KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 04.02.2025 onay tarihli ihale komisyonu kararı ile ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi belirlenen Vitrotek Med. Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi belirlenen Stargen Tıbbi Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamaları uygun olmadığı gerekçesiyle anılan isteklilerin tekliflerinin reddedilmesi ya da idarenin bahse konu aşırı düşük teklif açıklamalarına yönelik eksik ve hatalı değerlendirmeleri nedeniyle doğacak kamu zararının önlenmesi için ihalenin iptal edilmesi gerektiği, şöyle ki;
Anılan istekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının ihale ilan tarihinde yürürlükte olan Kamu İhale Gene Tebliği açıklamaları dikkate alınarak yapılmadığı, açıklama kapsamında ilgili meslek mensubu tarafından düzenlenen tespit tutanaklarının sunulmadığı veya sunulan tespit tutanaklarında idarece açıklanması istenen teklif bileşeni olan cihazlarda kullanılacak kitlere yer verilmediği, teklif bileşenlerinin açıklama kapsamında detaylandırılmadığı,
Anılan istekliler tarafından maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak sunulan fiyat tekliflerinde teklif edilen birim fiyatın tutanakta tespit edilen mamul/malın ağırlıklı ortalama birim maliyetinin altında olduğu, sunulan fiyat teklifi hizmete ilişkin ise bu hizmete ilişkin teklif edilen birim fiyatın, tutanakta tespit edilen ilgili hizmetin toplam birim maliyetinin altında olduğu, bahse konu istekliler tarafından satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak sunulan fiyat tekliflerinde ise teklif edilen birim fiyatın tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olduğu, fiyat teklifinin meslek mensubu tarafından mevzuat açıklamaları gereği bulunması gereken ibarelere yer verilerek iletişim bilgileri belirtilmek suretiyle imzalanıp kaşelenmediği, ayrıca bahse konu isteklilerce sunulan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınmadığı,
Bahse konu istekliler tarafından maliyetleri dayanak alınarak sunulan açıklamalarda isteklilerce teklif edilen birim fiyatın, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olduğu, ayrıca, bahse konu isteklilerin başvuruya konu ihalenin ilan tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içinde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmadığı, anılan isteklilerce satışları dayanak alınarak sunulan açıklamalarda ise isteklilerce teklif edilen birim fiyatın tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olduğu, ayrıca, bahse konu isteklilerin başvuruya konu ihalenin ilan tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içinde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az 1/20’si kadar satış yapmadığı ve/veya satışlarını gösteren fatura örneklerinin açıklama kapsamında sunulmadığı ve/veya sunulan faturaların noter, meslek mensubu ya da vergi dairesince onaylı suretlerinin sunulmadığı, anılan istekliler tarafından açıklama kapsamında ilgili meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin sunulmadığı iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin iddialarına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
ihale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir...” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler" başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir...” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “... 79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. ...” açıklaması,
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Kan Gazı Analizörü Hizmet Alımı
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
…
e) Miktarı: Kan Gazı Analizörü 49.055.638 puan
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Mardin Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kızıltepe Devlet Hastanesi, Nusaybin Devlet Hastanesi, Midyat Devlet Hastanesi, Derik Devlet Hastanesi, Mazıdağı Devlet Hastanesi, Dargeçit Devlet Hastanesi, Savur Devlet Hastanesi, Ömerli İlçe Devlet Hastanesi” düzenlemesi,
Bahse konu Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.
…
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. 1- Cihaz, kitler, kit zayiatları ve bunlarla beraber kullanılması gerekli olan tüm rutin sarf malzemeleri, tüm testlerin akredite firmalardan yapılacak olan performans testleri, orijinal kontroller ve kalibratörler, numune kapları, reaksiyon küvetleri, printer, printer kağıdı ve şeridi, yazıcı, kağıt, CD, CD zarfı, toner vb. tüm kırtasiye giderleri, kontrol için kalibrasyon malzemeleri, kalibrasyon sırasında harcanacak test reaktifleri, yıkama ve temizlik serumları, cihazın çalıştırılması için gerekli tüm sarf malzemeler, montaj, arızaya müdahale, arıza giderme, yedek parça, muayene ve kullanım sırasındaki iç kalite kontrol solüsyonları, dış kalite kontrol programı çalışmalarının tüm masrafları, sistem için laboratuvarda herhangi bir düzenleme gerekli olması halinde buna ait masraflar, cihaz ve donanımların sağlıklı olarak çalışması için gereken düzenler, güç kaynağı, split klima, voltaj regülatörü, saf su cihazı ve/veya saf su, kitlerin uygun koşullarda saklanması için gerekli olabilecek soğutucu, reaktiflerin eğitim ve deneme kullanımlarındaki tüm sarf malzeme ve reaktif giderleri, demonstrasyon için gerekli tüm sarf malzeme ve diğer giderler, cihazın kurulacağı hastanenin talep etmesi halinde merkezi bilgisayara bağlanması için gerekli olan donanım, veri, malzeme giderleri, eğitim, ilgili kısımların teknik şartnamelerinde belirtilen tüm giderler ve ilgili mevzuatı gereğince ödenecek vergi (KDV hariç), resim, harç ile ulaşım, taşıma ve her türlü giderler teklif fiyata dahil edilerek verilecektir.
2- Ayrıca binada adres değişikliği olduğu takdirde, cihazın taşınması ,kurulumu ve her türlü nakliye işlemleri yüklenici firma tarafından karşılanacaktır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalenin Mardin İl Sağlık Müdürlüğü tarafından elektronik ortamda gerçekleştirilen “Kan Gazı Analizörü Hizmet Alımı” ihalesi olduğu, 04.02.2025 onay tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Vitrotek Med. Paz. San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, anılan kararda ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise Stargen Tıbbi Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
İdare tarafından 13.01.2025 tarihinde EKAP üzerinden sınır değerin altında teklif sunan Vitrotek Med. Paz. San. Tic. Ltd. Şti. ve Stargen Tıbbi Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti.ne tebliğ edilen aşırı düşük teklif açıklama talebine ilişkin yazıda “… ve aşırı düşük teklif açıklamalarınızı 20.01.2025 tarihine kadar sunmanız gerekmektedir.
Açıklama:
Madde 33 - Aşırı düşük teklifler
33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” ifadelerine yer verildiği, anılan istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının idareye sunulduğu tespit edilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından; idare tarafından teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili açıklamanın yazılı olarak istenmesi gerektiği, aşırı düşük teklif açıklama talebine ilişkin idarece isteklilere tebliğ edilecek bu yazıda, isteklilerin yapacağı açıklamalara esas teşkil edecek önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede; başvuruya konu ihalede, idare tarafından EKAP üzerinden isteklilere tebliğ edilen aşırı düşük teklif açıklama talebine ilişkin yazıda, isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarına esas olacak önemli teklif bileşenlerinin belirtilmediği, bu çerçevede; isteklilerce sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının önemli teklif bileşenleri dikkate alınarak objektif kriterlere göre idarece değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, dolayısıyla, idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulama yazısında açıklamaya esas olacak önemli teklif bileşenlerinin açık ve net bir biçimde belirtilerek aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Ayrıca, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından 152.021,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde 152.021,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.
| Toplantı No | : 2025/012 |
| Gündem No | : 32 |
| Karar Tarihi | : 19.03.2025 |
| Karar No | : 2025/UH.II-773 |