ihale dokümanında yol ve yemek giderleri

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde  “…

78.9. İhale konusu işte çalışacak personele ilişkin yemek ve yol maliyetlerinin istekli tarafından karşılanmasının öngörüldüğü hallerde, bu maliyetlerin brüt tutarları dikkate alınacaktır.

…

78.13. Yemek ve yol bedelinin nakdi olarak ödeneceği öngörülen ihalelerinin idari şartnamelerinde, yemek ve yol bedelinin günlük brüt tutarları ve ayda kaç gün ödeneceği yazılacak, bu brüt tutarların nakdi olarak ödeneceği ve ücret bordrosunda gösterileceği açıkça belirtilecektir. Her ay 30 gün olarak kabul edilecek ve bazı ayların 30 günden daha fazla ya da eksik günleri dikkate alınmayacaktır. İdari şartnamede 26 veya 22 olarak belirlenen aylık gün sayısı üzerinden hesaplama yapılacak ve 31 veya 28 gün olan aylardaki fiili gün sayısı dikkate alınmayacaktır. Yemek ve yol için aylık gün sayısı belirlenmemiş ise 26 gün olarak hesaplama yapılacaktır.

…

78.14. İdari şartnamelerde ücret ile nakdi olarak ödenecek yemek ve yol gibi giderlerin net olarak ödeneceğine dair düzenleme yapılmayacaktır. İdari şartnamede yer alan bu bedellerin brüt olduğu belirtilmemiş olsa bile bu tutarlar brüt olarak kabul edilecek ve buna göre işlem yapılacaktır.

78.15.  Çalışacak personelin yemek ve yol maliyetlerinin isteklilerce ayni olarak karşılanmasının öngörüldüğü işlerde, bu ihtiyaçların isteklilerce ayni olarak karşılanacağı idari şartnamelerin ilgili maddesinde belirtilecek ve aylık gün sayısı gösterilecek, ancak buna ilişkin bir bedel öngörülmeyecek, personelin bu ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin kriterler ve asgari standartlar (yemek çeşidi, kalori vb.) ise ihale dokümanının ilgili bölümünde belirlenecektir. Bu şekilde verilen tekliflerin değerlendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu ayni ödemeleri de içerdiği kabul edilerek değerlendirmeler buna göre yapılacaktır.

78.16. İdari şartnamede çalışacak personelin yemek veya yol maliyetinin idarenin yemekhanesinden veya personel servisinden karşılanacağı ve bedelinin yüklenicinin hakedişinden kesileceğine dair bir düzenleme yapılmışsa, yemek ve yol bedelinin ayni olarak karşılanacağı kabul edilecektir. Bu durumda her bir personel için hakedişten kesilecek yemek veya yol bedelinin tutarı idari şartnamede gösterilecektir. Hakedişten kesilecek bu yemek veya yol bedelinin, idare personeli için öngörülen yemek veya yol bedelinde bir artış yapılsa bile değiştirilemeyeceği göz önünde bulundurularak, yemek ve yol bedelinin yıl içinde meydana gelecek artışları da kapsayacak şekilde tahmini bir bedel olarak belirlenmesi gerekecektir.

78.17. Yol giderine ilişkin olarak personele mutat taşıt bileti verilmesi öngörülürse, yol bedelinin ayni olarak karşılanacağı kabul edilecek ve eğer bu maliyet faturalandırılabiliyorsa KDV hariç hesaplanacaktır. Aylık bilet, abonman kartı ya da toplu olarak alınan bilet fiyatlarının günlük bilet fiyatlarından daha düşük olması halinde, günlük bilet fiyatı yerine bu fiyatlar dikkate alınarak hesaplama yapılacaktır.

78.18.  Yemek ve yol gibi ihtiyaçların isteklilerce karşılanmasının öngörülmediği durumlarda ise idari şartnamelerde bunlara ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmayacak ve sözleşmenin uygulanması sırasında yükleniciden çalışanlara ait bu tür giderleri karşılaması istenmeyecektir.

…

78.21. Yukarıda sayılan hususlardan teklif fiyatına dahil olacaklar idari şartnamede düzenlenecek, teknik şartnamede ise bunların uygulanması ilgili hükümlere yer verilecektir. Teknik şartnamede, teklife dahil olacak masraflara yer verilmeyecek, idari şartnamede yer alan hükümlerle çelişecek bir düzenleme yapılmayacaktır.

78.22. Brüt asgari ücret veya üzerinde ücret ödenmesi öngörülen personelin varsa nakdi yol ve yemek bedeli dahil aylık (78.12 nci maddeye göre gün üzerinden teklif alınan hallerde günlük) ücreti, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik günü ve yılbaşı günü) yapılacak çalışmalara ilişkin ücretler ile engelli işçi ücreti gibi ayrı ayrı hesaplanması gereken her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması, malzeme giderlerinin de ayrı iş kalemleri şeklinde düzenlenmesi zorunludur. Ayrıca, ayni teklif verileceği belirtilen yemek ve yol giderlerinin de ayrı iş kalemleri şeklinde düzenlenmesi esastır. Ancak, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasına göre işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kaleminin/kalemlerinin bulunduğu personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalesinin birim fiyat teklif cetvelinde, bu iş kalemi/kalemleri kapsamındaki işlerde çalıştırılmak üzere ihale dokümanında asgari sayısı belirtilen personele ilişkin maliyetlere işçilik kaleminde değil, ait olduğu iş kalemi içerisinde yer verilecek ve istekliler de tekliflerini buna göre sunacaklardır.

…

a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.

b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.

c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni kabul edilir.

ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir.

…” açıklamaları yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.3.1. İşin yürütülmesi sırasında kullanılacak olan malzeme giderleri, işin yürütülmesinden kaynaklı bakım ve onarım giderleri, yemek hizmeti kapsamında yüklenicinin kullanacağı doğalgaz, elektrik ve su gideri, temizlik malzemesi giderleri, teknik şartnamede belirtilen personelin ücret, yemek ve ulaşım giderleri, özlük haklarına ait giderler, kıyafet giderleri, eğitim giderleri, iş güvenliği ve işçi sağlığı mevzuatı gereğince yapılması zorunlu her türlü gider, idarece talep edilmesi halinde laboratuvar tahlili giderleri ve teknik şartnamede açıklanan diğer mal,malzeme ve hizmete ait giderler teklif fiyata dahil edilecektir.

…

-Ayrıca çalıştırılacak olan işçilerin yol ve yemek giderleri yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacağından yüklenici bu giderleri teklifine dâhil edecektir.

…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Çalışanların Yemek, Ulaşım Düzenlemeleri” başlıklı 3.15’inci maddesinde “Çalışanların yemek ve ulaşım giderleri ayni olarak yüklenici tarafından karşılanması esastır. Bu durumda söz konusu bedellerin ücret bordrosunda ayrıntılı olarak yazılması gereklidir.

Yüklenici çalıştırdığı tüm işçi ve personelin kişi ve vardiya, ayrımı gözetmeksizin işyerine gelip gidişlerinde gerekli kolaylığı sağlar, bu doğrultuda servis imkânı bulunmadığı durumlarda işçiye çalıştığı her iş günü için belediye toplu taşıma kapsamında iki adet bilet parası ödenmek suretiyle bu husus ücret bordrosunda ayrıca belirtilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan  78’inci maddesi uyarınca, ihale dokümanında yemek ve yol bedelinin nakdi olarak öngörülmesi halinde günlük yemek ve yol bedelinin brüt tutarının ve ayda kaç gün ödeneceğinin yazılması, ayni olarak karşılanmasının öngörülmesi halinde, bu ihtiyaçların isteklilerce ayni olarak karşılanacağının idari şartnamelerin ilgili maddesinde belirtilmesi ve aylık gün sayısının gösterilmesi, ancak buna ilişkin bir bedel öngörülmemesi, personele mutat taşıt bileti verilmesinin öngörülmesi halinde ise yol bedelinin ayni olarak karşılanacağının kabul edilmesi gerekmektedir.

İncelemeye konu ihalede İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde, çalıştırılacak olan işçilerin yol ve yemek giderlerinin yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacağının açıkça belirtildiği, Teknik Şartname’nin 3.15’inci maddesinde yüklenicinin çalıştırdığı tüm işçi ve personelin kişi ve vardiya ayrımı gözetmeksizin işyerine gelip gidişlerinde gerekli kolaylığı sağlayacağı, bu doğrultuda servis imkânı bulunmadığı durumlarda işçiye çalıştığı her iş günü için belediye toplu taşıma kapsamında iki adet bilet parası ödeneceği ve  bu hususun ücret bordrosunda gösterileceğinin düzenlendiği, ihale dokümanında yer verilen düzenlemelerden yol ve yemek giderlerinin yüklenici tarafından ayni olarak karşılanmasının esas olduğunun açıkça anlaşıldığı, Teknik Şartname’de bilet ücreti verilmesine ilişkin düzenlemenin servis imkanı bulunmayan yerlere ilişkin istisnai bir düzenleme olduğu ve söz konusu düzenlemede nakdi bir bedele yer verilmediği, bu bağlamda dokümanın bahsi geçen düzenlemeleri arasında tekliflerin hazırlanmasına engel nitelikte bir belirsizlik ve çelişki bulunmadığı dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.