İHALE BÜLTENİ

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur...” hükmü,

Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale  konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.

Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik  düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.

Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Şartname” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur. Bu şartnamelerde yerli isteklilerin katılımını engelleyici düzenlemelere yer verilemez.

(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.

(3) Teknik şartnamenin idare tarafından hazırlanması esastır. Ancak, işin özelliğinin gerektirdiği hallerde ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla teknik şartname, Kanun hükümlerine uygun olarak danışmanlık hizmet sunucularına hazırlattırılabilir.

(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipmanın teknik özellikleri, öncelikle yerli malının da kullanılmasını sağlayacak şekilde belirlenir. Bunlara ilişkin kullanım kılavuzlarına yönelik teknik şartnamede düzenleme yapılabilir.” hükmü,

Cumhurbaşkanlığının 17.05.2024 tarihli ve “Tasarruf Tedbirleri” konulu 2024/7 sayılı Genelgesi’nde “… Bu Genelge kapsamında edinimine izin verilen taşıtlar, kullanım süreci ve maliyet analizleri dikkate alınarak en ekonomik yöntemle temin edilecektir. Hizmet aracı olarak kullanılacak taşıtlarda baz veya standart donanımlı, yerli ve elektrikli, binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 1600 cc ve altındaki motor hacimli, işletme maliyetleri düşük ve ekonomik olan taşıtlar tercih edilecektir. Ayrıca hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtlarda model yılı yeni araçları yerine ekonomik olması durumunda binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 10 yaşını, diğer taşıtlarda 15 yaşını doldurmamış olmak kaydıyla model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verilecektir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İşin adı ve kapsamı” başlıklı 1’inci maddesinde “İşin Adı: Van Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı hizmet alanlarında çalıştırılmak üzere gerektiğinde Van ili dışındaki yapılacak seyahat ve görevlerde kullanılacak olan; Yakıtı idareye ait olmak kaydıyla, şoförlü ve şoförsüz, sözleşme süresince her gün (gün içerisinde istenilen saat, hafta sonu ve resmî tatiller dahil) kullanılmak üzere aşağıda özellikleri ve miktarı belirtilen dizel yakıt kullanan araç kiralanması hizmet alımı işidir.

1.2 İşin kapsamı: Van Büyükşehir Belediyesi hizmetlerinde 2 (İki) yıl süre ile resmi hizmetler, kontroller ve nöbetçi taşıt olarak kullanılmak üzere toplam 142 adet araç kiralama ve 82 adet şoför hizmeti alınacaktır. Hizmet alımı suretiyle taşıt edinilmesinde yalnızca yakıtı idarece karşılanacak olup, bunun dışında yazlık ve kışlık lastik değişimi, Adblue, yağ, katkı maddesi, cam suyu, bakım - onarım ve benzeri giderler yüklenici tarafından karşılanacaktır. Bu Şartname ve ekleri "İdari Şartname" ile “sözleşmenin" bir parçası olup, her biri diğerinin tamamlayıcısı olarak birlikle kullanılır. İş kapsamında çalıştırılacak olan taşıtların çalışma süreleri (işe başlama ve bitiş tarihleri) İdare tarafından belirlenecektir. Kiralanacak araçlar bu şartnamenin aşağıda yazılan birim ve alanlarda çalıştırılır. Başkanlık Makamı, Genel Sekreterlik, Daire Başkanlıkları ve bağlı şube müdürlükleri, Belediyeye bağlı işletmeler, ortaklık ve diğer kuruluşları, Bunlara ilişkin tesis, bina, şantiye, atölye, bakım onarım ve müştemilatları ile Van Büyükşehir Belediyesine ait faaliyet, çalışma alanları ve tüm işyerleri ile il dışı görevlendirmelerini kapsar.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Kiralanacak taşıtların teknik özellikleri” başlıklı 2’nci maddesinde;

düzenlemesi yer almaktadır.

İhale konusu işin; muhtelif binek otomobil, minibüs, pick up ile panelden oluşan toplam 142 aracın 24 ay süre ile kiralanması işi olduğu, işin ifasında kullanılacak araçlara ilişkin model aralığının genel manada en az 2016 - 2020 yılları olarak belirlendiği, bu kapsamda 142 adet araçtan 90 adedinin en az 2020 model, 12 adedinin en az 2018 model, 40 adedinin en az 2018 model olmasının istendiği, ayrıca idare tarafından 12 adet binek otomobil için en az 1460 cc motor hacmi şartının istenildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, ihale konusu işin özellikleri göz önünde bulundurulmak suretiyle teknik şartnamelerde belirlenecek kriterlerin idarelerin asgari ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olarak rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacak şekilde hazırlanması gerekmektedir.

Bunun yanı sıra, idarenin ihtiyacını karşılarken ihale konusu hizmet alımında hizmetin teknolojik gerekliliklerini ve performansını belirleme yetkisi bulunmaktadır.

Bu bağlamda, idarelerin gerek ihtiyacı olan alımın tespiti, gerek ihale konusu hizmet alımının miktar ve niteliklerini dikkate alarak teknik şartnamelerde hangi kriterleri belirleyip belirleyemeyecekleri, gerekse de belirledikleri kriterlerin ihtiyacı karşılamada yeterli olup olmadığı noktasında belli bir serbestiye sahip oldukları açıktır. Ancak, alımın konusuna ilişkin teknik kriter ve özellikleri belirleme hususundaki bu takdir yetkisi yukarıda yer verilen Kanun maddesi ile belli ölçüde sınırlandırılmıştır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile başvuruya konu doküman düzenlemeleri birlikte değerlendirildiğinde; araçların model ve motor hacmine yönelik Teknik Şartname düzenlemelerinin, idarenin ihtiyaçları ve takdir yetkisi doğrultusunda yapılan bir idari tasarruf olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Öte yandan Cumhurbaşkanlığının 17.05.2024 tarihli ve “Tasarruf Tedbirleri” konulu 2024/7 sayılı Genelgesi’nde, resmi taşıtların ediniminde ve kullanımında kullanım süresi ve maliyet analizleri dikkate alınarak en ekonomik yöntemin tercih edilmesinin istenildiği, hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtlarda model yılına ilişkin olarak ise, yeni araçlar yerine ekonomik olması durumunda binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 10 yaşını, diğer taşıtlarda 15 yaşını doldurmamış olmak kaydıyla model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verilmesinin istenildiği, binek araçlar için 1600 cc ve altındaki motor hacimli araçlara öncelik verilmesinin istendiği görülmüştür.

Bu çerçevede, anılan Genelge maddesi gereği, araçların kullanım süresi ve maliyet analizleri dikkate alınarak en ekonomik yöntemle edinilmesinin istenildiği ancak bu hususun açık bir model yılı veya eski model yılı araçlar ile sağlanması zorunluluğuna dair bir hususun belirtilmediği, ihale konusu işte çalıştırılacak binek araçlar ve 3+1 camlı panel için en az 2020 model, diğer muhtelif araçlar için de en az 2016 ve 2018 model olmasının idare tarafından istenildiği, işin başlangıç tarihinin 2024 yılı, süresinin 24 ay olduğu ve işin bitim tarihi ve işin yapılacağı süre birlikte dikkate alındığında idare tarafından yeni model araç istendiğinden bahsedilemeyeceği, idarece yapılan düzenleme ile kiralanacak araçlar için istenilen asgari model yılı sınırlamasının idarenin ihtiyacı ve kamu yararı doğrultusunda hizmetin gerekleri çerçevesinde belirlendiği, doküman düzenlemelerine göre araçların temini yönünden bu hizmet sektöründe faaliyet gösteren firmalardan ihaleye teklif vereceklerin ihale hazırlık sürecine girebileceği ve istekliler tarafından ihale konusu işte çalıştırılacak 142 adet araçtan, binek otomobil ve 3+1 camlı panel için 2020, 2021, 2022 ve 2023 model yıllarındaki araçların teklif edilebileceği, diğer araçlar için de benzer durumun mevcut olduğu, bu itibarla söz konusu düzenlemelerin ihaleye teklif verilmesine engel teşkil etmediği anlaşıldığından, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan, iddiaya konu edilen motor hacimlerinin işin ifasında kullanılacak binek araçlar için istendiği, binek araçlar bakımından makul seviyelerde motor hacmi aralıklarına yer verildiği (en az 1460 cc) ayrıca bahse konu motor hacmi aralıklarının anılan genelgede yer verilen motor hacmi aralıklarında (1600 cc ve altı) olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddiasının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, başvuru sahibinin ihale kapsamında çalıştırılacak araçlar ile ilgili olarak aynı tip ve kategorideki araçlar için farklı model yılları ve teknik özellikler belirlenmesinin de ihaleye katılımı daraltacağı ve rekabeti engelleyeceği, ayrıca mevcut işi sürdüren yükleniciye avantaj sağlayacağına yönelik iddiası incelendiğinde, Teknik Şartname’de kiralanacak araçların teknik özellikleri başlıklı maddesinde, 2 adet minibüs tipine ilişkin olarak, bir grup minibüsün en az 2016 model, 13+1 oturma kapasiteli, en az 1995 cc motor hacimli 21 adet olarak istendiği, diğer grup minibüsün en az 2016 model, 19+1 oturma kapasiteli, en az 1195 cc motor hacimli 2 adet olarak istendiği, pick up’lar ile ilgili olarak, 4x2 pikap, 4x4 pikap, çift kabin kamyonet ve tek kabin kamyonet olarak, farklı model yılları, farklı motor güçleri ve oturma kapasitelerinin istendiği, son olarak da panel grubu araçlara bakıldığında ise, 4+1 camlı, 3+1 camlı ve 2+1 kapalı kasa panel grubu olarak, farklı oturma kapasiteleri, farklı modeller, farklı motor güçlerine ve teknik özelliklere sahip araçların istendiği,

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile başvuruya konu doküman düzenlemeleri birlikte değerlendirildiğinde; araçların model, tür ve motor hacmine yönelik Teknik Şartname düzenlemelerinin, idarenin ihtiyaçları ve takdir yetkisi doğrultusunda değerlendirilmesi gerektiği, şikâyet konu hususla ilgili olarak, idare tarafından farklı tip, farklı kategori ve farklı özelliklere sahip araçların istenildiğinin anlaşıldığı, nitekim idare tarafından hazırlanan birim fiyat teklif cetvelinde de her farklı tür araç için ayrı satır açıldığı, söz konusu hususun istekli olabilecekler tarafından bir belirsizliğe yol açmayacağı ve bahse konu husus ile ilgili olarak mevzuata aykırılık teşkil eden bir durum bulunmadığı görülmüş olup, başvuru sahibinin bu kapsamdaki iddiasının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.