İdare tarafından Kuruma gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde başvuru sahibi İş Ortaklığının özel ortağı  teklif zarfı kapsamında ortaklık durumuna ilişkin herhangi bir belgenin sunulmadığı, sunulan ticaret sicili gazetelerinde tek ortaklık bilgisinin sona erdiğinin ifade edildiği, ancak yeni ortaklık durumuna ilişkin herhangi bir bilgiye yer verilmediği anlaşıldığından anılan iş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektirmesi hk

İtirazen şikayet konusu :

Karşıyaka Çocuk Evleri Sitesi Müdürlüğü-Çiğli Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü kısım ihalesinin, Karşıyaka Çocuk Evleri Sitesi Müdürlüğü ve Çiğli Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü olmak üzere iki farklı kuruluşta yerine getirileceği, iki farklı kuruluşun ihtiyacı olan yemek hizmeti, iki kuruluş birleştirilerek tek bir kısım ihalesi olarak ihale edildiği, tek bir teklif cetveli düzenlenerek piyasadan fiyat teklifi alınması gerektiği, yaklaşık maliyetin hazırlanması aşamasında her bir kuruluş için ayrı ayrı fiyat teklifi alınarak ve bu tekliflerin de aritmetik ortalaması alınarak yaklaşık maliyetin hesaplandığı, idarece bu kuruluşlar için ayrı ayrı piyasa araştırılması yapılarak fiyat teklifi alındığından ve  her bir kuruluşun ihtiyacı olan iş kalemlerinin miktarları birbirinden farklı olduğundan iş kalemi miktarına göre ağırlıklı ortalama alınarak yaklaşık maliyetin hesaplanması gerektiği, diğer taraftan piyasa araştırması yapılırken firmalara gönderilen birim fiyat teklif cetvellerinde yazılı olan her bir iş kaleminin miktarı ile ihale dokümanı ekinde yer alan birim fiyat teklif cetvelinde yer alan iş kalemi miktarlarının birbirinden farklı olduğu iddiaları

KİK Kararı

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “ (1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

1. a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,
2. b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,
3. c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

1. d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

Esas alınır.

(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları ile ihale dokümanı düzenlemelerinden, ihale konusu edilecek hizmetin yaklaşık maliyetinin tespiti aşamasında idare tarafından ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 8’inci maddesinde belirlenen esas ve usullerden birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanmak suretiyle ayrıntılı fiyat araştırması yapılarak ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyetinin belirleneceği ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterileceği; yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde kullanılabilecek esas ve usuller arasında anılan Yönetmelik’in 8’inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde “İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,” ile (ç) bendinde “İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatların” da sayıldığı, istenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturaların değerlendirmeye alınmayacağı anlaşılmaktadır.

Bahse konu ihalenin üç kadın konukevi ve üç çocuk destek merkezi olmak üzere altı kısımdan oluştuğu, şikayete konu edilen kısmın ihalenin “Karşıyaka Çocuk Evleri Sitesi Müdürlüğü-Çiğli Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü” kısmı olduğu, idare tarafında gönderilen ihale işlem dosyasında yer alan bilgi ve belgeler ile başvuru sahibi isteklinin iddiaları çerçevesinde anılan kısma ilişkin yaklaşık maliyet icmal tablosu ve ekleri incelendiğinde, yaklaşık maliyetin hazırlanmasında ihaleyi yapan idarece gerçekleştirilmiş benzer işlerdeki fiyatlar (Natural F.O.O.D Gıd. Tar. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.) ile ihale konusu işi oluşturan iş kalemlerine ilişkin olarak piyasadan yapılan fiyat araştırması kapsamında elde edilen fiyatların (Doğan Srt Sos. Hiz. Tem. Hiz. ve Ürün. Gıd.  Mad. Yem. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti., Yeşil Akhisar Yemekhane İşl. Gıd. Mad. Tem. İşleri Mad. San ve Tic. Ltd. Şti.) kullanıldığı, anılan kısımda yer alan 21 iş kaleminin tamamında Natural F.O.O.D Gıd. Tar. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin fiyatlarının, “personel kahvaltısı” hariç 20 iş kaleminde Doğan Srt Sos. Hiz. Tem. Hiz. ve Ürün. Gıd.  Mad. Yem. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Yeşil Akhisar Yemekhane İşl. Gıd. Mad. Tem. İşleri Mad. San ve Tic. Ltd. Şti.nin fiyatlarının, diğer bir ifadeyle personel kahvaltısı iş kalemi hariç tüm iş kalemlerinde anılan üç firmanın fiyatlarının aritmetik ortalamasının, personel kahvaltısı iş kaleminde ise sadece Natural F.O.O.D Gıd. Tar. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. fiyatlarının alındığı anlaşılmıştır.

İdare tarafından Karşıyaka Çocuk Evleri Sitesi Müdürlüğü ve Çiğli Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü olmak üzere iki kuruluş birleştirilerek tek bir kısım ihalesi olarak ihaleye çıkılmasına karşın yaklaşık maliyetin hazırlanması aşamasında her bir kuruluş için ayrı ayrı idarece gerçekleştirilmiş benzer işlerdeki fiyatlar ile fiyat araştırması kapsamında elde edilen fiyatlar ve bu fiyatların da aritmetik ortalaması alınarak yaklaşık maliyetin hesaplandığı, ancak yaklaşık maliyetin hesaplanmasında idarece gerçekleştirilmiş benzer işlerdeki fiyatlar kullanıldığında her durumda bu işlerdeki miktarların mevcut ihalede yer alan miktarlara eşit olmasının beklenemeyeceği, diğer taraftan piyasadan yapılan fiyat araştırması kapsamında elde edilen fiyatlara ilişkin miktarlar incelendiğinde her bir kuruluş için ayrı ayrı verilen miktarların toplamının mevcut ihalede yer alan miktarlar ile örtüştüğü, sadece personel öğle yemeği iş kalemine ilişkin miktarlarda 835 adet eksiklik olduğu, bu eksikliğin yaklaşık maliyete esas birim fiyatın belirlenmesine doğrudan etki etmeyeceği, idarenin takdir yetkisi çerçevesinde Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 8’inci maddesinde belirlenen esas ve usullerden birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın uygun gördüğü fiyatları kullanabileceği ve yaklaşık maliyetin hesaplanmasında ağırlıklı ortalama maliyetin dikkate alınması gerektiğine ilişkin de bir düzenlemenin bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikâyet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin altıncı fıkrasında “…Kısmi teklife açık ihalelerde… tekliflerin verilmesi ile bu aşamadan sonraki işlemlere ilişkin başvurularda, başvuru bedeli toplam yaklaşık maliyet üzerinden yatırılır. Başvuruya konu kısmın yaklaşık maliyetine göre fazla yatırıldığı tespit edilen tutar Kurum tarafından başvuru sahibine iade edilir” açıklaması bulunmaktadır.

Başvuru sahibi istekli tarafından başvuru bedelinin 18.426,00 TL olarak yatırıldığı görülmüş olup, ihalenin şikâyete konu kısmının yaklaşık maliyet tutarı dikkate alındığında, 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 2 numaralı bendi gereğince başvuru bedeli 12.284,00 TL olarak hesaplanmakta olup fazla ödendiği anlaşılan 6.142,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iade edilmesi gerekmektedir.

1. B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

İdare tarafından Kuruma gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde başvuru sahibi istekli Feha Enerji ve Yatırım A.Ş. – Çağ Yemek Gıda San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının özel ortağı Çağ Yemek Gıda San. ve Tic. A.Ş.nin teklif zarfı kapsamında ortaklık durumuna ilişkin herhangi bir belgenin sunulmadığı, sunulan ticaret sicili gazetelerinde tek ortaklık bilgisinin sona erdiğinin ifade edildiği, ancak yeni ortaklık durumuna ilişkin herhangi bir bilgiye yer verilmediği anlaşıldığından anılan iş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Feha Enerji ve Yatırım A.Ş. – Çağ Yemek Gıda San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin ihalenin şikayete konu 6. kısmında (Karşıyaka Çocuk Evleri Sitesi Müdürlüğü-Çiğli Çocuk Destek Merkezi Müdürlüğü) değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

KİK Kararı