirdiği personele ilişkin bilumum giderler teklif ettiği fiyatına dahildir…” düzenlemesi,

 “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi,

 “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır…” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…SEFER; Personelin, servis araçları tarafından, binme noktalarına göre mesai öncesi durak yerlerinden alınarak ihtiyaç sahibi birliğe getirilmesi ve mesai bitiminde ihtiyaç sahibi birlikten alınarak, inme noktalarına götürülmesidir. Sabah getirme yarım sefer, akşam götürme yarım sefer sayılacak, sabah akşam getirip götürme tam sefer sayılacaktır…” düzenlemesi,

“İşin Süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 02.01.2025; işi bitirme tarihi 31.12.2026…” düzenlemesi,

 “Diğer Hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde “…36.1.2. Söz konusu personeli taşıma işi; Toplam 5 Kısım 76 Güzergahta 502 (beşyüziki) Sefer (GİDİŞ-DÖNÜŞ) devam edecektir. Ancak, sözleşmenin geç imzalanmasından dolayı oluşacak gecikmeler vb. nedenlerle işe geç başlanılması durumunda da, taşıma işi 31 Aralık 2026 tarihinde sona erecektir…” düzenlemesi,

 “Teknik Şartnameden İdari Şartnameye Yapılan Diğer Atıflar” başlıklı 36.7’nci maddesinde “36.7.1. Teknik şartnamenin 3.1.1 maddesine istinaden; Taşımanın yapılacağı güzergahların çizelgesi, araçların işyerine geliş ve işyerinden gidiş zamanı, araçların gideceği mesafe miktarı, araçların en az koltuk kapasitesi, araçların sözleşme süresince yapacağı sefer miktarı, İdari Şartname Ek-1'deki İhtiyaç Listesi/Çizelgesinde belirtilmiştir…” düzenlemesi  yer almaktadır.

5’inci kısma ilişkin Birim Fiyat Teklif Cetveli aşağıdaki gibidir:

5'İNCİ KISIM : KOCAELİ BÖLGESİ GÜZERGAHI

İhale dokümanının ekinde yer alan EK-1 İhtiyaç Listesi’nin 5’inci Kısma ilişkin düzenlemeleri aşağıdaki şekildedir:

Başvuruya konu ihalenin Milli Savunma Bakanlığı İstanbul Tersanesi Komutanlığı tarafından açık ihale usulüyle ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle 17.09.2024 tarihinde gerçekleştirilen “5 Kısım 76 Güzergah Personel Taşıma Servis Aracı Hizmet Alımı” ihalesi olduğu, söz konusu ihalenin 5 kısımdan oluştuğu,

Başvuru sahibi tarafından idareye yapılan şikâyet başvurusunda ihalenin Ağdaş Per. Taşı. ve Tur. Ltd. Şti. - Atabar Taşı. Gıda Tur. İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde kaldığı ve firmalarının ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği, anılan İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata aykırı olduğu ifadelerine yer verildiği, dolayısıyla şikayet başvurusunun yalnızca ihalenin 5’inci kısmına yönelik olduğu; ancak itirazen şikayet başvuru dilekçesinde iddialarının 4 ve 5’inci kısma yönelik olduğunun ifade edildiği,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan açıklamada şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir.

Dolayısıyla, söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından öncelikle idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari başvuru yolunda şikâyet yoluna başvurulmadan itirazen şikâyet yoluna başvurulamayacağından, şikâyet başvurusunda ileri sürülmeyen iddiaların da itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürülmesi mümkün olamayacaktır.

Bu çerçevede, şikâyet başvurusu, Kurul kararının alınmasından önceki süreçte uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.

Netice itibarıyla, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların, şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararda belirtilen hususlar hariç, itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmaktadır. Bu itibarla, başvuru sahibinin iddiasının şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Diğer taraftan uyuşmazlık konusu olan iddiaların bunu ileri süren istekliler tarafından iddia konusu hususun farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen 10 gün içerisinde bu iddiaları incelemek ve sonuçlandırmakla yetkili makamlar nezdinde ileri sürülmesi de gerekmektedir.

Buna göre, idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmakla birlikte, idareye sunulan şikayet dilekçesinde bulunmayan ancak Kuruma sunulan itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların incelenmesinin Kamu İhale Kurumunun yetkisi dahilinde olduğu ileri sürülse dahi, söz konusu iddiaların, farkına varıldığı veya varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren 10 gün içerisinde ileri sürülme zorunluluğu bulunmaktadır. Dolayısıyla süresinde ileri sürülmeyen iddiaların da süre aşımı sebebiyle Kurum tarafından incelenmesi mümkün bulunmamaktadır.

Başvuru sahibinin ihalenin 4’üncü kısmına ilişkin iddiasının 18.10.2024 tarihli idareye şikâyet başvurusuna konu edilmediği, söz konusu iddiaların ilk kez 01.11.2024 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusunda yer aldığı tespit edilmiştir.

Bu itibarla, ihalenin 4’üncü kısmına ilişkin iddiasının uyuşmazlığa konu hususun öğrenilmiş olduğu 08.10.2024 tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde başvuruya konu edilmesi ve somut durumda en geç 18.10.2024 tarihine kadar iddia konusuna yönelik olarak başvuruda bulunulması gerekirken, anılan iddiaya bu süre geçtikten sonra 01.11.2024 tarihinde itirazen şikâyet başvuru dilekçesinde yer verildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin 4’üncü kısma ilişkin iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

İhalenin başvuruya konu 5’inci kısmına yönelik yapılan incelemede; söz konusu kısımda 10 istekli tarafından teklif sunulduğu, 7 istekli tarafından verilen tekliflerin 99.084.803,11 TL olarak hesaplanan sınır değerin altında bulunduğu ve aşırı düşük teklif olarak değerlendirildiği, söz konusu isteklilerden 24.09.2024 tarihli EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi konulu yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, söz konusu yazıda “…6. Teklif Kapsamında sunulan fiyatlarla ilgili olarak;

a) Personel Maliyetleri

b) Akaryakıt Maliyetleri

c) Sözleşme Giderleri Maliyetleri

d) Güzergah İzin Belgesi Maliyetleri istekli tarafından belirtilecektir…” ifadelerine yer verilerek önemli maliyet bileşenlerinin belirlendiği, açıklamaların 30.09.2024 tarihine kadar sunulması gerektiğinin ifade edildiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.1’inci maddesine göre aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere süre verildiği,

İhale komisyonunun 08.10.2024 tarihli kararında, ihalenin 5’inci kısmında Akasya Servis Taşı. Tic. Ltd. Şti. ile Yakoss Tur. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığının ifade edildiği, Ağdaş Per. Taşı. ve Tur. Ltd. Şti. - Atabar Taşı. Gıda Tur. İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Özyüce Tur. Sey. Paz. Tic. Ltd. Şti., Tureks Tur. Taşı. A.Ş., Çağdaş Kartal Taşı. Tur. ve Servis Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Altur Tur. Ser. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunduğu, ihalenin 5’inci kısmının Ağdaş Per. Taşı. ve Tur. Ltd. Şti. - Atabar Taşı. Gıda Tur. İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Özyüce Tur. Sey. Paz. Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.

Başvuru sahibinin iddiasının (a) bölümünde yer alan iddiasına ilişkin yapılan incelemede;

İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinden ihale konusu iş kapsamında fiyat farkı ödeneceği düzenlemelerine yer verildiği, 2025 yılı için herhangi bir artış öngörülmemesinin mevzuata aykırılık teşkil etmediği, dolayısıyla başvuru sahibinin anılan iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Başvuru sahibinin iddiasının (b) bölümünde yer alan iddiasına ilişkin yapılan incelemede;

İhale dokümanından işin 02.01.2025 - 31.12.2026 tarihleri arasında gerçekleştirileceğinin anlaşıldığı, ihalenin başvuruya konu 5’inci kısmı için 17 ayrı güzergah belirlendiği, her bir güzergahın 502 seferden oluştuğu, bir seferin personelin servis araçları tarafından mesai öncesi durak yerlerinden alınarak ihtiyaç sahibi birliğe getirilmesi ve mesai bitiminde ihtiyaç sahibi birlikten alınarak, inme noktalarına götürülmelerinden oluştuğu, dolayısıyla her bir seferin gidiş ve dönüşü içerdiği, söz konusu güzergahlara ilişkin ayrıntıların ihale dokümanının ekinde yer alan EK-1 İhtiyaç Listesi’nde yer aldığı, 10 hat için 27 kişilik otobüs, 7 hat için 45 kişilik otobüs öngörüldüğü, anılan Liste’de araçların yaklaşık gidiş dönüş mesafelerinin de yer aldığı görülmüştür.

Ağdaş Per. Taşı. ve Tur. Ltd. Şti. - Atabar Taşı. Gıda Tur. İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının akaryakıt giderlerine ilişkin kısmında; yakıt tüketimine ilişkin gerekli belgeler ile birlikte araçların ihale dokümanında belirlenen yolcu kapasitelerine uygun olarak açıklama yapıldığı, ancak; yapılan açıklamada güzergâhlar için idarece belirlenen yaklaşık gidiş - dönüş mesafesinde yer alan kilometrelerin yarısına 5 km eklenmek suretiyle akaryakıt giderinin hesaplandığı, sonuç olarak eksik kilometre üzerinden açıklama yapıldığı, dolayısıyla başvuru sahibinin (b) bölümünde yer alan iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin iddiasının (c) ve (d) bölümüne ilişkin yapılan incelemede;

İdare tarafından 24.09.2024 tarihli EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi konulu yazıda trafik ve ferdi kaza koltuk sigortası, kasko ile araç kiralama maliyetinin önemli maliyet bileşeni olarak belirlenmediği, dolayısıyla bu giderlerin açıklanması zorunluluğunun bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin iddiasının (e) bölümünde yer alan iddiasına ilişkin yapılan incelemede;

Ağdaş Per. Taşı. ve Tur. Ltd. Şti. - Atabar Taşı. Gıda Tur. İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında sözleşme giderlerine ilişkin olarak; Sözleşme Damga Vergisi (Binde 9,48), Karar Damga Vergisi (Binde 5,69) için ve KİK Payı’nın (Onbinde
5 ) ayrı ayrı hesaplandığı, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihalenin 5’inci kısmında Ağdaş Per. Taşı. ve Tur. Ltd. Şti. - Atabar Taşı. Gıda Tur. İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) İhalenin 5’inci kısmına ilişkin olarak anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) İhalenin 4’üncü kısmına ilişkin olarak başvurunun reddine,

   Oybirliği ile karar verildi.

MBS İhale Danışmanlık

www.ihalekik.com    /   www.ihaledanismani.com