KİK İhale Kararları

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun  “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.…” hükmü,

“Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.

…” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında 4734 sayılı Kanunun 4 üncü maddesindeki tanımlar yanında;

a) Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işleri,

…ç) İş deneyim belgesi: Adayın veya isteklinin ihale konusu hizmet veya benzer hizmetlerdeki mesleki deneyimini gösteren, hizmet alımlarında iş bitirme belgesi, yapımla ilgili hizmet işlerinde ise iş bitirme belgesi, iş durum belgesi, iş denetleme belgesi ve iş yönetme belgesini,

… ifade eder.” hükmü,

“İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; teknolojik ürün deneyim belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

…istenilmesi zorunludur.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler ve benzer işe ilişkin hususlar” başlıklı 72’nci maddesinde “…72.2. İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında kabul işlemleri tamamlanan ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde düzenlenen tevsik edici belgeler sunulacaktır.

72.3. Birden fazla işin benzer iş olarak belirlenmesi halinde bu işlerin birlikte mi yoksa ayrı ayrı mı benzer iş olarak kabul edileceğinin şartnamede belirtilmesi gerekmektedir. Şartnamede bu konuya ilişkin bir açıklık bulunmaması halinde, benzer iş olarak belirlenen işlerin her birinin ayrı ayrı benzer iş olarak kabul edilmek suretiyle değerlendirme yapılması zorunluluğu bulunmaktadır….” açıklama,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Yarı Römork Ve Lowbed İle Beraber, Kamyon Ve Kurtarıcı Araçların Tamir, Bakım, Onarım İle Yedek Parça Değişimi Hizmeti Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

…

e) Miktarı: Yarı Römork Ve Lowbed İle Beraber, Kamyon Ve Kurtarıcı Araçların Tamir, Bakım, Onarım İle Yedek Parça Değişimi Hizmeti Alımı (3 Hizmet Kalemi)

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İdarenin belirleyeceği yerler.” düzenlemesi,

 “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

…7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya

b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri,

sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 40'den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.

İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70'ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10'unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30'undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde, iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. İş ortaklığında teknolojik ürün deneyim belgesini sunan ortağın kendisine ait iş deneyim tutarına ilişkin asgari yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir. Konsorsiyum ortağının teknolojik ürün deneyim belgesini sunması halinde ise, belgeyi sunduğu kısım veya kısımlar için iş deneyimine ilişkin yeterlik kriterini sağladığı kabul edilir.

…

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Bu ihalede benzer iş olarak; daha önce kamu veya özel sektörde gerçekleştirilmiş olan Evsel nitelikli katı atık transferinde kullanılan semi treyler veya dorse veya yarı römork ile beraber çekicilerin bakım, onarım hizmetleri kabul edilecektir...” düzenlemesi yer almıştır.

İhale dokümanının ekinde yer alan birim fiyat teklif cetveline aşağıda yer verilmiştir.

İhale İlanı’nın 4.4’üncü maddesinde “4.4. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:

4.4.1. Bu ihalede benzer iş olarak; daha önce kamu veya özel sektörde gerçekleştirilmiş olan Evsel nitelikli katı atık transferinde kullanılan semi treyler veya dorse veya yarı römork ile beraber çekicilerin bakım, onarım hizmetleri kabul edilecektir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İşin Konusu” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. Yüklenici, İdareye ait marka, model araçların gösterildiği EK-1 Tablodaki 85 adet MERCEDES, 11 adet BMC ve 8 adet MAN, 7 adet FORD ve 3 adet IVECO marka araçlardan oluşan toplam 114 (yüzondört) araç ( 73 Çekici, 11 Kurtarıcı ve 30 Kamyon ) ve 73 (yetmişüç) yarı römork araç filosunun; şoför, yakıt ve idari giderleri dışında kalan ve araçların faal olarak her gün en az iki/üç vardiya, çalıştırılmasının sağlanması için gerekli tamir, bakım (periyodik ve genel), onarım, her türlü yedek parça ve servis malzemeleri değişimi hizmetlerinin şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yapılmasıdır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İzmir Büyükşehir Belediyesi Satın Alma Dairesi Başkanlığı tarafından “Yarı Römork ve Lowbed İle Beraber, Kamyon ve Kurtarıcı Araçların Tamir, Bakım, Onarım İle Yedek Parça Değişimi Hizmeti Alımı” işinin açık ihale usulü 24.12.2024 tarihinde gerçekleştirildiği, ihale konusu iş kapsamında idareye ait marka, model araçların gösterildiği Teknik Şartname ekinde 85 adet Mercedes, 11 adet BMC ve 8 adet Man, 7 adet Ford ve 3 adet Iveco marka araçlardan oluşan toplam 114 araç (73 Çekici, 11 Kurtarıcı ve 30 Kamyon) ve 73 yarı römork araç filosunun; şoför, yakıt ve idari giderleri dışında kalan ve araçların faal olarak her gün en az iki/üç vardiya çalıştırılmasının sağlanması için gerekli tamir, bakım (periyodik ve genel), onarım, her türlü yedek parça ve servis malzemeleri değişimi hizmetlerinin şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yapılması işi olduğu görülmektedir.

Ayrıca idarece başvuru sahibinin iddiasına özetle “İhale konusu ağır vasıtaların idare filosunda başta atık transfer hizmetleri olmak üzere kritik hizmet süreçlerinde kullanılan 7 gün 24 saat hizmet verecek şekilde faal olması gereken araçlar olduğu, işin niteliğinin çevre sağlığını doğrudan etkileyen süreçleri içerdiği, herhangi bir aksaklığın yaşanmaması ve yüklenicinin taahhüdünü yerine getirebilmesinin önemli olduğu, atık transfer araçları ağır çalışma koşullarında hizmet verdiği, ayrıca atık yarı römorklarının bakım onarımlarının da deneyim gerektirdiği, tüm belediyelerin atık transferi gerçekleştirdiği ve araç bakım onaranlarını da hizmet alımı ile gerçekleştirdikleri değerlendirildiğinde tek firmanın bu iş deneyimine sahip olabileceğinin düşünülmediği, benzer iş tanımının Teknik Şartname’nin bütünü ile uyumlu ve iş akışını ifade edecek şekilde tanımlandığı, ihaleye katılımı daraltıcı herhangi bir ifade kullanılmadığı, benzer iş tanımının araçların çalışma şekli ve iş akışı ile uyumlu olduğundan başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı” şeklinde cevap verilmiştir.

İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde benzer işin daha önce kamu veya özel sektörde gerçekleştirilmiş olan evsel nitelikli katı atık transferinde kullanılan semi treyler veya dorse veya yarı römork ile beraber çekicilerin bakım, onarım hizmetleri olarak tanımlandığı görülmüştür.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükmüne göre, benzer iş tanımı idareler tarafından belirlenirken, ihale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri itibariyle benzer nitelikte olan işlerden edinilen iş deneyim belgelerinin kabul edilmesine imkan verebilecek şekilde düzenleme yapılması gerekmektedir. Bu belirlemeler neticesinde istekliler tarafından ihale konusu işe uygun iş deneyim belgesi kullanılabileceği gibi, benzer iş tanımına uygun iş deneyim belgesi kullanılarak da ihaleye teklif verilebilecektir. Ayrıca benzer iş belirlemesi yapılırken nitelik bakımından ihale konusu işle uyumluluk göstermeyen işlerin seçilmemesi gerekmektedir.

Şikâyete konu ihalede Teknik Şartname ekinde idareye ait marka ve model araçların gösterildiği 85 adet Mercedes, 11 adet BMC ve 8 adet Man, 7 adet Ford ve 3 adet Iveco marka araçlardan oluşan toplam 114 araç (73 Çekici, 11 Kurtarıcı ve 30 Kamyon) ve 73 yarı römork araç filosunun; şoför, yakıt ve idari giderleri dışında kalan ve araçların faal olarak her gün en az iki/üç vardiya çalıştırılmasının sağlanması için gerekli tamir, bakım (periyodik ve genel), onarım, her türlü yedek parça ve servis malzemeleri değişimi hizmetlerinin şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yapılması işi olduğu görülmektedir.

İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde benzer işin daha önce kamu veya özel sektörde gerçekleştirilmiş olan evsel nitelikli katı atık transferinde kullanılan semi treyler veya dorse veya yarı römork ile beraber çekicilerin bakım onarım hizmetleri olarak tanımlandığı, ihale konusu işin adının ise “Yarı Römork ve Lowbed İle Beraber, Kamyon ve Kurtarıcı Araçların Tamir, Bakım, Onarım İle Yedek Parça Değişimi Hizmeti Alımı” olduğu görülmüştür.  

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ile ihale dokümanı düzenlemeleri birlikte değerlendirildiğinde, ihale dokümanını oluştururken ihale konusu işi ve benzer işleri belirleme noktasında mevzuat sınırları içerisinde idarenin takdir yetkisine sahip olduğu, ancak, bu takdir yetkisi yukarıda yer verilen Kanun maddesi ile belli ölçüde sınırlandırılmıştır. Bu kapsamda benzer iş tanımında evsel nitelikli katı atık transferinde kullanılan semi treyler veya dorse veya yarı römork ile beraber çekicilerin bakım onarım hizmetleri olarak tanımlandığı görülmekle birlikte, tanımda yer alan “evsel nitelikli katı atık transferinde kullanılan” araçların bakım onarımı ifadesiyle benzer iş tanımının daraltıldığı, ihale konusu işin niteliğinin dokümanda belirlenen araçların bakım ve onarımı olduğu, tamir ve bakımı yapılmış olan araçların hangi işte çalışmış olmaları gerektiğinin işin niteliği dikkate alındığında önemli olmadığı, evsel nitelikli katı atık transferi dışında kullanılan araçların ihaleye katılamayacağı, idarece belirlenen benzer iş tanımının ihaleye katılımı daraltıcı nitelikte olduğu değerlendirildiğinden, benzer iş tanımının mevzuata aykırı olduğu sonucuna varılmıştır. Dolayısıyla söz konusu gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu ve ihalenin iptal edilmesi gerektiği neticesine ulaşılmıştır.

MBS İhale Danışmanlık

www.ihalekik.com  ihale sonuçları  ihale danışmanı  -