26 Temmuz 2024 Cuma günü Resmi Gazete’de yayımlanan 7521 sayılı Kanun, kamu kurumlarının mali ve sosyal haklarıyla ilgili önemli değişiklikler getirmiştir. Bu değişiklikler özellikle belediyeler ve il özel idareleri ile bunlara bağlı kuruluşlar açısından kapsamlı etkiler yaratacaktır.
Mevcut Düzenlemeler Öncesi Durum da 1999 yılında yürürlüğe giren 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (KHK) 12'nci maddesi, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin, kurum içi ve kurum dışı yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyelikleri ve benzeri görevlerden yalnızca birine ücret alabileceklerini belirliyordu. Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanmasında oluşabilecek tereddütleri gidermeye yetkiliydi. Bu düzenleme, kamu görevlilerinin çeşitli görevlerde yer almaları halinde sadece bir görev için ücret almalarını öngörüyordu.
26 Temmuz 2024 tarihli ve 32613 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7521 sayılı Kanun ile 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 12'nci maddesinde önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu düzenleme ile, daha önceki uygulamanın kapsamı genişletilerek kamu idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşlarında görev yapan tüm personeli kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmiştir. Yeni düzenleme şu şekilde ifade edilmiştir:
“MADDE 12- 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetveller kapsamındaki kamu idareleri ve bu idarelere bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlar, sermayesinin yarısından fazlası tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı doğrudan veya dolaylı olarak kamuya ait olan ortaklıklar, fonlar, döner sermayeler, il özel idareleri, belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin bağlı kuruluşları, kurdukları veya üye oldukları birlikler ile doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketler, kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler, özelleştirme kapsam ve programında bulunanlardan sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait kuruluşlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen her statüdeki personel ile belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri ve il genel meclisi üyelerinden; özel veya kamu ayrımı gözetilmeksizin her statüdeki kurum ve kuruluşun yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyeliğinde ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlarda görev alanlara, kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapılmaksızın bu görevlerinden sadece biri için ücret ödenebilir.”
Birinci fıkra kapsamındakilere, anılan fıkra kapsamında yürütülen görevler nedeniyle huzur hakkı, ücret, ikramiye gibi her ne ad altında olursa olsun bir ayda yapılabilecek ödemelerin toplam net tutarı, (108.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçemez. İlgililere bu fıkrada belirtilen üst sınıra tabi ödemeler dışında, söz konusu görevler nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir ad altında ayni veya nakdi menfaat sağlanamaz.
Kapsamın Genişletilmesi ile Önceden yalnızca memurlar ve diğer kamu görevlileri için öngörülen birden fazla ücret alma yasağı, artık işçiler, belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu şirketlerinin personeli ve kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen her statüdeki personeli kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmiştir. Bu değişiklikle, kamu kurum ve kuruluşlarında görev alan tüm personel grupları bu yasağın kapsamına alınmıştır.
Ücret Sınırlandırması; Huzur hakkı da bu yasağın kapsamına dahil edilmiştir. Bir ay içinde alınabilecek ödemelerin toplam net tutarı, (108.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutarı geçemeyecektir. Bu düzenleme ile fazla ücret ödemeleri belirli bir üst sınırla sınırlanmıştır.
Ödemelerin Yönetimi; Birden fazla görevi olanlar hangi görev kapsamında ücret almak istediklerini asli görevli oldukları kuruma beyan edeceklerdir. Bu ödemeler, brüt tutarları üzerinden gerekli vergi kesintileri yapılarak, ilgilinin asli görevli bulunduğu kurumca bildirilen bir emanet hesabına yatırılacaktır. Üst sınırı aşan ödemeler, ilgili kurumun bütçesine gelir kaydedilecektir.
Yetki Değişikliği; Önceden bu düzenlemenin uygulanmasında tereddütleri gidermeye yetkili olan Hazine ve Maliye Bakanlığı, yeni düzenleme ile Cumhurbaşkanlığı'na devredilmiştir. Bu, uygulamada ortaya çıkabilecek sorunların çözümünde yeni bir yetki ve sorumluluk değişimini ifade etmektedir. Belediye Şirketlerinde Yönetim Kurulları; İl özel idareleri, belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin bağlı kuruluşları, kurdukları veya üye oldukları birlikler ile doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketler genellikle kurumlarını temsilen memur, üst düzey belediye yetkilileri, meclis üyeleri ve Belediye Başkanlarının yönetim kurullarında yer aldıkları bilinmektedir. Bu durum, bu kişilerin hem idari hem de mali sorumluluklarını üstlenmeleri açısından önemlidir. Yeni düzenlemeyle bu kişilerin bu görevlerden alabilecekleri ücretler belirli sınırlarla düzenlenmiştir.
Sonuç olarak; Yeni düzenlemeler, kamu görevlilerinin birden fazla ücret alma durumunu kapsamlı bir şekilde ele almakta ve uygulamada belirli sınırlamalar getirmektedir.