Kik kararı
İHALE KARARI
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, taraflarınca yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece reddedilmesinin mevzuata aykırı olduğu, şöyle ki;
b) Beyaz peynir ürününün yağlı-tam yağlı beyaz peynir olarak açıklandığı ancak idarece beyaz peynirin olgunlaştırılmış yağlı-tam yağlı olarak istenildiği ifade edilerek açıklamanın uygun bulunmadığı, anılan ürünün EK.O-7 ile açıklandığı, Teknik Şartname’de beyaz peynirin çiğ süt (TS 1018) veya pastörize süt (TS 1019) standardına uygun sütlerin imalat tekniğine göre işlenmesi ve olgunlaştırılması sonucu elde edilmesi ve birinci sınıf yağlı-tam yağlı peynirlerden olmasının istenildiği, olgunlaştırılmış beyaz peynir istenmediği aksine sütün olgunlaştırılmasının istenildiği, ayrıca açıklama yöntemlerinde beyaz peynirin yağsız veya yarım yağlı, yağlı veya tam yağlı beyaz peynir olarak çeşitlendirildiği, dolayısıyla yapılan açıklamaların şartnameye uygun olduğu, kaldı ki Teknik Şartname’de istenen teknik kriterlerin sözleşmenin yürütülmesi aşamasında kontrol edilmesi gereken kriterler olduğu,
c) Yeşil, siyah ve biberli zeytin ürünlerine ilişkin EK.O-7 ile yapılan açıklamaların evsafta yer verilen kalibre (bir kg içindeki zeytin adedi) bilgisine yer verilmediği gerekçesiyle uygun bulunmadığı, ancak bir kilo zeytin içerisinde kaç adet zeytin olacağının belirtilmesinin ticari hayatın gereklerine uygun olmadığı, zeytinin sayma işleminin ancak ve ancak yemek işinin yapımı aşamasında gerçekleştirilebileceği, dolayısıyla yapılan açıklamaların şartnameye uygun olduğu, kaldı ki Teknik Şartname’de istenen teknik kriterlerin sözleşmenin yürütülmesi aşamasında kontrol edilmesi gereken kriterler olduğu,
d) A2 ve R3 yemeklerin porsiyon gramajları reçetelerinde geçen “etli biber dolma, etli kabak dolma, haşlama tavuk” yemekleri için kullanılacak biberin, kabağın ve tavuğun adetlerinin belirtilmemesi sebebiyle açıklamaların uygun bulunmadığı, gramaj listesinde “etli biber dolma dolmalık biber 2 adet 150 gr”, “etli kabak dolma taze kabak 2 adet 150 gr” ve “haşlama tavuk kemikli tavuk baget 2 adet 250 gr” düzenlemesine yer verildiği, taraflarınca söz konusu gramajlar dikkate alınarak açıklama sunulduğu, anılan gramajlarda kaç adet biber, kabak ve bagetin bulunacağı hususuna bakılmasının ticari hayatın gereklerine uygun olmadığı, dolayısıyla yapılan açıklamaların şartnameye uygun olduğu, kaldı ki Teknik Şartname’de istenen teknik kriterlerin sözleşmenin yürütülmesi aşamasında kontrol edilmesi gereken kriterler olduğu,
e) Teknik Şartname’nin 8.5.4’üncü maddesinde “Yüklenici çalıştırdığı personelin yemek ihtiyaçlarını yüklenici tarafından ayni olarak hastanede çıkan yemekten karşılanacaktır. Ancak buna ilişkin olarak yükleniciye işçilere verilen yemek için ayrıca bir bedel öngörülmeyecek olup, bu şekilde verilen tekliflerin değerIendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu ayni ödemeleri de içerdiği kabul edilerek değerIendirmeler buna göre yapılacaktır.” hükmü bulunduğu, açıklamalarının firma bünyesinde çalıştırılacak olan personelin günlük yemek ihtiyaçları için İdari Şartname’de belirtilen öğün sayılarına ekleme yapıldığı gerekçesiyle uygun bulunmadığı, söz konusu düzenlemeden yüklenicinin çalıştırdığı personelin yemek ihtiyacını ayni olarak hastanede çıkan yemekten karşılayacağı ve tekliflerin personele verilecek yemekleri de içerdiğinin kabul edileceğinin anlaşıldığı, taraflarınca yapılan açıklamalarda öğün sayısının artırılmadığı, çalışacak personelin yemeğinin R3 yemek sayısı içerisine yedirmek suretiyle teklifin hazırlandığı, dolayısıyla yapılan açıklamaların şartnameye uygun olduğu,
f) İdarece şikâyet dilekçesine verilen cevapta, taraflarınca sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmamasına ilişkin ilave gerekçelere yer verildiği, açıklamalar kapsamında kimi girdilerin muadil veya benzerleriyle (örneğin “poşet yoğurt (200 gr-light)” için “200 gr. c.kase yoğurt”, “dil peyniri (tuzsuz)” için “dil peyniri”, “file antep fıstık” için “antep fıstıkiçi” vb. “alabalık (temizlenmiş)” için alabalık birim fiyatına %50 fire payı eklenmesi) açıklandığı ve bu açıklamaların uygun bulunduğunun ifade edildiği, dolayısıyla fiyat teklifi sunulmak suretiyle açıklama sunulan girdiler için de bu yöntemin kullanılabileceği veya ürünlerin gramajlarının oranlanması suretiyle açıklama yapılabileceğinin belirtildiği, ancak taraflarınca fiyat teklifine konu ürünlerin fiyatlarının oranlama yapılması suretiyle ulaşılacak fiyatların üzerinde olduğu, idarece muadil veya benzer ürünlerin kullanılması suretiyle yapılan açıklamaların dahi kabul edildiği,
g) Şikâyete cevapta “beyaz peynir (tuzsuz)” ürünü için “beyaz peynir (light)” üzerinden yapılan açıklamaların da uygun bulunmadığının ifade edildiği, anılan ürünün borsa bültenlerinde fiyatı bulunmadığından diyet kahvaltılarda kullanılacak olan tuzsuz peynirin light peynir olarak açıklandığı, dolayısıyla yapılan açıklamaların şartnameye uygun olduğu, kaldı ki Teknik Şartname’de istenen teknik kriterlerin sözleşmenin yürütülmesi aşamasında kontrol edilmesi gereken kriterler olduğu,
h) Şikâyete cevapta Teknik Şartname’de “kuru fasulye” ve “nohut” ürününün evsafında 9-10 mm istenilmesine rağmen açıklamaların salt kuru fasulye ve nohut üzerinden yapılmasının uygun bulunmadığının ifade edildiği, yapılan açıklamaların şartnameye uygun olduğu, kaldı ki Teknik Şartname’de istenen teknik kriterlerin sözleşmenin yürütülmesi aşamasında kontrol edilmesi gereken kriterler olduğu,
i) Şikâyete cevapta “galeta, kepekli galeta ve grissini” ürünlerine ait birim fiyatları tevsik etmek üzere kullanılan Ankara Halk Ekmek Fabrikası tarafından ilan edilen birim fiyatların tarihinin belirsiz olması nedeniyle uygun bulunmadığının ifade edildiği, kullanılan fiyatların ilan tarihi ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan fiyatlar olduğu, taraflarınca dilekçe ekinde sunulan resmi yazıdan bu durumun anlaşıldığı iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Kamu İhale Kanunu’nun aşırı düşük tekliflere ilişkin 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. …” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “… 79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı satış tutarı tespit tutanağı düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.2.Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ile açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin ilan/davet tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içinde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması ve isteklinin ilan/davet tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içinde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az 1/20’si kadar satış yapmış olması gerekir.
İsteklinin ilan/davet tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içinde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.8. İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”
79.2.4. Tutanakların ilan/davet tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içindeki bilgiler esas alınarak düzenlenmesi zorunludur.
Örneğin; ilan tarihi 10.03.2024 olan ve açık ihale usulü ile yapılan bir ihalede ilan tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay olan “01.12.2023-29.02.2024” veya bundan önceki üç ay olan “01.09.2023-30.11.2023” aralığına ilişkin tutanaklar sunulur.
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık; işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri (ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir.
…
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur. …” açıklamaları,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: 2 YILLIK MALZEME DAHİL YEMEK PİŞİRME VE DAĞITIM HİZMETİ TEMİNİ
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı: 2 YILLIK MALZEME DAHİL YEMEK PİŞİRME VE DAĞITIM HİZMETİ TEMİNİ
(KAHVALTI-1.056.000 Öğün, R1 YEMEK - 7.200 Öğün, R2 YEMEK - 33.600 Öğün, R3 YEMEK - 2.280.000 Öğün, DİYET YEMEĞİ - 396.000 Öğün, ARA ÖĞÜN - 168.000 Öğün)
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İstanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa Rektörlüğü / Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Başhekimliği ve Prof. Dr. Murat Dilmener Yerleşkesi” düzenlenmesi,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “İşin konusu” başlıklı 1’inci maddesinde “İstanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa Rektörlüğü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesinde yatarak tedavi gören hasta, refakatçi ve kurum personelinin iki (2) yıl süre ile tüm resmi ve idari tatiller dahil haftanın yedi günü beslenme gereksinimlerini, İdarenin öngördüğü ilkeler doğrultusunda kahvaltı, yemek (R1, R2, R3), diyet yemeği ve ara öğün menülerinin (malzeme ve personel giderleri dahil) hazırlanması, pişirilmesi, dağıtılması, toplanması, bulaşıkların yıkanması kullanılan alanların temizlenmesi, çöplerin atılması ve bakım-onarımının yapılması hizmetlerini kapsar.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Personel çalışma esasları” başlıklı 8.5’inci maddesinde “… 8.5.4. Yüklenici çalıştırdığı personelin yemek ihtiyaçlarım yüklenici tarafından ayni olarak hastanede çıkan yemekten karşılanacaktır. Ancak buna ilişkin olarak yükleniciye işçilere verilen yemek için ayrıca bir bedel öngörülmeyecek olup, bu şekilde verilen tekliflerin değerlendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu ayni ödemeleri de içerdiği kabul edilerek değerlendirmeler buna göre yapılacaktır. …” düzenlemesi bulunmaktadır.
Anılan Şartname’de “… Beyaz peynir; çiğ süt (TS 1018) veya pastörize süt (TS 1019) standardına uygun sütlerin imalat tekniğine göre işlenmesi ve olgunlaştırılması sonucu elde edilen, kendine has şekil, renk, koku, tat ve aroması olan peynirdir.
…
Birinci sınıf yağlı-tam yağlı peynirlerden olmalıdır. İdarenin isteğine göre yüklenici tuzsuz peynir temin edecektir.
…
Tuzsuz peynir, kurumun sipariş ettiği miktar ve günlerde (haftada 2 kez olabilir) fiberglas kap içinde kendine has suyu ile (miktar net ağırlık olarak hesaplanır) üzeri kalın paket kâğıdı veya kalın naylon ile kapalı olarak kalıplar halinde getirilir veya kapalı tenekelerde alınır. Diğer özellikler beyaz peynir ile aynıdır. …
…
Bir kg. zeytin sayıldığında 250-280 adetten fazla olmayacaktır.
…
1 kg da 250-280 adet olacaktır.
…
Fasulyeler yeter derecede kurumuş ve taneleri piyaz için normal büyüklükte (9-10 mm) yemek için orta boy (6-9 mm) olacaktır.
…
Nohutlar iyi kalitede, yeni sene ürünü, yeter derecede kurumuş ve taneleri normal büyüklükte (9-10 mm koçbaşı) olacaktır. …” düzenlemeleri bulunmaktadır.
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimliği tarafından 25.10.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen incelemeye konu ihaleye ilişkin 25.11.2024 onay tarihli ihale komisyonu kararına göre 63 adet ihale dokümanı indirildiği, ihaleye 26 isteklinin teklif sunduğu, ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olarak belirlenen isteklilerin teklif bedelleri baz alınarak sınır değer tutarının hesaplandığı, bunun üzerine teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen 13 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, isteklilerden sadece başvuru sahibi istekli Fesleğen Toplu Yemek Hizmetleri Limited Şirketi ile Smc Yemek Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi-Uşak Akdağ Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu, anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedildiği ve sonuç olarak ihalenin Nur Grup Yemek Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, Zafran Temizlik İnşaat Gıda Limited Şirketi-Kadoğlu Hayvancılık Yemek Gıda İnşaat Nakliyat Taahhüt ve Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığının teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği görülmüştür.
Bahse konu ihale komisyonu kararında başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmamasına gerekçe olarak “… Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.6’ncı maddesinde “79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir” hükmü bulunmasına rağmen Fesleğen Toplu Yemek Hizmetleri Limited Şirketi’nin 01.11.2024 tarih 1135887 sayılı aşırı düşük açıklamasında süt (uht light kg), süt (200 ml uht tam yağlı), 30 gr lokman bal piknik (100 adet), 30 gr lokman vişne reçel piknik (100 adet), 150 li 15 gr ekici tereyağı, ve teksüt uht yağlı süt 1/1 (12’li) isimli ürünler için üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine yer verildiğinden ve bahse konu gıda maddelerinin “Kamu Kurum Kuruluşları, Ticaret Borsaları gibi kuruluşlar tarafından ilan edilen birim fiyatları da bulunmamaktadır” şeklindeki gerekçesini tevsik edici herhangi bir belge sunulmadığından,
Teknik şartnamenin A2- Gıda Evsafı 60. Beyaz Peynir bölümünde geçen beyaz peynir ürünü olgunlaştırılmış yağlı-tam yağlı olarak istenilmesine rağmen, isteklinin aşırı düşük açıklamasında yağlı - tam yağlı olarak sunulduğundan, A2- Gıda Evsafı 70. Siyah Zeytin, 71. Yeşil Zeytin bölümlerinde geçen, yeşil, siyah ve biberli zeytin evsaflarında zeytin ürünlerine ait kalibrelere (1 kg içindeki zeytin adeti) ait bilgilere yer verilmediğinden, A2 - R3 Yemeklerin Porsiyon Gramajları reçetelerinde geçen "Etli Biber Dolma, Etli Kabak Dolma, Haşlama Tavuk” yemekleri için kullanılacak biberin, kabağın ve tavuğun adetleri belirtilmediğinden, ayrıca teknik şartnamenin Personel Çalışma Esasları bölümünün 8.5.4.maddesinde geçen “Yüklenici çalıştırdığı personelin yemek ihtiyaçlarını yüklenici tarafından ayni olarak hastanede çıkan yemekten karşılanacaktır. Ancak buna ilişkin olarak yükleniciye işçilere verilen yemek için ayrıca bir bedel öngörülmeyecek olup, bu şekilde verilen tekliflerin değerlendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu ayni ödemeleri de içerdiği kabul edilerek değerlendirmeler buna göre yapılacaktır.” hükmüne rağmen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında idari şartname de belirtilen öğün adetlerine, firma bünyesinde çalışacak olan ve teknik şartnamede sayısı belirtilen personellerin günlük yemek ihtiyaçlarını hesapladığı ve idari şartnamede belirtilen öğünlere ekleme yaptığı belirlendiğinden Fesleğen Toplu Yemek Hizmetleri Limited Şirketi’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına …” ifadelerine yer verilerek teklifin reddedildiği görülmüştür.
Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının 25.11.2024 tarihli ihale komisyonu kararında yer verilen gerekçelerle uygun bulunmamasına yönelik olarak idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarece anılan şikâyete verilen cevapta “… İstekli firma tarafından sunulan açıklama dosyasında, Kamu İhale Genel Tebliğinde sayma yoluyla belirlenen yöntemlerden Ticaret Borsası fiyatlarının etkin olarak kullanıldığı görülmektedir. Öyle ki, Teknik şartnamede ve evsafta belirtilmekle birlikte, tam karşılığı bulunamayan bazı ürünlerinde "Benzer" ve/veya "Muadil" ürün fiyatları ile açıklandığı tespit edilmiştir.
İlgili firma tarafından sunulan açıklama dosyasında,
• Poşet Yoğurt (200 Gr- Light) Piyasada üretimi olmadığı için Karacabey Ticaret Borsası 200 Gr. C.Kase Yoğurt olarak tevsik edilmiştir.
• Alabalık (Temizlenmiş) malzemesi için Muğla Ticaret Borsasından Alabalık Tevsik edilmiş ancak evsafında temizlenmiş olarak istenildiğinden birim fiyatına %50 fire payı eklenerek hesaplanmıştır.
• Dil Peyniri (Tuzsuz) Piyasa satışı olmadığından Ankara Ticaret Borsası Dil Peyniri'nden tevsik edilmiştir.
• File Antep Fıstık, Borsalarda file olarak bulunmadığından Ankara Ticaret Borsası Antep Fıstık içi olarak tevsik edilmiştir.
• File Badem, Borsalarda file olarak bulunmadığından Denizli Ticaret Borsası Antep Fıstık içi olarak tevsik edilmiştir.
• Beyaz Peynir (Tuzsuz) Borsalarda olmadığından Karacabey Ticaret Borsası 700 Gr. Light Peynir birim fiyatı üzerinden 1 Kg. birim fiyatı hesaplanmıştır. Notları eklenerek evsafta belirtilmesine rağmen ve fakat tam karşılığı bulunmayan ürünlerin benzer ürünlerle açıklandığı belirtilmiştir. İlgili firmanın üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ile tevsik ettiği ürünlerden,
• 30 Gr. Piknik Reçel ürününün, ilgili firmanın da açıklaması ekinde sunmuş olduğu Karacabey Ticaret Borsasında 20 Gr. Reçel olarak işlem gördüğü, anılan ürünün isteklinin kendi yapmış olduğu açıklamada olduğu gibi oranlama yapmak suretiyle açıklanabileceği,
• 15 Gr. Piknik Tereyağı ürününün, ilgili firmanın da açıklaması ekinde sunmuş olduğu Karacabey Ticaret Borsasında 10 Gr. Tereyağı olarak işlem gördüğü, anılan ürünün isteklinin kendi yapmış olduğu açıklamada olduğu gibi oranlama yapmak suretiyle açıklanabileceği, değerlendirilmiştir.
Diğer taraftan ilgili firma tarafından Beyaz Peynir (Tuzsuz) ürününün Karacabey Ticaret Borsası 700 Gr. Light Peynir birim fiyatı üzerinden açıklandığı belirtilmiştir.
Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünün Resmi İnternet sitesinde (https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Duyuru/104/Peynir-Tebligi-Bilgilendirme) yapılan Peynir Tebliği Bilgilendirme duyurusunda;
"Peynir ile ilgili Türk Gıda Kodeksi kapsamında yapılan ilk düzenleme olan peynir tebliği, 8 Şubat 2015 tarihli 29261 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Ülke genelinde yaygın olarak üretilen beyaz peynir, kaşar peyniri, tulum peyniri gibi peynirleri tanımlayan tebliğ ile peynirler tam yağlı, yarım yağlı, az yağlı ve yağsız olmak üzere 4 grupta satışa sunulacak. Kuru maddede en az yüzde 45 yağlı olan peynirler tam yağlı kategorisinde yer alırken, yüzde 45-25 yağlı olanlar yarım yağlı, yüzde 25-10 yağ içerenler az yağlı, yüzde 10 ve altında yağ içerenler ise yağsız şeklinde adlandırılacak.
Daha önce kuru maddede en fazla % 30 yağ içeren peynirler için kullanılan ve halk arasında light olarak da bilinen yağı azaltılmış ifadesi, yeni düzenleme ile kuru maddede % 25'in altında yağ içeren peynirler için kullanılabilecek. Bu ürünlerin yağ içeriği etiket bilgilerinde en az 3 mm yüksekliğinde punto karakterler kullanılarak yazılacak." Hususlarını kamuoyuna duyurmuştur. İlgili duyurudan da açıkça anlaşılacağı üzere, Light Peynir ürünündeki "Light" ibaresinin Beyaz Peynirin "Yağ" oranını belirtmek amacı ile kullanıldığı tespit edilmiştir. Beyaz Peynir (Light) ürününün "TUZSUZ" Beyaz Peynir şartını sağlamadığı tespit edilmiştir.
İstekli tarafından Sunulan açıklamada Barbunya(9-10mm) olarak teknik şartname gıda evsafına uygun açıklandığı görülmüştür. Ancak teknik şartname gıda evsafında yer alan ‘'kuru fasülye'' ve ‘'nohut'' ürününün evsafta 9-10 mm yazmasına rağmen istekli firma tarafından salt ‘'kuru fasülye'' ve ‘'nohut'' olarak açıklamasında sunmuş olup teknik şartname gıda evsafında yer alan ilgili ürünleri istekli firma tarafından fiyat avantajı sağlamak amacıyla istenilen özelliklerde sunmadığı görülmüştür.
Sunulan Aşırı Düşük Teklif Açıklamasında, Galeta, Kepekli Galeta ve Grissini ürünlerine ait birim fiyatları tevsik etmek üzere Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.2.3. Maddesi kapsamında "Ankara Büyükşehir Belediyesi" iştiraki olan "Ankara Halk Ekmek Fabrikası" tarafından ilen edilen Birim Fiyatların kullanıldığı belirtilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.2.3. Maddesi; "Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur." Hükmüne amirdir. Yapmış olduğumuz incelemede ilgili firma tarafından sunulan "Ankara Halk Ekmek Fabrikası" tarafından ilen edilen Birim Fiyat Listesinde Tarih bulunmadığı, dolayısıyla kullanılan fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olup olmadığı konusunda belirleme yapılmamıştır.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.6. Maddesi; "Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir." Hükmüne amirdir.
İlgili madde hükmünde de açıkça anlaşıldığı üzere, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanılması diğer yöntemlerin hiç birisi ile açıklama yapmanın fiilen mümkün olmaması şartına bağlanmıştır. …” ifadelerine yer verilerek iddiaların uygun bulunmadığı ve yapılan açıklamaların uygun bulunmamasına ilişkin ilave gerekçelere yer verildiği görülmüştür.
Başvuru sahibi Fesleğen Toplu Yemek Hizmetleri Limited Şirketinin tekliflerinin reddedilmesine ilişkin iddialarla sınırlı olarak yapılan inceleme aşağıda yer almaktadır.
a ve f) Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan Malzemeli Hesap Sunum Cetveli (Ek-H.4) incelendiğinde, ana girdilerden “poşet süt (200 ml. UHT tam yağlı)” ve “süt (UHT light)” için Kıdem Gıda Pazarlama Limited Şirketinden alınan fiyat teklifi ve dayanağı Ek-O.6 sunulmak suretiyle açıklama yapıldığı; “poşet bal (30 gr.)”, “poşet reçel (30 gr.)”, “poşet tereyağ (15 gr. tuzsuz)” ve “süt (UHT yağlı-tam yağlı”) için Naz Gıda ve Temizlik Ürünleri Sanayi ve Ticaret firmasından alınan fiyat teklifi ve dayanağı Ek-O.6 sunulmak suretiyle açıklama yapıldığı görülmüştür.
İdarece, Tebliğ’in 79.2.2’nci maddesinde sayılan yöntemlerden hiçbiri ile açıklama yapılamadığından bahisle fiyat teklifi ile açıklama yapıldığına ilişkin beyana dayalı yapılan açıklamaların uygun bulunmadığı ve bu durumu tevsik edici herhangi bir belge sunulmadığı gerekçelerine yer verilerek, başvuru sahibinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleriyle yapılan açıklamalarının uygun bulunmadığı anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen açıklamaları çerçevesinde, malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanılamayacağının düzenlendiği, ancak 79.2.2’nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabileceği; bu doğrultuda fiyat teklifi ile açıklama yapılması hususunun Tebliğ’de yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşılması koşuluna bağlandığı, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında Tebliğ’deki yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılamadığı durumlarda fiyat teklifi sunan isteklilerce bunun somut bir biçimde ortaya konulması gerektiği, ancak başvuru sahibi istekli tarafından yalnızca Tebliğ’in 79.2.2’nci maddesinde sayılan yöntemlerde açıklama yapılmasını sağlayacak veri olmadığının ifade edilerek bu yola başvurulduğu, fiyat teklifine konu ettiği girdiler için Tebliğ’in 79.2.2’nci maddesindeki yöntemlerin kullanılmasının fiilen mümkün olmadığını ispat edecek ve bu gerekçesini tevsik edecek herhangi bir belgeye yer verilmediği anlaşıldığından, teklifinin bu gerekçe ile reddedilmesinin yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
b, c ve h) Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan Malzemeli Hesap Sunum Cetveli (Ek-H.4) incelendiğinde, ana girdilerden “beyaz peynir (yağlı, tam yağlı)”, “siyah zeytin (gemlik tipi, duble kıvırcık)” ve “yeşil zeytin (yağlı, çizik salamura, gemlik tipi, küçük çekirdekli, yeşil zeytin kokteyl)” girdilerinin EK-O.7 ile açıklandığı, öte yandan “kuru fasulye” ve “nohut” girdilerinin ticaret borsası bültenleri ile açıklandığı görülmüştür.
İdarece, beyaz peynir ürünü için yapılan açıklamalarda olgunlaştırılmış bilgisinin bulunmadığı, zeytin girdilerine ilişkin olarak ise ürünlere ait kalibrelere, yani bir kg içindeki zeytin adedine ait bilgilere yer verilmediği gerekçeleriyle, kuru fasulye ve nohudun ise evsafında düzenlenen 9-10 mm özelliğinin ayrıca belirtilmemesi gerekçesiyle yapılan açıklamaların uygun bulunmadığı ifade edilmiştir.
Teknik Şartnamelerde beyaz peynirin evsafının aktarıldığı bölümde “Beyaz peynir; çiğ süt (TS 1018) veya pastörize süt (TS 1019) standardına uygun sütlerin imalat tekniğine göre işlenmesi ve olgunlaştırılması sonucu elde edilen, kendine has şekil, renk, koku, tat ve aroması olan peynirdir.” ifadeleri, siyah zeytinin evsafının aktarıldığı bölümde “Bir kg. zeytin sayıldığında 250-280 adetten fazla olmayacaktır.” ifadeleri, yeşil zeytinin evsafının aktarıldığı bölümde “1 kg da 250-280 adet olacaktır.” ifadeleri, kuru fasulyenin evsafının aktarıldığı bölümde “Fasulyeler yeter derecede kurumuş ve taneleri piyaz için normal büyüklükte (9-10 mm) yemek için orta boy (6-9 mm) olacaktır.” ifadeleri ve nohutun evsafının aktarıldığı bölümde “Nohutlar iyi kalitede, yeni sene ürünü, yeter derecede kurumuş ve taneleri normal büyüklükte (9-10 mm koçbaşı) olacaktır.” ifadeleri bulunmaktadır.
Aşırı düşük teklif açıklamalarına konu edilen girdilerin sahip olması istenilen kriterlerine Teknik Şartnamelerin evsaf kısımlarında yer verildiği, evsafta yer verilen her bir tanımlayıcı özelliğin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıkça belirtilmesinin ve tevsikinin mümkün olmadığı, girdilerin esaslı taşıması gereken temel özellikleri yansıtmasının yeterli olduğu, bunun dışındaki özelliklerin muayene kabul aşamasında kontrol edilmesi gerektiği, somut olayda beyaz peynirin olgunlaştırılmış olması hususunun, zeytinin bir kilogram içerisindeki adedine ilişkin bilginin belirtilmemesi ve kuru fasulye ile nohutun boyutunun belirtilmemesi hususunun başvuru sahibinin teklifinin reddedilmesine gerekçe olamayacağı, bahse konu evsafa ilişkin niteliklerin sözleşmenin yürütülmesi aşamasında kontrol edilmesi gerektiği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiası bu yönden uygun bulunmuştur.
d) Örnek menüde “etli biber dolma, etli kabak dolma, haşlama tavuk” yemeklerinin bulunduğu, söz konusu yemeklerin gramaj tabloları incelendiğinde, etli biber dolma yemeğinin içerik bilgisinde “dolmalık biber (2 adet) 150 gram”, etli kabak dolma yemeğinin içerik bilgisinde “taze kabak (2 adet) 200 gram” ve haşlama tavuk yemeğinin içerik bilgisinde “tavuk baget (kemikli) (2 adet) 250 gram” düzenlemelerinin bulunduğu görülmüştür.
Aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında “dolmalık biber” ve “taze kabak” girdilerinin borsa bültenleri ile “tavuk baget (kemikli)” girdisinin ise EK-O.7 ile açıklandığı, idare tarafından ise yapılan açıklamaların söz konusu girdilerin adet bilgisine yer verilmediği gerekçesiyle uygun bulunmadığı anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede, başvuru sahibi tarafından “dolmalık biber”, “taze kabak” ve “tavuk baget (kemikli)” girdileri için yapılan açıklamaların şartnameye uygun ve yeterli olduğu, söz konusu girdilerin öğün maliyet hesaplamalarında yemek reçetelerine uygun gramajlarda hesaplamalara dahil edildiği, şartnamede yemeklerin içerik bilgisine yer verilen tablolarda biber, kabak ve tavuk için adet bilgisi yer almakta ise de istekli tarafından yapılan açıklamalarda bu bilginin yer almamasının şartnameye aykırı açıklama yapıldığı anlamına gelmeyeceği, işin gerçekleştirilmesi esnasında yemek porsiyonlamasının sözleşmenin yürütümü aşamasında kontrol edilebilecek bir husus olduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiası bu açıdan uygun bulunmuştur.
e) Yapılan incelemede, Teknik Şartname’nin 8.5.4’üncü maddesinde “Yüklenici çalıştırdığı personelin yemek ihtiyaçlarını yüklenici tarafından ayni olarak hastanede çıkan yemekten karşılanacaktır. Ancak buna ilişkin olarak yükleniciye işçilere verilen yemek için ayrıca bir bedel öngörülmeyecek olup, bu şekilde verilen tekliflerin değerIendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu ayni ödemeleri de içerdiği kabul edilerek değerIendirmeler buna göre yapılacaktır.” hükmünün bulunduğu, başvuru sahibi istekli tarafından buna yönelik olarak yapılan açıklamaların yüklenici bünyesinde çalıştırılacak olan personelin günlük yemek ihtiyaçları için İdari Şartname’de belirtilen öğün sayılarına ekleme yapıldığı gerekçesiyle uygun bulunmadığı anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi tarafından iddiaya konu açıklamalar incelendiğinde, iş kapsamında çalıştırılacak olan 91 personelin 26 gün üzerinden işin süresince kaç öğün yemek yiyeceğinin hesaplandığı ve buna ilişkin maliyetin de birim fiyat teklif cetvelinde bulunan R3 yemek satırı içerisinde ayni olarak öngörüldüğünün ve öğün birim maliyetlerine dahil edildiğinin ifade edildiği görülmüş olup, istekliye ait birim fiyat teklif cetvelinde yer alan öğün sayısının da ihaleye ait birim fiyat teklif cetvelinde yer alan öğün sayısı ile aynı olduğu görüldüğünden, açıklamaların bu yönüyle de reddedilmesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
g) Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan Malzemeli Hesap Sunum Cetveli (Ek-H.4) incelendiğinde, ana girdilerden “beyaz peynir (tuzsuz)” ürününün Karacabey Ticaret Borsası Bülteninde yer alan “light peynir” üzerinden açıklandığı, idarece light peynir üzerinden yapılan açıklamanın tuzsuz beyaz peynir şartını sağlamadığı ifade edilerek uygun bulunmadığı görülmüştür.
Yapılan incelemede, Teknik Şartname’de R3 yemeğinde kahvaltı öğününün tuzlu ve tuzsuz olacak şekilde iki tipte hazırlandığı, tuzsuz beyaz peynirin bu öğünlerde verileceği, tuzsuz beyaz peynir için ayrıca bir evsaf belirlemesi yapılmadığı, beyaz peynir evsafında “2. Birinci sınıf yağlı-tam yağlı peynirlerden olmalıdır. İdarenin isteğine göre yüklenici tuzsuz peynir temin edecektir. … 15. Tuzsuz peynir, kurumun sipariş ettiği miktar ve günlerde (haftada 2 kez olabilir) fiberglas kap içinde kendine has suyu ile (miktar net ağırlık olarak hesaplanır) üzeri kalın paket kâğıdı veya kalın naylon ile kapalı olarak kalıplar halinde getirilir veya kapalı tenekelerde alınır. Diğer özellikler beyaz peynir ile aynıdır. …” düzenlemesi çerçevesinde tuzsuz peynirin de yağlı-tam yağlı olmasının istenildiğinin anlaşıldığı, halbuki başvuru sahibi isteklinin tuzsuz beyaz peynir için light yani yağsız beyaz peynir üzerinden açıklama yapıldığı anlaşıldığından idarece açıklamanın uygun bulunmamasının yerinde olduğu tespit edilmiştir.
i) Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan Malzemeli Hesap Sunum Cetveli (Ek-H.4) incelendiğinde, ana girdilerden “galeta, kepekli galeta ve grissini” için Ankara Halk Ekmek Fabrikası tarafından ilan edilen birim fiyatlar ile açıklama yapıldığı, idare tarafından söz konusu fiyatların tarihinin belirsiz olması nedeniyle açıklamaların uygun bulunmadığı görülmüştür.
Yapılan incelemede, anılan girdileri tevsik etmek amacıyla sunulan Ankara Halk Ekmek Fabrikasının internet sitesi (https://www.ankarahalkekmek.com.tr) üzerinden erişilen bir fiyat listesinin sunulduğu, anılan belgede fiyatların geçerlilik tarihine ilişkin bir belirleme bulunmadığı görülmekle birlikte söz konusu kullanılan fiyatların güncel olduğu, ayrıca başvuru sahibinin dilekçesinin ekinde Ankara Halk Ekmek ve Un Fabrikası A.Ş. tarafından düzenlenerek onaylanmış bir yazının sunulduğu, yazıda açıklamalarda kullanılan fiyatların 26.09.2024-25.10.2024 tarihlerini kapsadığının belirtildiği görüldüğünden iddia uygun bulunmuştur.
Yukarıda yer verilen incelemeler doğrultusunda, başvuru sahibi tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı ve idarece reddedilmesinin yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
| Toplantı No | : 2025/002 |
| Gündem No | : 56 |
| Karar Tarihi | : 08.01.2025 |
| Karar No | : 2025/UH.II-140 |