ihale kararı

BAŞVURU SAHİBİ:

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Gaziantep Üniversitesi İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/1411388 İhale Kayıt Numaralı “2024 Yılına Ait 11 Aylık Personel Taşıma Hizmeti Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Gaziantep Üniversitesi İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı tarafından 04.01.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2024 Yılına Ait 11 Aylık Personel Taşıma Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Özlem Öğrenci Personel Taşımacılığı Tic. Ltd. Şti.nin 23.01.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 26.01.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 31.01.2024 tarih ve 129723 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 31.01.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2024/155 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

ihale İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

İhalenin 3’üncü (Nizip Eğitim Fakültesi ve Meslek Yüksekokulu) kısmı üzerinde bırakılan Yılmazer Öğrenci Servisleri Taşımacılık Tur. Oto. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile bahse konu ihalenin 4’üncü (Oğuzeli Meslek Yüksekokulu) kısmı üzerinde bırakılan As Kılıç Taşımacılık Tur. Gıda Mad. İnş. Pet. Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli Aztekin Taş. Gıda Pet. İnş. ve Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı, açıklamalarda eksiklik ile hataların bulunduğu bu nedenler gerekçesiyle şikayete konu edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının gerektiği, şöyle ki;

a) Anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında üçüncü kişilerden almış oldukları fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösteren firmalardan değil, teklife konu alanda yönelik faaliyette bulunmayan firmalardan alınmış teklifler olduğu, bu hususun da Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.2.2.1’inci maddesine aykırılık teşkil ettiği,

b) Anılan isteklilerce işçilik giderine yönelik olarak açıklamaların güncel asgari ücret tarifesi kullanılmadan ve brüt asgari ücret üzerinden değil daha düşük olarak hesaplandığı, ayrıca işçiler ile şoförlerin çalışma süreleri ve saatlerinin çok yetersiz olarak hesaplandığı hesaplama için kullanılan iş süresince hizmetin gerçekleştirilmesi imkânının söz konusu olamayacağı,

c) Anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, söz konusu ihale kapsamında çalıştırılacak olan araçlara ilişkin giderlerden; MTV, egzoz emisyonu, araç muayene, kasko ve zorunlu trafik sigortası, araç bakımı, yazlık-kışlık lastik ile araç kiralama veya amortisman giderlerine yönelik herhangi bir açıklama yapılmadığı,

d) Anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, sunulan bir kısım teklif evraklarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 8.4’üncü ve 79.2.2.1’inci maddesinde belirtilen hususlara aykırı olarak sunulmuş olduğu, teklif ekinde sunulması gereken; tutanaklar, teklif sahiplerine ait imza sirküleri ve mali müşavire ait faaliyet belgelerinin teklif ekinde sunulmadığı, sunulan fiyat tekliflerinin bir kısmının SMMM veya YMM tarafından imzalanması ve kaşelenmesi gerekirken bunların yapılmadığı,

e) Mevzuata göre sunulan fiyat tekliflerinin altında ilgili meslek mensubunun beyanının bulunması gerektiği, ancak üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinde SMMM veya YMM tarafından beyan olarak kabul edilecek ifadelerin yer almadığı,

f) Anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, fiyat tekliflerinin dayanağı olan Ek-O5, EK-O6 ve EK-O7 tutanaklarında gerekli olan alanların doldurulmadığı, tutanaklar üzerinde bulunması gereken meslek mensubuna ait özel kaşenin kullanılmadığı, teklif üzerindeki tarih ile tutanak üzerinde yer alan tarih ve sayı bilgilerinde uyumsuzluk olduğu, anılan tutanaklarda isteklilere ait defter tasdik bilgileri ile mali müşavire ait bilgilerin eksik veyahut hatalı olduğu, fatura bilgilerinde alıcı ve satıcı bilgilerinin yer alması gerektiği, tutanaklarda yer alan faturaların son vergi beyanname dönemi olan 4’üncü dönem (Nisan-Mayıs-Haziran) veya 3’üncü dönemi (Temmuz-Ağustos-Eylül) kapsaması gerektiği ve tüm fatura bilgilerinin de eksiksiz girilmesi gerektiği,

g) Anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında yakıt girdilerine ilişkin olarak, yakıt tüketim değerlerinin gelişigüzel olarak hesaplandığı, yakıt giderlerine ilişkin açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.7’nci maddesine göre açıklanması gerektiği,  anılan isteklilerin açıklamaları kapsamında araçların sefer sayıları, güzergâh uzunlukları, (100 km mesafede tüketilecek yakıt miktarı) yakıt tüketim miktarları, yakıt cinsleri ve yakıt maliyetlerinin doğru hesaplanmadığı,

h) Anılan isteklilerin sigorta giderine ilişkin olarak yapmış oldukları açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.4’üncü maddesine uygun olmadığı, sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgelerin sigorta şirketinin genel müdürlüğü veya bölge müdürlüğünün bu alanda yetkilendirilmiş kişileri tarafından imzalanmadığı, kim tarafından hangi yetki (a grubu /  b grubu veya tek/çift imza) ile yetkilendirilip yetkilendirilmediklerinin kontrol edilmesi ve tekliflerin doğruluğunun teyit edilmesinin gerektiği sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgelerin işin süresini karşılamadığı ve bu evrakların geçerliliğinin bulunmadığı, ayrıca sigorta tekliflerinin ihaleye katılan isteklilerin kendi adlarına düzenlenmiş olması gerektiği,  

ı) Anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, araçlara ilişkin (işin süresi boyunca kat edecekleri mesafeler ve bakım sayısı göz önüne alınarak) bakım giderlerini hesaplamaları gerektiği ayrıyeten bahse konu araçlara ilişkin resmi kataloglarında yer alan ölçülere göre yazlık ve kışlık lastik giderleri için de açıklama yapmalarının gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,        

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,           

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,        

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

…

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir…” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 2024 Yılına Ait 11 Aylık Personel Taşıma Hizmeti Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı: 4 (dört) araçla personel taşıma hizmeti alınacaktır.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Üniversitemiz Merkez Kampüs ile Naci Topçuoğlu MYO (1), Naci Topçuoğlu MYO (2), Nizip Eğitim Fakültesi ve Nizip MYO ve Oğuzeli MYO Güzergahları arasında personel taşınacaktır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. KDV hariç her türlü vergi, resim, harç, personelin her türlü özlük hakları, aracın trafik, karayolları ve diğer kamu kuruluşlarına ödemesi gereken her türlü vergi resim harç ile akaryakıt ve yağ giderleri, istekli tarafından karşılanacaktır. Personel giderleri ile ilgili her türlü sigorta prim, vergi vb. giderler istekli tarafından karşılanacak, aksi halde ileride doğacak her türlü cezai sorumluluğu ile birlikte istekli sorumlu olacaktır. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “ 33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.1. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı (R): Diğer Hizmetler/0,71

İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı (R): Diğer Hizmetler/0,71

a) Aracın her türlü bakımı onarımı ile akaryakıt ve yağ giderleri istekliye aittir.

b)Araç şoförünün her türlü özlük hakları Yükleniciye ait olup bunların ödenmemesi halinde ileride doğacak neticeden ceza ve faizleri ile birlikte Yüklenici sorumlu olup bunu şimdiden kabul ve taahhüt edecektir.

…

f) Hizmetin ifası sırasında, muhtemel trafik vb. suçlardan doğacak her türlü cezalar Yükleniciye ait olacaktır.

…

k) Aracın trafik, kara yolları ve diğer kamu kuruluşlarına ödemesi gereken her türlü vergi, resim, harç, ceza ve personel giderleri ile ilgili her türlü sigorta, pirim, vergi vb. giderler yüklenici tarafından karşılanacaktır. Aksi halde ileride doğacak her türlü cezai sorumluluğu yükleniciye ait olacaktır.

…

l) Aracın yolcu kapasitesi taşıma hizmeti yapılacak İdarenin talep ettiği kapasitede olacaktır. (Verilecek hizmet cetvelinde kapasiteler belirtilmiştir) Yolcu kapasitesi yetersiz olan araç İdaremiz tarafından kabul edilmeyecektir.

…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Personel Servis Araçlarında Aranan Şartlar” başlıklı 2’nci maddesinde “…

7.Araçların ön takım, fren ve süspansiyon sistemi bakımlı ve arızasız olacaktır.

8.Motor, mekanik, elektrik ve eksoz akşamı bakımlı olacaktır.

9. Araç lastikleri aşınmış ve eski olmayacak, jantlarda çatlak bulunmayacak ve yedek lastik (stepne) bulundurulacaktır. Aralık-Nisan aylarında kış lastikleri takılacaktır.

…

15. Aracın periyodik trafik muayenesi, sigortası vb. yasal işlemleri ile bir yıllık mutad bakım ve onarımları zamanında yapılmış olacaktır.

…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Yüklenicinin Yükümlülüğü” başlıklı 4’üncü maddesinde “… 1.Yüklenici, kendisine ait personelin ve kiralamış olduğu araçlarda çalışan personelin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) işlemlerinden ve özlük haklarından tek taraflı olarak sorumludur.

…

7. Araçlarla ve şoförlerle ilgili her türlü gider yükleniciye aittir.

…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sigorta ve Tazminat” başlıklı maddesinde “1. Taşıma hizmeti yapan Yükleniciler, Personel servis hizmetinde kullanacakları taşıtlara, 2918 sayılı Kara Yolları Trafik Kanunuyla getirilen Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasını yaptırmak zorundadırlar.

2. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası bulunmayan servis araçları ile personel taşımacılığı yapılmayacaktır. 2. Araçların nakliye, emniyet ve sigortası yükleniciye ait olup, kaza veya can kaybı halinde muhtemel tazminat yükümlülüğünü, yükleniciye aittir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İtirazen şikayete konu edilen ihalenin Birim Fiyat Teklif Cetveli aşağıdaki gibidir.

İhale kayıt  numarası: 2023/1411388

Başvuruya konu ihalenin 04.01.2024 tarihinde yapıldığı ve 8 isteklinin teklif verdiği, ihalenin 4 kısımdan oluştuğu, şikâyete konu edilen kısımların 3’üncü ve 4’üncü kısımlar olduğu, 18.01.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin 3’üncü kısmının Yılmazer Öğrenci Servisleri Taşımacılık Turizm Otomotiv İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi üzerinde bırakıldığı, 4’üncü kısmının ise As Kılıç Taşımacılık Turizm Gıda Maddeleri İnş. Pet. Ürn. San. Tic. Ltd. Şirketi üzerinde bırakıldığı tespit edilmiştir.

İhalenin 3’üncü kısmında teklifi sınır değerin altında olan geçerli teklif sahibi isteklinin Yılmazer Öğrenci Servisleri Taşımacılık Turizm Otomotiv İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi olduğu,

İhalenin 4’üncü kısmında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerin; Dim Taşımacılık Gıda İnşaat Kuyumculuk Dayanıklı Tüketim Maddeleri İthalat İhracat Zirai Gübre ve İlaç Sanayi Ticaret Limited Şirketi, As Kılıç Taşımacılık Turizm Gıda Maddeleri İnş. Pet. Ürn. San. Tic. Ltd. Şirketi, Aztekin Taş. Gıda petrol Ür. İnş. ve Temiş San. Tic. Ltd. Şti. ve başvuru sahibi Özlem Öğrenci Personel Taşımacılığı Ticaret Limited Şirketi olduğu görülmüştür.

İdarece ihalenin şikâyete konu edilen 3’üncü kısmında teklifi sınır değerin altında kalan geçerli teklif sahibi istekliye (Yılmazer Öğrenci Servisleri Taşımacılık Turizm Otomotiv İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi) 05.01.2024 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile 10.01.2024 tarihine kadar aşırı düşük teklif açıklamasının sunulmasının istenildiği, yazının “Açıklama” kısmında “2024 Yılına Ait 11 Aylık Personel Taşıma Hizmeti Alımı ihalesinde Nizip Eğitim Fakültesi ve Meslek Yüksekokulu 3. Kısım için vermiş olduğunuz teklifin sınır değerin altında olduğu tespit edilmiştir. Kamu İhale Kanunu Madde 38 ve İdari Şartname Madde 33: ‘'Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir." denmektedir. Bu bağlamda ilgili maddeler gereği yazılı açıklamanızı Başkanlığımıza bildirmenizi rica ederiz.” ifadesinin yer aldığı, sunulması gereken belgelerin “İş Deneyim Belgesi, Ticaret Sicil Gazetesi, Vergi Levhası, 7-9 Dönemi Kurum Genel Geçici Vergi Beyannamesi” olarak belirlendiği, söz konusu yazıda önemli teklif bileşenlerinin neler olduğuna ilişkin herhangi bir ifadeye yer verilmediği,

İdarece ihalenin şikâyete konu edilen 4’üncü kısmında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere (Dim Taşımacılık Gıda İnşaat Kuyumculuk Dayanıklı Tüketim Maddeleri İthalat İhracat Zirai Gübre ve İlaç Sanayi Ticaret Limited Şirketi, As Kılıç Taşımacılık Turizm Gıda Maddeleri İnş. Pet. Ürn. San. Tic. Lmd. Şirketi, Aztekin Taş. Gıda petrol Ür. İnş. ve Temiş San. Tic. Ltd. Şirketi ve Özlem Öğrenci Personel Taşımacılığı Ticaret Limited Şirketi)  05.01.2024 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile 10.01.2024 tarihine kadar aşırı düşük teklif açıklamasının sunulmasının istenildiği, yazının “Açıklama” kısmında “2024 Yılına Ait 11 Aylık Personel Taşıma Hizmeti Alımı ihalesinde Oğuzeli Meslek Yüksekokulu 4. Kısım için vermiş olduğunuz teklifin sınır değerin altında olduğu tespit edilmiştir. Kamu İhale Kanunu Madde 38 ve İdari Şartname Madde 33: “Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir" denmektedir. Bu bağlamda ilgili maddeler gereği yazılı açıklamanızı Başkanlığımıza bildirmenizi rica ederiz. Bu bağlamda ilgili maddeler gereği yazılı açıklamanızı Başkanlığımıza bildirmenizi rica ederiz.” ifadesinin yer aldığı, sunulması gereken belgelerin “İş Deneyim Belgesi, Ticaret Sicil Gazetesi, Vergi Levhası, 7-9 Dönemi Kurum Genel Geçici Vergi Beyannamesi” olarak belirlendiği, söz konusu yazıda önemli teklif bileşenlerinin neler olduğuna ilişkin herhangi bir ifadeye yer verilmediği görülmüştür.

Anılan isteklilerden Dim Taşımacılık Gıda İnşaat Kuyumculuk Dayanıklı Tüketim Maddeleri İthalat İhracat Zirai Gübre ve İlaç Sanayi Ticaret Limited Şirketi hariç teklifi sınır değerin altında kalan diğer isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını idareye sunulduğu görülmüştür.

İdarece isteklilerden As Kılıç Taşımacılık Turizm Gıda Maddeleri İnş. Pet. Ürn. San. Tic. Lmd. Şirketi ve Aztekin Taş. Gıda petrol Ür. İnş. ve Temiş San. Tic. Ltd. Şirket’ine 16.01.2024 tarihinde “Belgelerdeki Bilgi Eksiklerinin Tamamlatılması” konulu bir yazı gönderildiği söz konusu yazıda anılan isteklilerin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamalarına istinaden “Geçici Vergi Beyannamesinde bulunması gereken TÜRMOB ve adı geçen Serbest Muhasebeci Mali Müşavir kaşesinin eksik olduğu Komisyonumuzca tespit edilmiştir Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği madde (56-5)’de belirtilen “Başvuru ve teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, sunulan belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir...'" hükmüne göre ilgili belgenin yukarıda bahsedilen bilgi eksikliğinin tamamlatılarak Başkanlığımıza sunulması hususunda gereğini rica ederiz.” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

İdarece isteklilerce sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının değerlendirilmesi neticesinde 18.01.2024 tarihinde ihalenin 3’ncü kısmının Yılmazer Öğrenci Servisleri Taşımacılık Turizm Otomotiv İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi üzerinde bırakıldığı, 4’üncü kısmının ise As Kılıç Taşımacılık Turizm Gıda Maddeleri İnş. Pet. Ürn. San. Tic. Lmd. Şirketi üzerinde bırakıldığı görülmüştür.

İdarenin başvuru sahibinin şikâyetine verdiği cevap detaylı incelendiğinde; aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin farklı bileşenler için açıklama yapmış olduklarına ilişkin ifadelerin yer aldığı, İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesi ile “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesi ve Teknik Şartname’nin ilgili maddelerinde de bahse konu ihale kapsamında yüklenilecek söz konusu giderlerin belirtildiği ancak idarece isteklilere gönderilen yazılarda önemli teklif bileşenlerinin neler olduğunun belirlenmediği görülmüştür.

Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemelerden, idareler tarafından sınır değerin altında teklif veren isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamasının istenileceği ve isteklilere gönderilecek olan aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde yer alan hükümler ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca, teklifte önemli olduğu tespit edilen maliyet bileşenlerine yer verilmesinin ve isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olan bahse konu önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.

Aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında, hangi maliyet bileşenlerinin önemli teklif bileşeni olarak belirlendiğine yer verilmediği görülmüş olup, söz konusu durumun ihale konusu işin niteliği ve ihale dokümanı kapsamında yapılan düzenlemeler dikkate alındığında, başvuruya konu ihalede aşırı düşük teklif açıklamasının sunulmasına ve sunulan açıklamaların da sağlıklı ve objektif bir şekilde değerlendirilmesine imkân tanımadığı anlaşılmaktadır.

Netice itibariyle, idarece sınır değerin altında teklif veren isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında önemli teklif bileşenlerinin belirlenmediği, dolayısıyla aşırı düşük teklif sorgulamasının kamu ihale mevzuatına uygun şekilde yapılmadığı anlaşıldığından, idare tarafından teklifte önemli olduğu tespit edilen maliyet bileşenlerinin açık ve tereddütte mahal vermeyecek şekilde belirlenerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Bununla birlikte, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması" koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Öte yandan, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikâyet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin altıncı fıkrasında “… Kısmi teklife açık ihalelerde … tekliflerin verilmesi ile bu aşamadan sonraki işlemlere ilişkin başvurularda, başvuru bedeli toplam yaklaşık maliyet üzerinden yatırılır. Başvuruya konu kısmın yaklaşık maliyetine göre fazla yatırıldığı tespit edilen tutar Kurum tarafından başvuru sahibine iade edilir” açıklaması bulunmaktadır. İhalenin başvuruya konu 3’üncü ve 4’üncü kısımları itibariyle 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi gereğince şikâyet bedeli olarak yatırılması gereken tutarın 27.322,00 TL olduğu başvuru sahibi tarafından 54.677,00 TL yatırıldığı anlaşıldığından, Kurum hesaplarına fazla ödendiği anlaşılan 27.355,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesi gerekmektedir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin itirazen şikâyete konu 3 ve 4’üncü kısımları için idare tarafından teklifte önemli olduğu tespit edilen maliyet bileşenlerinin açık ve tereddütte mahal vermeyecek şekilde belirlenerek, aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden tekrar aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,

   Oybirliği ile karar verildi.