|
BAŞVURU SAHİBİ:
Elanur Tur. Nak. İnş. Eml. Tek. Besi. ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/57539 İhale Kayıt Numaralı “Bakanlığımız Merkez Teşkilatı Ulaştırma Hizmetlerinin Yürütülmesi İçin 36 Ay Süreyle Araç Kiralama Ve Sürücü” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 11.03.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Bakanlığımız Merkez Teşkilatı Ulaştırma Hizmetlerinin Yürütülmesi İçin 36 Ay Süreyle Araç Kiralama ve Sürücü” ihalesine ilişkin olarak Elanur Tur. Nak. İnş. Eml. Tek. Besi. ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti.nin 05.03.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.03.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.03.2021 tarih ve 13995 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.03.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/500 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Başvuru konusu ihalede istenen araçlar ve bu araçların şartnamenizde şehir içi, şehirler arası ile mücavir alanlarda çalışacağı birlikte değerlendirildiğinde Karayolu Taşıma Yönetmeliği’ne göre binek araçlar için A1 yetki belgesi ve kamyonet ve camlıvan araçlar için ise K1 yetki belgesi istenmesi gerekmekte iken İdari Şartname’de bu yönde bir düzenlemeye yer verilmemesinin işin yürütülmesi aşamasında telafisi mümkün olmayan zararlara yol açabileceği,
2) Başvuru konusu ihalede 2 adet Makam Hizmetleri için Dört Çeker Binek Oto için motor hacmi: 2.950 cc ve üzeri olarak, 2 adet Koruma Hizmetleri İçin Binek Oto için motor hacmi ise: 1.960-2.000 cc istenmesinin, Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in altıncı maddesinde yer alan “binek ve station-wagon cinsi taşıtların motor hacmi 1600 cc’yi geçmeyecektir.” hükmüne aykırı olduğu,
3) Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16.1.1. maddesinin mevzuata ve 26 nolu dipnota aykırı düzenlendiği,
4) İdari Şartnamenin “Diğer Hususlar” başlıklı 47.1. maddesinde “Her bir taşıt için aylık teklif bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil) taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibariyle uygulanan Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigorta değerinin % 2 sini aşmayacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı, Teknik Şartname’nin 4.16. maddesinde ise 4×4 Pickup araçların şehir içi, şehirler arası ve mücavir alanlarda çalışacağı belirtildiği ancak 02.10.2014 tarih ve 29137 sayılı Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kararda getirilen “Fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pıckuplar” hariç düzenlemesi getirildiği, aktarılan süreç ve ilgili şartname maddeleri ile kanun maddeleri göz önünde bulundurularak 4×4 pıckup tipi araçların kasko sigorta değerinin % 2 sini aşmaması gerektiği hükmünün çıkartılması gerektiği,
5) İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesinde yer alan KDV hariç her türlü vergi, resim, harç, ulaşım, bakım-onarım ve tüm araç sigorta giderlerinin teklif fiyata dahil edileceğine yönelik düzenlemenin, vergi, resim ve harç giderleri dışındaki giderlere yer verilmesi nedeniyle Tip Sözleşme’nin 29 numaralı dipnotuna aykırı olduğu,
6) Sözleşme Tasarısı’nın 11.1.2’nci maddesinde kesin teminat mektubunun süresinin belirlenmemiş olmasının kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu,
7) Sözleşme Tasarısı “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12.1 ve 12.1.1 maddeleri kanunda öngörülen şartlara aykırı olarak düzenlendiği,
8) İdari Şartname’nin “Alt Yükleniciler” başlıklı 18.maddesinde alt yüklenicilere izin verilmediğinden istenen araçların tamamının özmal olması gerektiği sonucunu doğuracağı ve bu durumun rekabeti engelleyici bir unsur olduğu,
9) Sözleşme Tasarısı’nın “İşin yürütülmesine ilişkin kayıt ve tutanaklar” başlıklı 19.1. maddesinin kanunda öngörülen şartlara aykırı olduğu,
10) Sözleşme Tasarısı’nın “Teslim, muayene ve kabul işlemlerine ilişkin şartlar” başlıklı 20.maddesinin kanunda öngörülen şartlara aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin; “Yetki belgesi alma zorunluluğu” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Bakanlıktan almaları zorunludur.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Yetki belgesi türleri” başlıklın 6’ncı maddesinde; “(1) A türü yetki belgesi: Otomobille ticari tarifeli veya tarifesiz olarak, yurt içi veya uluslararası yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) A1 Yetki Belgesi: Yurtiçi tarifeli veya tarifesiz yapacaklara
…
(8) K türü yetki belgesi: Yurtiçi eşya taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır: a) K1 yetki belgesi: Ticari amaçla eşya taşımacılığı yapacaklara,
…verilir. “ hükmü yer almaktadır.
Başvuru konusu ihaleye ait Teknik Şartname’nin 7.16’ncı maddesinde “Ayrıca yüklenici işini ifa edebilmesi için, ihale dokümanında dile getirilmeyen ancak Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde yer alan usul ve esaslar ile T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca yayınlanan yönetmelik ve genelgeler doğrultusunda zorunlu kılınan veya ileride zorunlu kılınacak olan belgeleri de almakla yükümlüdür.” düzenlemesi yer almaktadır.
Teklif ekinde A1 ve K1 yetki belgelerinin istenmediği görülmekle birlikte Teknik Şartname’nin 7.16’ncı maddesinde Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında zorunlu kılınan tüm belgelerin alınma zorunluluğunun yüklenicide olduğunun düzenlendiği görülmüştür.
Yapılan tespit çerçevesinde başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
17.03.2006 tarih ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Binek ve station-wagon cinsi taşıtların hizmet alımı suretiyle edinilmesi” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler, hizmet alımı suretiyle binek veya station-wagon cinsi taşıt edinebilmek için aşağıdaki hususlara uyacaklardır:
a) Bir önceki yılda veya yıl içinde, tasfiye edilen veya sözleşmesi sona eren binek ve station-wagon cinsi taşıtların sayısı kadar hizmet alımı yoluyla binek veya station-wagon cinsi taşıt edinilebilecektir.
b) Kurumlar, hizmet genişlemesi veya zorunluluk arz eden hallerde, hizmet alımı yoluyla ilave binek veya station-wagon cinsi taşıt edinebilmek için, önceden Bakanlığın uygun görüşünü alacaklardır.
c) Bir önceki yıl mülkiyetinde ve hizmet alımı yoluyla edinilmiş binek ve station-wagon cinsi taşıtı olmayan kurumlar, hizmet alımı yoluyla binek veya station-wagon cinsi taşıt edinebilmek için önceden Bakanlığın uygun görüşünü alacaklardır.” düzenlemesi,
“Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) Temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları şunlardır:
…
c) Kanuna ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde yer alanlar ile güvenlik önlemli (zırhlı) araçlar ve koruma altına alınanlarla ilgili yönetmelik hükümlerine göre tahsis olunan araçlar dışında kullanılacak binek ve station-wagon cinsi taşıtların motor hacmi 1600 cc’yi geçmeyecektir.” düzenlemesi,
10.06.2014 tarih ve 29026 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/6425 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ekinde yürürlüğe giren 237 Sayılı Taşıt Kanunu Kapsamında Edinilecek Taşıtların Menşei, Silindir Hacimleri ve Diğer Niteliklerinin Belirlenmesine Dair Karar’ın 1’inci maddesinde ise “(1) 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununa ekli (1) sayılı Cetvelde ve son iki sırasında belirtilenler hariç olmak üzere (2) sayılı Cetvelde yer alan makamlar ile güvenlik önlemli (zırhlı) araçlar, koruma altına alınanlarla ilgili yönetmelik hükümlerine göre tahsis olunanlar ve idarelerin yurt dışı teşkilatlan için yabancı menşeli binek veya station-wagon cinsi taşıt edinilebilir. Bunların dışında hibe dâhil her ne suretle olursa olsun yabancı menşeli binek veya station-wagon cinsi taşıt edinilemez.
(2) Birinci fıkra kapsamındaki makam ve hizmetler hariç olmak üzere, edinilecek binek veya station-wagon cinsi taşıtların silindir hacimleri 1.600 cc’yi geçemez.
(3) Yerli muhteva oranı % 50’nin altında kalan taşıtlar yabancı menşeli sayılır.
(4) Binek ve station-wagon dışındaki taşıtlar hakkında yukarıdaki sınırlamalar uygulanmaz.” düzenlemesi,
Aynı Karar’ın 3’üncü maddesinde ise “Bu Kararın uygulanması ile ilgili olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve gerektiğinde uygulama esaslarını belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.” düzenlemesi,
Aynı Karar’ın “Hizmet alımı suretiyle taşıt edinimi” başlıklı 2’nci maddesinde ise “Hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtların menşei ve silindir hacimleri hakkında 1 inci madde hükümleri uygulanır.” düzenlemesi yer almaktadır.
237 sayılı Taşıt Kanunu’nun (1) sayılı cetvelinde;
“Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
T.B.M.M Başkanlık Divanı üyeleri, Komisyon Başkanları, Grup Başkanları ve Grup Başkanvekilleri
Cumhurbaşkanlığı
Bakanlar
Genelkurmay Başkanı
Kara, Deniz, Hava Kuvvetler Kumandanları
Elçilikler ve daimi delegelikler (Yurtdışında bulundukları sürece)
Daimi Askeri Temsilcilikler Başkanlıkları (Yurtdışında bulundukları sürece)
Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreterliği
Anayasa Mahkemesi Başkanı
İl Valileri
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Başkanvekili
Yargıtay Başkanı
Danıştay Başkanı
Yüksek Seçim Kurulu Başkanı
Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı
Sayıştay Başkanı
Cumhuriyet Başsavcısı
Danıştay Başkanunsözcüsü”
(2) sayılı cetvelinde ise
“TBMM Genel Sekreteri
Kamu Başdenetçisi
Üniversite Rektörleri
Diyanet İşleri Başkanı
Genelkurmay 2 nci Başkanı ve (J) Başkanlıkları
Kara, Deniz, Hava Kuvvetler Kurmay Başkanlıkları
Ordu, Kolordu, Tümen, Donanma, Hava Kuvvet ve Yurt İçi Bölge Kumandanlıkları Jandarma Genel Kumandanı
General veya amiral rütbesi ile fiilen işgal edilen diğer bütün makamlara
Bakanlıklar Müsteşarları
Düzenleyici ve Denetleyici Kurum Başkanları
Emniyet Genel Müdürlüğü
Ankara, İstanbul, İzmir Emniyet Müdürlükleri
Kaymakamlıklar (Arazi binek)
Emniyet daireleri (Kullanılması zaruri olan taşıtların adedi, cinsleri ve müddetleri Bakanlar Kurulunca belirtilir.)” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde; “İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Bakanlığımız Merkez Teşkilatı ulaştırma hizmetlerinin yürütülmesi için 36 ay süreyle araç kiralama ve sürücü
b) Miktarı ve türü: Binek oto C segment 20 adet, E segment 2 adet, Koruma Hizmetlerinin Yürütülmesi için 2 adet, 4X4 Pıckup Kamyonet 2 adet ve Kapalı kasa camlı combi van 5 olmak üzere toplam 31 adet araç kiralanması ve 20 sürücü” düzenlemesi,
Teknik Şartname’de “…ulaşım hizmetlerinin yürütülmesi için akaryakıt giderleri Bakanlığımıza ait olmak üzere 01.05.2021-30.04.2024 tarihleri arası; 20 (yirmi) adet binek oto, 2 (İki) adet Bakan Yardımcılığı Makamı için dört çeker E segment binek oto, 2 adet koruma hizmetlerinin yürütülmesi için binek oto, 2 (îki) adet 4×4 açık kasa pıckup kamyonet tipi araç, 5 (Beş) adet kapalı kasa camlı combı van ile 20 (Yirmi) sürücü hizmet alımı işi…
…
2. Bakan Yardımcılığı Makam Hizmetleri İçin 2 (İki) Adet Dört Çeker E Segment Binek Araçların Teknik Özellikleri:
2.1 Araçlar binek (Sedan) tipinde olacaktır.
2.2 Araçlar 2020 model ve üstü olacaktır.
2.3 Araçların motor hacmi 2950 cc ve üzeri dörtçeker E segment (üst sınıf) olacaktır.
2.4 Araçlar Siyah renkte olacaktır.
2.5 Araçlar güvenlik, konfor paketi ve panoramik cam tavan olacaktır.
2.6 Araçlar 5 kapılı ve koltuk kapasitesi 4+1 kişilik olacaktır.
2.7 Araçlarda Çift Bölgeli tam otomatik klima sistemi bulunacaktır.
2.8 Elektrikli arka cam ve manuel yan cam perdeleri ile geri görüş kamerası olacaktır.
2.9 Araçlar dizel yakıtı ile çalışan tipte olacaktır. ‘
2.10 Araçların ön ve arka koltuk ısıtma sistemi olacaktır.
2.11 Araçlarda uygun bir takım kauçuk paspas olacaktır.
2.12 Araçlarda ön siper ve kapı camları renksiz, arka kapı ve siper camları iki numara renkli koruma filmi olacaktır. Ancak uygulanacak renkli koruma filmi her hâlükârda yürürlükteki mevzuata aykırı olmayacaktır.
2.13 Araçlarda siren sistemi ve geçiş üstünlüğü lambası takılı olarak teslim edilecektir (Sözleşme süresince bu sistemle ilgili olabilecek bakım-onarım, montaj demontaj vb. gibi giderler yüklenici tarafından karşılanacaktır).
2.14 Araçlar Tam Kasko Sigorta Poliçesindeki teminatları kapsayacak şekilde sigortalı olacaktır. İşe başlama esnasında poliçeler kontrol teşkilatına teslim edilecektir.
2.15.Araçlar Karayolları Trafik Kanunu ve Yönetmeliğine uygun olacaktır. Kanun ve yönetmeliklerde olabilecek değişikliklere göre, uyarılmaksızın gerekli önlem ve düzenlemeler ile malzemelerin temin ve tedariki yükleniciye ait olacaktır.
3. Koruma Hizmetlerinin Yürütülmesi İçin 2 (İki) Adet Binek Araçların Teknik Özellikleri:
3.1. Araçlar binek (Sedan) tipinde olacaktır.
3.2 Araçlar 2020 model ve üstü olacaktır.
3.3 Araçların motor hacmi 1960-2000 cc arası ve 240 Hp olacaktır.
3.4. Araçların rengi siyah veya gri olacaktır.
3.5 Araçlar 4 kapılı ve koltuk kapasitesi 4+1 kişilik olacaktır.
3.6 Araçlar otomatik vites ve tam otomatik klima sistemi bulunacak.
3.7 Araçlar dizel yakıtı ile çalışan tipte olacak.
3.8 Araçlara uygun bir takım kauçuk paspas olacaktır (Sözleşme süresi boyunca da yenisi ile değiştirilecektir).
3.9 Araçlarda ön siper ve kapı camları renksiz, arka kapı ve siper camları iki numara renkli koruma filmi olacaktır. Ancak uygulanacak renkli koruma filmi her hâliikârda yürürlükteki mevzuata aykırı olmayacaktır.
3.10 Araçlar Tam Kasko Sigorta Poliçesindeki teminatları kapsayacak şekilde sigortalı olacaktır.
3.11 Araçlar Karayolları Trafik Kanunu ve Yönetmeliğine uygun olacaktır. Kanun ve yönetmeliklerde olabilecek değişikliklere göre, uyarılmaksızın gerekli önlem ve düzenlemeler ile malzemelerin temin ve tedariki yükleniciye ait olacaktır.
3.12 Araçlarda siren sistemi ve geçiş üstünlüğü lambası takılı olarak teslim edilecektir (Sözleşme süresince bu sistemle ilgili olabilecek bakım-onarım, montaj de montaj vb. gibi giderler yüklenici tarafından karşılanacaktır).” düzenlemesi yer almaktadır.
Bakan Yardımcılığı makam hizmetleri için Teknik Şartname’nin 2’nci maddesinde (2950 cc ve üzeri dörtçeker), koruma hizmetleri için Teknik Şartname’nin 3’üncü maddesinde (1960-2000 cc arası) istenen araçların motor hacminin, 237 Sayılı Taşıt Kanunu Kapsamında Edinilecek Taşıtların Menşei, Silindir Hacimleri ve Diğer Niteliklerinin Belirlenmesine Dair Karar’ın 1’inci maddesinde belirlenen üst limiti (1600 cc) aştığı görülmektedir.
Bununla birlikte idarenin şikayete cevap yazısında gerekli izinlerin Bakanlıktan alındığı ifade edilmektedir. İhale işlem dosyasının içeriğinde Sağlık Bakanlığı’nın Maliye Bakanlığı’ndan aldığı görüş yazılarına ye verilmiştir. Yapılan yazışmalarda, Sağlık Bakanlığı İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı’nın, ihdas edilen bakan yardımcılığı makamı için 237 sayılı Taşıt Kanunu’nun 1 sayılı cetveli kapsamında 1 adet binek aracın kiralanması konusunda Maliye Bakanlığı’ndan izin istediği, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 27.09.2011 tarih ve 12388 sayılı yazısı ile 1 yıl süreyle ve bütçesinde ayrılan ödeneğin aşılmaması koşuluyla uygun mütalaa verildiği görülmektedir.
Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 30.06.2016 tarih ve 684 sayılı yazısında ise özetle; Bakanlık makamının makam aracı olarak kullandığı aracın 2500 cc üzerinde ve yüksek motor gücüne sahip, süratli ve çevik olduğu, makam aracına koruma olarak eşlik eden polis memurlarının kullandığı araçların ise 2009 ve 2012 model Volkswagen Passat olduğu, koruma araçlarının masraflı olduğu, yolda kalabileceği ve güvenlik zafiyeti oluşturduğu ifade edilmiş, 237 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen “güvenlik önlemli (zırhlı araçlar)” ve “koruma altına alınanlar” hükmü gereği yurt içi seyahatlerde polis memurlarının kullanacağı binek tipi koruma aracının yabancı menşeli ve 2000 cc ve üzeri olacak şekilde Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in 7’nci maddesi uyarınca hizmet alım suretiyle temin edilmesi hakkında görüş sorulmuş, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 17.02.2017 tarih ve 1731 sayılı yazısında Bakanlık makamı koruma ve güvenlik hizmetlerinde kullanılmak üzere yabancı menşeli taşıtın hizmet alımı yoluyla edinilmesi Esas ve Usuller’in 7’nci maddesi uyarınca uygun mütalaa edilmiştir.
Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 26.05.2017 tarih ve 1000 sayılı yazısında ise müsteşarlık makamı için 237 sayılı Taşıt Kanunu’na ekli 2 sayılı cetvel kapsamında E segment yeni bir aracın Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in 7’nci maddesi uyarınca hizmet alım suretiyle temin edilmesi hakkında görüş sorulmuş, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 13.06.2017 tarih ve 5282 sayılı yazısında “17/3/2006 tarihli ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller” 1/4/2006 tarihli ve 26126 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı suretiyle karşılanmasına imkan sağlanmış, 10/6/2014 tarihli ve 29026 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2014/6425 sayılı “237 Sayılı Taşıt Kanunu Kapsamında Edinilecek Taşıtların Menşei, Silindir Hacimleri ve Diğer Niteliklerinin Belirlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararı” ile de, 237 sayılı Taşıt Kanununa ekli (1) sayılı Cetvelde ve son iki sırasında belirtilenler hariç olmak üzere (2) sayılı Cetvelde yer alan makamlar için yabancı menşeli binek veya station-wagon cinsi taşıt edinilebileceği düzenlenmiştir
Bu itibarla, söz konusu talebiniz değerlendirilmiş olup, Bakanlığınız müsteşarlık makam hizmetlerinde kullanılmak üzere 1 (bir) adet yabancı menşeli binek otomobil cinsi taşıtın hizmet alımı suretiyle edinilebilmesi Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in 7’ nci maddesi gereğince uygun bulunmuştur.” ifadelerine yer verilmiştir.
Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’de Taşıt Kanunu’na ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde yer alanlar ile güvenlik önlemli (zırhlı) araçlar ve koruma altına alınanlarla ilgili Yönetmelik hükümlerine göre tahsis olunan araçlar dışında kullanılacak binek ve station-wagon cinsi taşıtların motor hacminin 1600 cc’yi geçmeyeceği düzenlenmiş, devamında alınan 237 Sayılı Taşıt Kanunu Kapsamında Edinilecek Taşıtların Menşei, Silindir Hacimleri ve Diğer Niteliklerinin Belirlenmesine Dair Karar’ın 1’inci maddesi ile 1600 cc’yi geçen taşıt alımı yapılabilecek makamlar “237 sayılı Taşıt Kanununa ekli (1) sayılı Cetvelde ve son iki sırasında belirtilenler hariç olmak üzere (2) sayılı Cetvelde yer alan makamlar” şeklinde sayma usulüyle tahdidi olarak belirlenmiştir. Bakan Yardımcılığı makamı için Taşıt Kanunu’nun 1 sayılı cetveli kapsamında, ayrıca koruma hizmetleri için yabancı menşeli araç alımı hakkında Maliye Bakanlığı’ndan uygun görüş alındığı, yabancı menşeli araç alımının ise 237 Sayılı Taşıt Kanunu Kapsamında Edinilecek Taşıtların Menşei, Silindir Hacimleri ve Diğer Niteliklerinin Belirlenmesine Dair Karar’ın 1 ve 2’nci maddeleri uyarınca 1600 cc motor gücünün üzerindeki araçlara özgülendiği dikkate alındığında başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin 16’ncı maddesinde “16.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:
16.1.1. 16.1.2. 16.1.1 nci maddede belirtilen haller dışında kalan [bu kısımda özel aykırılık halleri ayrıca belirtilebilecektir] durumlarda en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin [bu kısma % 1’den fazla olmamak üzere oran yazılacaktır] tutarında ceza uygulanacaktır. Ancak söz konusu aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilecektir. Sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli üzerinden yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacaktır.” düzenlemesi,
16.1.1’inci maddesine ilişkin 26 nolu dipnotta ise “(3) İşin özelliği gereği sürekli tekrar eden nitelikteki işlerde, madde metni aşağıdaki şekilde düzenlenecektir:
İşin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere sözleşme bedelinin [bu kısma % 1’den fazla olmamak üzere oran yazılacaktır] tutarında ceza kesilecektir. Bu aykırılıkların [bu kısma 2’den az olmamak üzere asgari aykırılık sayısı yazılacaktır]’den fazla olması halinde ayrıca 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilecektir. Ancak [bu kısma ağır aykırılık halleri yazılacaktır] hallerinde, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilecektir.” açıklaması yer almaktadır.
Başvuru konusu ihaleye ait Sözleşme Tasarısının “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde; “16.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:
16.1.1. İşin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere sözleşme bedelinin Binde 0,2 tutarında ceza kesilecektir. Bu aykırılıkların 10 ‘den fazla olması halinde ayrıca 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilebilecektir. Ancak hallerinde, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilebilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinin 26 numaralı dipnotunda yer verilen açıklamalar gereğince işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere kesilecek ceza miktarının belirtilmesi; söz konusu sözleşmeye aykırılık hallerinin, ardı ardına veya aralıklı olarak gerçekleştirilmek suretiyle belli bir sayıya ulaşması durumunda, öngörülen ceza uygulanmakla birlikte, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceği hususu ile, sözleşmenin bu şekilde fesih edilebilmesi için gerekli olan aykırılık sayısının (iki veya daha fazla) da idarece belirlenerek bu maddede yer alması; ancak ağır aykırılık hallerinde, bu aykırılık halleri maddede belirtilmek kaydıyla, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi yukarıda öngörülen şekilde sözleşmenin feshedilebileceği hususuna da idarece gerek görülmesi halinde bu maddede yer verilmesi gerekmektedir.
Yapılan incelemede ihale konusu “36 ay süreyle araç kiralama ve sürücü” hizmeti alımı işinin özelliği gereği tekrar eden nitelikte bir iş olduğu, devamlılık arz ettiği ve iş kısımlarının sürekli tekrar ettiği anlaşılmıştır. Dolayısıyla söz konusu işte, işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, idarece her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere kesilecek ceza miktarının, sözleşme bedelinin %1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilmesi ve ayrıca bu aykırılıkların ardı ardına veya aralıklı olarak gerçekleştirilmek suretiyle belli bir sayıya ulaşması durumunda, yukarıda öngörülen ceza uygulanmakla birlikte 4735 sayılı Kanun’un 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceği hususu ile sözleşmenin bu şekilde feshedilebilmesi için gerekli olan aykırılık sayısının idarece belirlenerek Sözleşme Tasarısı’nın 16.1’inci maddesinde düzenlenmesi, ayrıca ağır aykırılık hallerinin neler olduğu yönünde bir belirlemeye gidilmesi gerekmektedir.
İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında hazırlanan Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde işin tekrar eden kısımlarına ilişkin olarak işin sözleşmeye aykırı gerçekleşme halinde her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere kesilecek ceza miktarlarının binde 0,2 olarak, söz konusu aykırılıkların ardı ardına veya aralıklı olarak gerçekleştirilmek suretiyle belli bir sayıya ulaşması durumunda, sözleşmenin feshedilebilmesi için gerekli aykırılık sayısının “10 ‘den fazla” olarak belirlendiği görülmekle birlikte ağır aykırılık hallerinin neler olduğunun sayılmadığı görülmektedir. Başka bir anlatımla idare tek bir kez gerçekleşse dahi protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmeyi feshedebileceği aykırılık hallerine yönelik bir belirleme yapmamıştır.
Bu hususun sözleşmenin yürütülmesi aşamasına ilişkin olduğu, işin sözleşmeye uygun olarak yürütülmesine engel oluşturmayacağı, bu haliyle yapılan düzenlemelerin yeterli olduğu ve teklif vermeye engel teşkil etmediği, isteklilerden birini diğerine karşı avantajlı duruma getiremeyeceği, 4735 sayılı Kanun ve Hizmet Alımı Genel Şartnamesi hükümlerinin her koşulda yürürlükte olduğu, kaldı ki idarece ağır aykırılık halleri hakkında belirleme yapılmamasının idarenin bu yönde bir takdirinin bulunmadığı şeklinde anlaşılacağının açık olduğu değerlendirilmiş, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
237 sayılı Taşıt Kanunu’na tabi olan kurumlarda kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı suretiyle karşılanmasına ilişkin esas ve usullerin belirlenmesi amacıyla, 01.04.2006 tarih ve 26126 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller” yürürlüğe konulmuştur.
Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Temel amaç” başlıklı 5’inci maddesinde “Kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı yoluyla karşılanmasının temel amacı, kamudaki taşıt giderlerinin asgari seviyeye indirilmesi ve kaynakların savurganlığa yol açılmadan, bütçe olanaklarıyla uyumlu bir biçimde kullanımının sağlanmasıdır.” hükmüne yer verilmiş, “Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları belirlenmiştir. 24/11/2014 tarihli ve 2014/7039 sayılı BKK ile değişik anılan 6’ncı maddenin ikinci fıkrasında “Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up’lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;
a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır.
b) Şoför giderleri dahil yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli, (a) bendine göre tespit edilecek tutara yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşmayacaktır.
c) Şoför gideri dahil taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli hesabında yemek, yol, resmi tatil ücreti vb giderleri de dahil yürürlükte bulunan brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarı esas alınacak, işveren maliyeti kapsamında yer alan sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası işveren payı (%20,5) ve işsizlik sigortası işveren payı (%2) ile işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler (%4) ise idarelerce ayrıca ödenecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1. Her bir taşıt için aylık teklif bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil) taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibariyle uygulanan Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigorta değerinin % 2 sini aşmayacaktır.” düzenlemesi,
Başvuru konusu ihaleye ait Teknik Şartname’nin “2 (İki) Adet 4×4 Pickup Kamyonet Tipi Araçların Teknik Özellikleri” başlıklı 4’üncü maddesinde
“4.1. Araçlar iki (2) adet 4×4 Pickup kamyonet tipinde olacaktır.
4.2. Araçlar 2020 model ve üstü olacaktır.
4.3. Araçların motor hacmi 2000- 2500 cc arasında olacaktır.
4.4. Motor gücü en az 150 Hp olmalıdır.
4.5. Maksimum tork (Nm) en az 380 olacaktır.
4.6. Araçların rengi Beyaz, Siyah, bordo veya Metalik Gri renkte olacaktır.
4.7. Azami yüklü ağırlığı en az 2800 kg. olacaktır.
4.8. Araçların tamamında ABS+EBD+EBA+ESP sistemi ile birlikte sürücü ve yolcu hava yastıkları bulunacaktır.
4.9. Araçlar 4+1 kapılı ve koltuk kapasitesi sürücü dâhil 5 kişilik olacaktır.
4.10. Araçlarda otomatik klima sistemi bulunacak ve çalışır durumda olacaktır.
4.11. Araçlar dizel yakıtı ile çalışan tipte olacaktır.
4.12. Araçlara telsiz, telefon gibi cihazlar ile akaryakıt alımı için “ATC”(Araç Tanıtım Cihazı) Araç tanıma cihazı, Araç takibi için “ATS” Araç takip sistemi takılabilecektir.
4.13. Araçlar şehir içinde şehirlerarası görevlerde ve herhangi bir kilometre sınırlamasına tabi olmayacaktır.
4.14. Araçlar; Tam Kasko Sigorta Poliçesindeki teminatları kapsayacak şekilde sigortalı olacaktır. (Hasar oluşumu sonucu hasarın beyan ile yılda 4 (dört) defa yapılması.)
4.15. Araçlar Karayolları Trafik Kanunu ve Yönetmeliğine uygun olacaktır. Kanun ve yönetmeliklerde olabilecek değişikliklere göre, uyarılmaksızın gerekli önlem ve düzenlemeler ile malzemelerin temin ve tedariki yükleniciye ait olacaktır.
4.16. Araçların belediye sınırları, şehirlerarası karayolları kullanımı ve mücavir alanı içindeki gerekli dolaşım izinleri yüklenici sorumluluğundadır. Karayolu Taşıma Kanununa göre ilgili bakanlıkça hazırlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde belirtilen ticari faaliyetlerde (Eşya/Yük, Yolcu/Personel, Noktadan noktaya yük ve personel taşıma vb. tüm belgeler) kullanılacak araçlar için uygun ve gerekli yetki belgelerini yüklenici almakla yükümlüdür. Ayrıca işin ifa edilebilmesi için cari kanun ve resmi düzenlemelerle zorunlu kılınan veya daha sonraki tarihlerde zorunlu kılınacak olan belgelerin alınması da yüklenicinin sorumluluğundadır.
4.17. Araçlar kullanıma uygun, yıpranmamış, motor ve yürür akşamı bakımdan geçmiş, kaporta ve boyası düzgün, stepne, bijon anahtarı gibi yardımcı elemanlar tam, tüm teknik göstergeleri (Kilometre, Motor devri, Akaryakıt göstergesi, Sıcaklık ve hız göstergeleri vb.) ile klima (Isıtma-Soğutma) sistemi çalışır vaziyette teslim edilecek ve sözleşme süresince de çalışır vazıyette tutulacaktır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Çalıştırılacak Personel İle İlgili Hususlar” başlıklı 8’inci maddesinde
“8.1. Çalıştırılacak Personel Sayısı: Hizmetin yürütülmesi için yüklenici firma tarafından 20 (Yirmi) sürücü (Şoför) istihdam edilecektir.
8.2. Çalışacak Personellerin Görevleri: Kurum idaresinin belirlediği kurallar çerçevesinde ve ihale dokümanlarında belirtilen şartlar dâhilinde il içerisinde ve il dışında idare envanterindeki resmi taşıtlar ve kiralık taşıtlarla şoförlük hizmetlerini yürütmektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru konusu ihaleye ait birim fiyat teklif cetvelinde sürücü ve araçlar farklı satırlarda gösterilmektedir. İhale dokümanına göre 4×4 Pickup tipi araçların şehir içinde, şehirlerarası karayolları kullanımı ve mücavir alanı içerisinde kullanılacağı anlaşılmaktadır. Söz konusu araçların arazide kullanılacağına yönelik açık bir kayda Teknik Şartname’de rastlanmadığından başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin ekinde yer alan Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Tip İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde “Madde 25- Teklif fiyata dahil olan giderler
25.1. 29
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir30:
…………………………………………………………………………………………………….”düzenlemesi,
Tip İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesine ilişkin 29 numaralı dipnotta “İdareler, ihale edilecek hizmetin özelliğine göre, sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinden hangilerinin, isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil olması gerektiğini bu maddede belirteceklerdir.” açıklaması bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. KDV hariç her türlü vergi, resim, harç, ulaşım, bakım-onarım ve tüm araç sigorta giderleri teklif fiyata dahil edilecektir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
– Yüklenici tarafından çalıştırılacak 20 (Yirmi) araç sürücüsüne, aylık olarak brüt asgari ücretin % 40 fazlası ödeme yapılacak, ödemeler ücret bordrolarında gösterilecek, teklif fiyata dahil edilecektir.
– 20 araç sürücüsünün sözleşme süresi içerisinde toplam 10800 saat fazla çalışması öngörülmüş olup teklif fiyata dahil edilecektir.
– Araçlara ait; trafik, muayene, mali sorumluluk sigortaları, tam kasko, koltuk sigortaları, araçların motorlu taşıtlar vergileri, araçların periyodik bakım-onarımları ile her türlü bakım, onarım, her türlü lastik ve lastik değişimi (yazlık/kışlık/patlama vb değişimleri), yedek parça, yağlama vb. giderleri teklif fiyata dahil edilecektir.
– Teknik şartnamenin 11 maddesinde belirtilen kıyafetler Yüklenici tarafından karşılanacak olup, %4 sözleşme gideri içerisinde teklif fiyata dahil edilecektir.
Ayrıca istekliler tekliflerini Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usulleri Belirleyen Bakanlar Kurulu Kararına uygun bir şekilde sunacaklardır.
Bu esas ve usuller çerçevesinde Araçlar için teklif edilen bedel Ocak ayı Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’si Sürücüler için teklif edilecek bedel KİK işçilik hesaplama modülü ile hesaplanan brüt (asgari ücretin %40 fazlası bedel) toplamıyla belirlenen üst sınırı aşmayacaktır.
Tekliflerin Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usulleri Belirleyen Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen sınırları aşması halinde teklif değerlendirme dışı bırakılacaktır.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.
46.1.1. Sadece personel ücretleri için: 31 Ağustos 2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4734 Kamu İhale Kanununa göre ihalesi yapılacak olan hizmet alımlarına ilişkin fiyat farkı hesabında uygulanacak esaslarda değişiklik dair esaslar uyarınca ve bu esasların asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerindeki değişiklikten kaynaklanan fark başlıklı 6. maddesi hükümlerine göre fiyat farkı hesaplanacaktır.” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde “14.1. Yüklenici, gerek sözleşme süresi, gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz.
14.2. Bu sözleşme kapsamında yapılan işler için fiyat farkı hesaplanacaktır. Hakedişler düzenlenirken fiyat farkı hesabı, 31 Ağustos 2013 Tarihli ve 28751 Sayılı Resmî Gazetede yayınlanan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların İşçilik maliyetlerindeki değişiklik başlıklı 6. madde hükümlerine göre yapılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Tip İdari Şartname uyarınca 25.1’inci maddede ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinden teklif fiyata dâhil olacakların belirtilmesi, diğer giderlere ise 25.3’üncü maddede yer verilmesi gerekmektedir.
Başvuru konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesinde, ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinin yanı sıra, “bakım-onarım ve tüm araç sigorta giderleri”nin de teklif fiyata dâhil olduğunun belirtildiği, aynı giderlere 25.3’üncü maddede de yer verildiği anlaşılmıştır.
Başvuruya konu ihalede Tip İdari Şartname’ye aykırı şekilde ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri haricindeki giderlere de 25.1’inci maddede yer verildiği, bu kapsamda 25.1’inci maddeye atıf yapan 25.2’nci madde uyarınca bu giderlere ilişkin olarak artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde yükleniciye bunlara ilişkin ödeme yapılamayacağı sonucunun ortaya çıktığı, öte yandan aynı gidere İdari Şartname’nin 25.3’üncü maddesinde yer verilerek madde içerisinde çelişki oluşturulduğu, bu nedenle iddianın yerinde olduğu ve bu aykırılığın ihalenin iptalini gerektirdiği neticesine ulaşılmıştır.
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Teminat mektupları” başlıklı 35’inci maddesinde “…Kesin teminat mektuplarının süresi ihale konusu işin bitiş tarihi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenir. İlgili mevzuatına aykırı olarak düzenlenmiş teminat mektupları kabul edilmez…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teminatlar” başlıklı 55’inci maddesinin altıncı fıkrasında “Kesin teminat mektuplarının süresi, ihale konusu işin kabul tarihi, garanti süresi öngörülen işlerde ise garanti süresi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenir” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in eki Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Teminata ilişkin hükümler” başlıklı 11’inci maddesinde “11.1. Kesin teminat :
11.1.1.Yüklenici bu işe ilişkin olarak ……….. (rakam ve yazıyla) ……… kesin teminat vermiştir.
11.1.2. Kesin teminat mektubunun süresi …../…/…. tarihine kadardır. Kanunda veya sözleşmede belirtilen haller ile cezalı çalışma nedeniyle kabulün gecikeceğinin anlaşılması durumunda teminat mektubunun süresi de işteki gecikmeyi karşılayacak şekilde uzatılır.” hükmü,
11.1.2’nci maddeye bağlı 18 numaralı dipnotta “(1) Kesin teminat mektubunun süresi , ihale konusu işin kabul tarihi, garanti süresi öngörülen işlerde ise garanti süresi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenecektir.
(2) Kesin teminat mektubu dışındaki diğer değerlerden birinin kesin teminat olarak verilmesi halinde “Bu madde boş bırakılmıştır.” yazılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
İncelemeye konu ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.05.2021; işi bitirme tarihi 30.04.2024
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır” düzenlemesi,
Aynı Tasarı’nın “Teminata İlişkin Hükümler” başlıklı 11’inci maddesinde “11.1. Kesin teminat
11.1.1. Yüklenici bu işe ilişkin olarak ………….. (rakam ve yazıyla) kesin teminat vermiştir.
11.1.2. Kesin teminat mektubunun süresi ../../…. tarihine kadardır. Kanunda veya sözleşmede belirtilen haller ile cezalı çalışma nedeniyle kabulün gecikeceğinin anlaşılması durumunda teminat mektubunun süresi de işteki gecikmeyi karşılayacak şekilde uzatılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın 11’inci maddesinde yer alan kesin teminatın süresinin boş bırakıldığı görülmekle birlikte, idare tarafından belirlenecek bahse konu tarihin sözleşmenin yürütülmesine yönelik idarece öngörülecek muhtemel asgari bir süreye ilişkin olduğu, işin başlangıç ve bitiş sürelerinin Sözleşme Tasarısı’nda belirlendiği, isteklilerin buna ilişkin süreleri öngörebileceği, ayrıca söz konusu eksikliğin sözleşmeye davet yazısında da giderilebileceği hususları birlikte değerlendirildiğinde, söz konusu tarihin Sözleşme Tasarısı’nın anılan maddesinde belirtilmemiş olmasının esasa etkili olmadığı ve teklif verilmesine engel nitelikte olmadığı, bu kapsamda başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşmede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasında “Bu Kanuna göre düzenlenecek sözleşmelerde aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:
…
f) Ödeme yeri ve şartlarıyla avans verilip verilmeyeceği, verilecekse şartları ve miktarı.
…” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde “a) Sözleşme bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi :
Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak verilmesi (4 üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır.
…
Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;
Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır.” düzenlemesi,
Başvuru konusu ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) Sağlık Bakanlığı Merkez Döner Sermaye Muhasebe Biriminin yüklenicinin bildireceği hesap numarasına banka havalesi yoluyla yapılacaktır ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:
Hakediş ödemeleri aylık olarak ödenecek olup Yüklenici teknik şartnamenin 9.9 maddesinde belirtilen hakkediş evraklarını takip eden ayın ilk 2 (iki) iş günü içinde eksiksiz olarak İdareye teslim edecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
12.1.1. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere 30 gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde, hakediş raporunun, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanacağı belirtilmiş olup bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılması gerektiği düzenlenmektedir. Söz konusu madde ile, hakediş raporunun tahakkuka bağlanması hususunun otuz günlük süreyle kısıtlanması, bu sürelere ilişkin sözleşmede kayıt bulunmaması şartına bağlandığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla hakediş raporunun tahakkuka bağlanmasına ilişkin olarak Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde belirtilen süre dışında bir süre belirlenmesi noktasında idarenin yetki ve sorumluluğunun bulunduğu sonucuna varılmıştır. Ancak anılan Şartname maddesinde, ödemenin tahakkuk işleminin gerçekleştirildiği tarihten başlamak üzere 30 gün içinde yapılması gerektiği öngörülmüş olup ödeme süresinin belirlenmesi hususunda (farklı bir süre belirleme yönünden) idareye herhangi bir takdir yetkisi verilmediği anlaşılmıştır.
Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde yer alan düzenlemenin Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesi ile uyumlu olduğu ve Genel Şartname’de yer alan uygulamanın aksine bir uygulama yapılmasını sağlayacak nitelikte olmadığı, dolayısıyla söz konusu düzenlemenin bu haliyle mevzuata aykırılık teşkil etmediği anlaşılmıştır.
Bu itibarla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmaktadır.
8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 4’üncü maddesinde alt yüklenici; idarenin onayıyla sözleşme konusu işin nev’i itibarıyla bir kısmını yüklenici adına ve ona bağlı olarak gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişi olarak tanımlanmıştır.
İdari Şartname’nin “Alt yükleniciler” başlıklı 18’inci maddesinde “18.1. İhale konusu hizmetin tamamı veya bir kısmı, alt yüklenicilere yaptırılamaz.” düzenlemesi yer almakta, araçların tamamının kendi malı olmasına ilişkin bir düzenleme ise bulunmadığı gibi Teknik Şarname’nin 7.3, 7.17 maddelerinde kiralanabilecek araçlarla ilgili düzenlemelere yer verilmiştir.
Alt yüklenicilik kavramı işin, yüklenici adına ve ona bağlı olarak farklı bir gerçek veya tüzel kişi tarafından gerçekleştirilmesini ifade etmekte olup, alt yüklenici çalıştırılmaması araçların tamamının yüklenicinin kendi malı olmasını zorunlu kılmamaktadır.
Bu itibarla başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
9) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin yürütülmesine ilişkin kayıt ve tutanaklar” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İdare ve kontrol teşkilatınca işin yürütülmesine ilişkin tutulmasına karar verilen kayıt ve tutanakların bulunması halinde Yüklenici ile birlikte gerekli işlemler yapılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki Tip Sözleşme Tasarısı’nın 19’uncu maddesine ilişkin 29 nolu dipnotta “İşin yürütülmesi sırasında Yüklenici ile birlikte Kontrol Teşkilatı tarafından tutulması öngörülecek kayıt ve tutanaklar işin niteliğine göre Genel Şartnamedeki usul ve esaslar çerçevesinde burada düzenlenecektir.” açıklaması yer almaktadır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “İlgili kayıtlar “ başlıklı 34’üncü maddesinde “İşyerinde, işin sözleşme ve eklerine ve iş programına uygun olarak yapılmasını temin ve bunun kontrolü için idarenin sözleşmesinde belirlediği kayıtlar, yüklenici ile birlikte kontrol teşkilatı tarafından tutulur. Yüklenici bu kayıtları ve ilgili belgeleri imzalamak zorundadır. Bunlardan imzalı birer kopya yükleniciye verilir.” düzenlemesi yer almakta olup, Şartname’nin değişik maddelerinde ise tutulacak tutanaklara yer verilmiştir.
Başvuru konusu ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “İşin yürütülmesine ilişkin kayıt ve tutanaklar” başlıklı 19’uncu maddesinde; idare ve kontrol teşkilatınca işin yürütülmesine ilişkin tutulmasına karar verilen kayıt ve tutanakların bulunması halinde yüklenici ile birlikte gerekli işlemlerin yapılacağı düzenlenmiştir.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin yukarıda yer verilen maddesi uyarınca tutulacak kayıtların sözleşme tasarısında belirtilmesi gerekmekte ise de, işin sözleşmeye uygun olarak yerine getirilip getirilmediğinin tespitine yönelik olarak tutulacak kayıtların, işin ifası sırasında yüklenici ve idare tarafından belirlenebileceği, bu kayıtların esas işlevinin yapılan işin sözleşmeye uygun olarak yapıldığının tespit ve tevsikine yönelik olduğu, sözleşmenin ifası sürecinde ihale konusu işin niteliği, hakediş ödemelerinde esas alınacak iş miktarı, ödenecek cezalar, ihale dokümanında belirtilen edimlerin yerine getirilmesine ilişkin her bir unsurun ve hangi tutanakların tutulacağının sayılmamasının esasa etkili bir aykırılık teşkil etmediği sonucuna varılmıştır. Bu itibarla iddia yerinde bulunmamıştır.
10) Başvuru sahibinin 10’uncu iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Kısmi Kabul” başlıklı 45’inci maddesinde “İşin kısımlar halinde ve değişik zamanlarda tamamlanacağı sözleşmede öngörülmüşse, tamamlanan ve müstakil kullanıma elverişli olan kısımlar için, idarenin isteği üzerine ve işin bütününün kabulünün yapıldığı anlamına gelmemek şartıyla 44 üncü madde hükümlerine uygun olarak kısmi kabul yapılabilir. Ancak, sözleşme konusu hizmetin, aynı işin tekrarı şeklinde gerçekleştirildiği yemek, temizlik, güvenlik ve personel taşıma gibi süreklilik arz eden hizmet işlerinde kısmi kabul yapılamaz.
Sözleşmede belirlenen tarihte, işin tamamlandığının tespit edilebilmesi ve kabul işleminin yapılabilmesi için yüklenicinin idareye zamanında başvurması gereklidir.” açıklaması yer almaktadır.
Sözleşme Tasarısı’nın “Teslim, muayene ve kabul işlemlerine ilişkin şartlar” başlıklı 20.maddesinde “20.1. Kabuller aylık olarak hizmet tamamlandıkça yapılacaktır.
20.2. Sözleşme konusu iş tamamlandığında Yüklenici, (işin/ilgili kısmın) teslim alınarak kabul işlemlerinin yapılması için bu talebini içeren bir dilekçe ile İdareye başvuracaktır. Bunun üzerine (yapılan iş/ilgili kısım), her türlü masrafı Yükleniciye ait olmak üzere Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bilkent Yerleşkesi Üniversiteler Mahallesi Dumlupınar Bulvarı 6001 Cad. No:9 Çankaya Ankara 06800 adresinde ve başvuru yazısının İdareye ulaştığı tarihten itibaren 5 (Beş) iş günü içinde teslim alınır. Yüklenici, işin teslimi için sözleşme ve ekleri uyarınca üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmemesi nedeniyle oluşan zarardan sorumludur. Kontrol Teşkilatı ile Yüklenicinin, işin yapılmasına ilişkin olarak hizmetin ifa edildiği dönemler itibariyle birlikte tutacakları kayıtlar, işin o dönem içerisinde yapılan kısmının teslimi anlamına gelir. Ancak Yüklenici kayıt tutmaktan ve/veya tutulan kayıtları imzalamaktan imtina ederse Kontrol Teşkilatının kayıtları esas alınır ve bu kayıtların doğruluğu Yüklenici tarafından kabul edilmiş sayılır.
20.3. Teslim alınan işin muayene ve kabul işlemleri, “Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliği” ile Hizmet İşleri Genel Şartnamesinde yer alan hükümlere göre işin kabule elverişli şekilde teslim edildiği tarihten itibaren 5 iş günü içinde yapılarak kesin hesap raporu çıkarılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Tip Sözleşme Tasarısı’nın 20.1’inci maddesine ilişkin 30 nolu dipnotunda “(1)İhale konusu işte kısmi kabul yapılması öngörülüyorsa, bu maddede kısmi kabul yapılacağı yazılacak ve işin hangi kısımlarının hangi tarihlerde tamamlanacağı da belirtilecektir.
(2) İhale konusu işte kısmi kabul yapılması öngörülmüyorsa “20.1. Bu işte kısmi kabul yapılmayacaktır.” yazılacaktır.” açıklaması,
Tip Sözleşme’nin 20.2’nci maddeye ilişkin 31 nolu dipnotta ise “İş süreklilik gösteren bir mahiyette ise maddeye “Kontrol Teşkilatı ile Yüklenicinin, işin yapılmasına ilişkin olarak hizmetin ifa edildiği dönemler itibariyle birlikte tutacakları kayıtlar, işin o dönem içerisinde yapılan kısmının teslimi anlamına gelir. Ancak Yüklenici kayıt tutmaktan ve/veya tutulan kayıtları imzalamaktan imtina ederse Kontrol Teşkilatının kayıtları esas alınır ve bu kayıtların doğruluğu Yüklenici tarafından kabul edilmiş sayılır” ibaresi eklenecektir.” açıklaması yer almaktadır.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi düzenlemesinden, süreklilik arz eden hizmet işlerinde kısmi kabul yapılamayacağı, söz konusu hizmet işlerinde “geçici kabul” uygulamasının olmadığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemeleri uyarınca aynı işin tekrarı şeklinde gerçekleştirilen ve süreklilik arz eden hizmet çeşidi olan başvuru konusu ihalede kısmi kabul yapılamayacağına dair engelleyici hüküm bulunması hususları dikkate alındığında, Sözleşme Tasarısı’nın “Teslim, muayene ve kabul işlemlerine ilişkin şartlar” başlıklı 20. maddesinde yer alan “20.1. Kabuller aylık olarak hizmet tamamlandıkça yapılacaktır.” düzenlemesinin mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
|
