Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin genel sorumlulukları” başlıklı 6’ncı maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak, projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin edecektir.

Yüklenici, işin görülmesi sırasında ilgili mevzuatın izin vermediği insan ve çevre sağlığına zarar verici nitelikte malzeme kullanamaz veya yöntem uygulayamaz. İlgili mevzuatın izin verdiği malzeme ve yöntemler ise, öngörülmüş tedbirler alınarak ve usulüne uygun şekilde kullanılabilir. Bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde yüklenici, idarenin ve üçüncü şahısların tüm zararlarını karşılamak zorundadır.

Yüklenici, bu Genel Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.” hükmü,

“Mevzuata uygunluk” başlıklı 12’nci maddesinde “İlgili bütün bildirimlerin ve bütün ödemelerin yapılması da dahil olmak üzere yüklenici… (b) Malları veya hakları, işler dolayısıyla herhangi bir şekilde etkilenen veya etkilenebilecek olan kamu kurum ve kuruluşlarının düzenlemelerine uyacak ve bu hükümlerin ihlali nedeniyle ortaya çıkabilecek bütün sorumluluk ve cezalardan dolayı idarenin zararını karşılayacaktır.” hükmü,

“Kamu düzenine ve mallarına zarar vermeme” başlıklı 15’inci maddesinde “Yüklenici işlerin yürütülmesi, tamamlanması ve işlerde olabilecek aksaklıkların giderilmesi için gereken bütün işlemlerde, sözleşme koşullarına uygun davranma yükümlülüğü içerisinde;

(a) Kamu düzenine ve kamusal yaşamın gereklerine uygun davranacak,

(b) Kamunun mülkiyeti veya hüküm ve tasarrufu altındaki taşınır ve taşınmaz mallar ile özel kişilerin mülkiyetindeki taşınır veya taşınmaz mallara, kamusal kullanıma tahsis edilmiş veya bırakılmış yol, meydan, park gibi orta mallarına ve kamu hizmetinde kullanılan mallara zarar vermeyecek, bunların kullanımına ve bunlara ulaşılmasına engel olmayacaktır.

Belirtilen hükümlerin ihlal edilmesi nedeniyle idarenin maruz kalabileceği tüm zarar, ceza, tazminat ve benzeri sorumluluklar ile bunların mali sonuçlarından doğacak giderler yüklenici tarafından karşılanacaktır.” hükmü,

“İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 19’uncu maddesinde “İşyerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenici sorumludur.

Yüklenici, kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek amacı ile gereken bütün önlemleri almak ve kontrol teşkilatı tarafından, kaza, zarar ve kayıp ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatların hepsine uymak zorundadır.

Yüklenici, işin devamı süresince iş yerinde yapılacak çalışmalarda her türlü güvenlik önlemini almak zorundadır. İş sahasında veya çevresindeki bölgede, yeterli güvenlik önleminin alınmaması nedeniyle doğabilecek hasar ve zararın ödenmesinden yüklenici sorumludur. Ayrıca yüklenici, işyerinde kullanılan ekipmanın neden olabileceği kazalardan korunma usullerini ve önlemlerini çalışanlara öğretmek zorundadır. Bu konularda gerek kontrol teşkilatı tarafından istenen ve gerekse yüklenicinin kendi arzusu ile uyguladığı güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin tümü yükleniciye aittir…” hükmü,

“Yüklenicinin kusuru dışındaki hasar ve zararlar” başlıklı 20’nci maddesinde “Olağanüstü haller ve doğal afetlerin işyerlerinde ve yapılan işlerde meydana getireceği hasar ve zararlar ile sigortalanabilir riskler sigorta kapsamında olsun veya olmasın yüklenici bu hasar ve zararlar için idareden hiç bir bedel isteyemez. Ancak bu hasar ve zararlar nedeniyle meydana gelecek gecikmeler için yükleniciye gerekli süre uzatımı verilir.

Savaş, yurt içinde seferberlik, ayaklanma, iç savaş ve bunlara benzer olaylar veya yüklenici ve varsa alt yüklenici tarafından kullanılmadıkça bir nükleer yakıttan kaynaklanan radyasyonlar ve bunların gerektirdiği önlemler sonucunda meydana gelecek riskler gibi sigortalanması mümkün olmayan türden riskler ile idarenin işlerin tamamlanmış kısımlarını teslim alarak kullanmasından dolayı doğacak riskler idareye aittir.” hükmü yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin “Araçlara Ait Genel Hükümler” başlıklı maddesinde “… 2- Yüklenici tarafından sağlanacak olan araçların MTV, kasko, zorunlu trafik sigortaları, amortisman, tamir -bakım, onarım, yedek parça, lastik vb. giderleri yükleniciye aittir. Yüklenici araçların emisyon izni, periyodik bakımları, trafik muayenelerini yaptıracak ve her türlü bakım, onarım konusundaki sorumluluk yükleniciye ait olacaktır.

…

8- İhale kapsamında çalıştırılacak tüm araçların idarenin sevk ve idaresinde kullanılmasına yönelik tüm şoför, operatör ve yardımcı personel ihtiyacı idaremiz tarafından karşılanacaktır. ...” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Diğer Hükümler (Cezalar)” başlıklı maddesinde “… İdare; yüklenici çalışanlarının, idarenin, idare çalışanlarının veya üçüncü kişilerin herhangi bir zarara uğraması halinde ve ileride idare bünyesinde görev yapan personele yönelik olarak rücu edebilecek cezaların yüklenici firmadan tahsiline yönelik olarak geriye doğru icra takibi yapabilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale konusu işin 01.10.2024 - 31.12.2025 tarihleri arasında, muhtelif cins ve miktarda, sürücüsüz ve yakıt hariç araç kiralanması işi olduğu, bir başka ifade ile ihale konusu iş kapsamında kiralanacak araçlarının tamamının idare personelince kullanılacağı anlaşılmaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemeleri uyarınca, yüklenicilerin işin görülmesi esnasında Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl etmek suretiyle, idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumlu olacağı belirli kılınmış olup idarenin ise takip, gözetim ve denetim sorumluluğu bulunmaktadır.

İncelemeye konu ihalede yüklenici tarafından sağlanacak araçların kasko giderlerinin yükleniciye ait olduğunun belirtildiği, söz konusu maliyet unsurunun araçların tedarikçisi konumundaki yüklenici tarafından karşılanması gerekliliğinin doğal olduğu, Teknik Şartname’nin “Diğer Hükümler (Cezalar)” başlıklı maddesinde; yüklenici çalışanlarının, idarenin, idare çalışanlarının veya üçüncü kişilerin zarara uğraması haline ilişkin sorumluluktan bahsedildiği ve bu kapsamda doğacak zararlar bakımından idare tarafından icra takibi başlatılabileceğinin belirtildiği, yüklenicinin ve idarenin sorumluluğuna ilişkin sınırların doküman düzenlemeleri ile açıkça belirlendiği, anılan düzenlemede doğrudan şoför hatalarından kaynaklanan sorumluluktan bahsedilmediği, işin ifası sırasında meydana gelebilecek zararlardan yükleniciye atfedilebilecek/icra takibi başlatılabilecek sorumluluk halinden bahsedildiği, bu husustaki icra takibinin sözleşme hükümleri ile ilgili mevzuata aykırı olarak genişletilmesinin mümkün olmadığı, diğer bir deyişle anılan düzenlemenin doğması muhtemel tazminat ve ödemelere ilişkin olarak genel hükümlerin uygulanmasını engelleyici nitelikte olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin incelemeye konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.