ihalenin iptal gerekçesinin esası itibariyle ihalede tek geçerli teklif bulunduğu ve yeterli rekabetin sağlanmaması olduğu idarenin bu gerekçeyi pazarlık ihalesinde gerçekleşen fiyatlarla kıyas yaparak desteklediği kanati ile İhalenin iptaline ilişkin ihale komisyonu kararı (KİK in ZİHNİ SİNİR Kararlar Zinciri)

İHALE KARARI

 

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; tekliflerinin yaklaşık maliyetin altında olmasına rağmen önce kabul edilip sonradan yüksek bulunarak reddedildiği, yaklaşık maliyetin altında teklif sunan kendileriyle sözleşme imzalanması yerine hukuka uygun bir şekilde gerçekleştirilmiş olan ihalenin, ihalede yeterli rekabetin sağlanmadığı kanaati oluştuğu gerekçesiyle tüm tekliflerin reddedilerek somut herhangi bir gerekçeye dayandırmadan iptal edilmesinin açıkça hukuka aykırı olduğu, idarece kendilerine verilen cevapta, verilen iptal kararının yerinde olduğuna ilişkin 04.10.2024 tarihinde yapılan 2024/1311941 kayıt numaralı 2 aylık pazarlık ihalesinin gerekçe gösterilmek istendiği, 2 aylık pazarlık ihalesinin Ekim, Kasım ve Aralık aylarında tamamlanacağı, dolayısıyla 2025 yılı personel maaş artışları, yedek parça vs. zamlarının gündemde olmayacağı, iptal edilen 2024/1018574 kayıt numaralı ihalenin ise 1 yıllık olup fiyat farkının öngörülmediği, dolayısıyla 2025 yılı tahmini artışların birim fiyata eklenerek tekliflerin oluşturulduğu, örnek gösterilen pazarlık ihalesine, km birim fiyatı olarak 15,80 TL teklif sunan Ulaşım İç ve Dış Ticaret A.Ş.nin, iptal edilen 1 yıllık ihalede 24,58 TL birim fiyat teklif ettiği, teklifi değerlendirme dışı bırakılan kendileri tarafından ise 19,50 TL birim fiyat teklif verildiği, pazarlık usulü ile yapılan bahse konu ihalenin Teknik Şartnamesi’nde, iptal edilen ihale şartnamesine göre fiyat düşürülmesine yönelik bazı değişiklikler de yapıldığı, bunlardan bir tanesinin de 4.1.9’uncu maddesinde yer alan otobüs temizleme hizmetinin (yaklaşık 19 personel ve yıkama malzemeleri ile) pazarlık ihalesinde kaldırılmış olması olduğu, sayılan nedenlerle pazarlık ihalesinde daha düşük tekliflerin gelmiş olmasının normal olduğu, idare tarafından açık ihalenin iptal edilmesinin somut gerekçesi olarak, şartname hükümleri ve şartları farklı olan pazarlık ihalesinin sonuçlarının gösterilmesinin kabul edilemez olduğu iddialarına yer verilmiştir.

 

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

4734 sayılı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasında “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

 

Bahse konu Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,

 

Anılan Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “…İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” hükmü,

 

Aynı Kanun’un “Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41’inci maddesinde “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.

İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır…” hükmü,

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Toplu Taşıma Otobüslerinin Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça Değişimi Hizmet Alım İşi

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

12.000.000 Km Üzerinden Toplu Taşıma Otobüslerinin Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça Değişimi Hizmeti Alımı İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Adana İli” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “İhale kararının onaylanması veya iptali” başlıklı 37’nci maddesinde “…37.3. İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

37.4. İhale; kararın ihale yetkilisince onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

13.09.2024 tarihli ihale komisyonu kararında bahse konu ihaleye 6 isteklinin katıldığı, Expotep İç ve Dış Ticaret A.Ş.nin geçici teminatı teklif edilen bedelin %3'ünü karşılamadığından, Ayşah İnşaat Temizlik Sağlık Sanayi Ticaret Ltd. Şti.nin ve Ağaoğlu Danışmanlık İç ve Dış Ticaret Limited Şirketi’nin yeterlik bilgileri tablosunda geçici teminat mektubu, iş hacmi ve iş deneyimine ait satırlarında kriterlere ilişkin bilgi girişinde bulunulmadığından, Esin Grup Yemek İnşaat Temizlik Gıda İthalat İhracat Sanayi Ticaret Ltd. Şti.nin yeterlik bilgileri tablosunda geçici teminat mektubu ve iş deneyimine ait satırlarında kriterlere ilişkin bilgi girişinde bulunulmadığından tekliflerinin geçersiz sayıldığı, Ulaşım İç ve Dış Ticaret A.Ş.nin teklifinin, yaklaşık maliyetin üzerinde olması nedeniyle Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.3.1’inci maddesindeki açıklama doğrultusunda reddedildiği, ihalenin başvuru sahibi Hanzade Kurumsal Personel Hizmetleri Ticaret A.Ş. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin ise olmadığı, daha sonra 30.09.2024 tarihli “Bütün tekliflerin reddedilmesi sebebiyle ihalenin iptali” kararında, ihalede yeterli rekabetin sağlanmadığı kanaati oluştuğundan, 4734 sayılı Kanun’un 39’uncu maddesine göre bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edilmesine, ihale komisyonu kararının anılan Kanun’un 40’ıncı maddesi gereğince ihale yetkilisinin onayına sunulmasına karar verildiği görülmektedir.

 

Kamu İhale Kanunu’nun 39’uncu maddesinde, ihale komisyonu kararı üzerine idarenin, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu, ihalenin iptal edilmesi halinde bu durumun bütün isteklilere derhal bildirileceği, idarenin bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmeyeceği hüküm altındadır. Bu hükme göre idare, ihaleyi iptal etmekte serbest olsa da kendisine Kanun ile verilen bu takdir yetkisi kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır. Takdir yetkisinin buna uygun kullanılıp kullanılmadığı ise her olayın kendine özgü koşulları altında değerlendirilmelidir.

 

Söz konusu ihalede, idare tarafından ilk komisyon kararı ile başvuru sahibi isteklinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, sonrasında ihalede yeterli rekabetin sağlanmadığı kanaati oluştuğundan, 4734 sayılı Kanun’un 39’uncu maddesine göre bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edilmesine, ihale komisyonu kararının anılan Kanun’un 40’ıncı maddesi gereğince ihale yetkilisinin onayına sunulmasına karar verildiği, şikâyet başvurusuna verilen cevapta da, daha öncesinde 04.10.2024 tarihinde “2024/1311941 İKN’li 60 gün süreli 3.000.000 kilometre Toplu Taşıma Otobüslerinin Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça ve Lastik Değişimi Hizmet Alım İşi” ihalesinde ortaya çıkan birim fiyatlarla bahse konu ihaledeki birim fiyatların karşılaştırıldığı ve ihalenin iptal edilmesinde idare açısından etkili olduğu görülmektedir.

 

Açık ihale usulüyle gerçekleştirilen incelemeye konu ihalede on sekiz adet ihale dokümanı indirildiği, 06.09.2024 tarihinde yapılan ihaleye altı isteklinin katıldığı, isteklilerden dördünün teklifinin geçici teminat yatırılmaması ve/veya yeterlik bilgileri tablosunun boş bırakılması nedeniyle, birinin ise teklifinin yaklaşık maliyet üzerinde olması nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalede tek geçerli teklifin başvuru sahibi istekliye ait teklif olduğu görülmektedir.

 

İhalenin iptaline ilişkin ihale komisyonu kararı incelendiğinde, başvuruya konu ihalenin iptal gerekçesinin esası itibariyle ihalede tek geçerli teklif bulunduğu ve yeterli rekabetin sağlanmaması olduğu, idarenin bu gerekçeyi pazarlık ihalesinde gerçekleşen fiyatlarla kıyas yaparak desteklediği anlaşılmaktadır.

 

Kanun’un 5’inci maddesindeki temel ilkelerinden ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkeleri çerçevesinde hareket etmenin idarelerin görevi ve sorumluluğu olduğu, açık ihale usulüyle gerçekleştirilen ihalede idarece tekliflerin durumu ve yaklaşık maliyet gözetilerek yeterli rekabetin oluşmadığı yönünde varılan kanaatin ve buna dayalı olarak ihalenin iptali işlemindeki takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak kullanıldığı, idarenin ihaleyi iptal etmesinde kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı kullanıldığına ve temel ilkelerin zedelendiğine ilişkin herhangi bir somut bilgi veya bulguya rastlanılmadığı anlaşılmaktadır. Bu sebeple, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Toplantı No : 2024/041
Gündem No : 34
Karar Tarihi : 23.10.2024
Karar No : 2024/UH.II-1367