ihale şartnamesinde hakedişin tahakkuka bağlanması ve ödeme yapılması için öngörülen otuzar günlük süre ile 4857 sayılı İş Kanunu’nun anılan hükümleri uyarınca işçi ücretlerini aylık dönemlerde ödeme yükümlülüğü dikkate alındığında işçi ücretlerinin ödenmesi

KİK KARARI

 

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İlkeler” başlıklı 4’üncü maddesinde “Bu Kanuna göre düzenlenecek sözleşmelerde, ihale dokümanında yer alan şartlara aykırı hükümlere yer verilemez. Bu Kanunda belirtilen haller dışında sözleşme hükümlerinde değişiklik yapılamaz ve ek sözleşme düzenlenemez. Bu Kanun kapsamında yapılan kamu sözleşmelerinin tarafları, sözleşme hükümlerinin uygulanmasında eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir. İhale dokümanı ve sözleşme hükümlerinde bu prensibe aykırı maddelere yer verilemez. Kanunun yorum ve uygulanmasında bu prensip göz önünde bulundurulur.” hükmü,

 

4857 Sayılı İş Kanunu’nun “Ücret ve ücretin ödenmesi” başlıklı 32’nci maddesinin

dördüncü fıkrasında“ Ücret en geç ayda bir ödenir…” hükmü,

 

Aynı Kanun’un “Ücretin gününde ödenmemesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.” hükmü,

 

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların Özlük Hakları” başlıklı 38’inci maddesinde “…Kontrol teşkilatı, yüklenici veya alt yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle yükümlüdür…” hükmü,

 

Aynı Şartname’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinin (a) bendinde“…Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır…” hükmü bulunmaktadır.

 

Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde “36.4. Yüklenici çalıştırdığı işçilerin aylık ücretlerini takip eden ayın 1'i (biri) ile 10'u (onu) arasında ödemek zorundadır.(Son ödeme tarihinin resmi tatile denk gelmesi halinde, işçi ücretlerinin resmi tatilin başlangıcından önceki iş günü ödenmesi gerekir.) Ancak idarenin harcama kaleminde ödeneği bulunması halinde, yüklenicinin işçilere ücretini ödemesini beklemeksizin hakediş ödemesi yapılır. Yüklenici hak ediş alamamasını, cezalı almasını ya da geç almasını, işçi ücretlerini süresi içinde ödememek için gerekçe gösteremez. Sözleşmede son aylık hak ediş ödemesi yapılmadan önce yüklenici firma işçi ücretlerini süresinde ödeyecek ve işçi ücretleri ödendikten sonra son aylık hak ediş ödemesi yapılacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.

 

Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 42’nci maddesinde; hakediş ödemelerine ilişkin esaslar belirlenmiş olup sözleşme konusu hizmete ilişkin hakediş raporunun, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanıp bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılacağının hükme bağlandığı,

 

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesinde hakedişin tahakkuka bağlanması ve ödeme yapılması için öngörülen otuzar günlük süre ile 4857 sayılı İş Kanunu’nun anılan hükümleri uyarınca işçi ücretlerini aylık dönemlerde ödeme yükümlülüğü dikkate alındığında işçi ücretlerinin ödenmesi gereken süre ile hakedişin ödenmesi gereken sürenin birbirinden farklılık göstermesinin her zaman mümkün olduğu hususu dikkate alındığında, Genel Şartnamede belirlenen usule göre, hakedişe konu dönemin ücreti henüz yükleniciye ödenmemişken, yüklenicinin işçi ücretlerini ödeme yükümlülüğü doğması mümkün olup isteklinin teklifini hazırlarken bu süreci dikkate alması gerektiği anlaşılmaktadır.

 

Bu nedenle, Sözleşme Tasarısı’nın 36.4’üncü maddesinde yer alan düzenlemelerin yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmediği sonucuna varılmış ve iddia yerinde görülmemiştir.

MBS İhale Danışmanlık

www.ihalekik.com    /   www.ihaledanismani.com

 

Toplantı No 2024/046
Gündem No 45
Karar Tarihi 04.12.2024
Karar No 2024/UH.I-1596