İHALE BÜLTENİ

4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun “Yetki belgesi alma zorunluluğu ve taşıma hizmeti” başlıklı 5’inci maddesinde “Taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapılabilmesi için Bakanlıktan yetki belgesi alınması zorunludur.” hükmü,

08.01.2018 tarihli ve 30295 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “(1) 4925 sayılı Kanunda belirtilen tanımlara ek olarak bu Yönetmelikte geçen;

...

üüü) Yetki belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel kişilere çalışma izni veren ve Bakanlıkça düzenlenen belgeyi,

...

ifade eder.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Yetki belgesi alma zorunluluğu” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Bakanlıktan almaları zorunludur.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Yetki belgesi türleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) A türü yetki belgesi: Otomobille (ticari tarifeli veya tarifesiz olarak, (yurt içi veya uluslararası yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:

a) A1 Yetki Belgesi: Yurtiçi (tarifeli veya tarifesiz yapacaklara,

b) A2 Yetki Belgesi: Uluslararası tarifesiz yapacaklara verilir.

(2) B türü yetki belgesi: Otobüsle yurtiçi ve/veya uluslararası yolcu taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Bu belgelere 24 üncü maddenin ikinci fıkrasının (m) bendindeki şartları haiz otomobiller de kaydedilebilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:

…

b) B2 yetki belgesi: Ticari ve tarifesiz yapacaklara,

…

verilir.

(3) C türü yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası eşya taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:

…

b) C2 yetki belgesi: Ticari amaçla yapacaklara,

…

verilir.

(4) D türü yetki belgesi: Otobüsle tarifeli veya tarifesiz yurtiçi yolcu taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Bu belgelere 24 üncü maddenin ikinci fıkrasının (m) bendindeki şartları haiz otomobiller de kaydedilebilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:

…

b) D2 yetki belgesi: Ticari ve tarifesiz olarak yapacaklara,

…

ç) D4 yetki belgesi: Ticari olarak,  taşıma mesafesine bakılmaksızın iliçi ve 100 kilometreye kadar olan şehirlerarası tarifeli ve tarifesiz olarak yapacaklara,

verilir.

…

(8) K türü yetki belgesi: Yurtiçi eşya taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:

a) K1 yetki belgesi: Ticari amaçla eşya taşımacılığı yapacaklara,

…

verilir.

(9) L türü yetki belgesi: Ticari amaçla lojistik işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:

a) L1 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,

b) L2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası yapacaklara,

verilir.

...

(13) R türü yetki belgesi: Ticari amaçla eşya taşımacılığı alanında taşıma işleri organizatörlüğü yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:

a) R1 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,

b) R2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası yapacaklara,

verilir.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Mevzuata uygun taşımacılık, yetki belgelerinin devredilemeyeceği ve genel yasaklar” başlıklı 9’uncu maddesinde “(1) Karayolu taşımacılık faaliyetlerinin ikili ve çok taraflı uluslararası anlaşma ve sözleşmelere, Kanuna, bu Yönetmeliğe ve ilgili diğer mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmesi esastır.

(2) Yetki belgeleri, satılamaz ve devredilemez.

(3) Bir taşıt belgesine kayıtlı olmayan taşıtların terminallere, yükleme veya boşaltma noktalarına girişlerine ve çıkışlarına, sınır kapılarından ise çıkışlarına, 66 ncı maddede belirtilen yetkili görevliler tarafından izin verilmez. Bu durumdaki taşıtlarda bulunan yolcuların ve eşyaların aktarılmasına ise, taşıtlar uygun yerlere alınarak izin verilir.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Yetki belgesi sahiplerinin ortak yükümlülükleri” başlıklı 40’ıncı maddesinde “…(17) Yetki belgesi sahipleri, almış oldukları yetki belgesinin kapsamı dışında faaliyette bulunamazlar. Bu fıkraya aykırı hareket edenlere, Kanunun 26’ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen miktarda idari para cezası uygulanır…” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “...(4) İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar veya istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilir. İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı sunması, konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmına ilişkin belgeleri sunması zorunludur.” hükmü,

İhale İlanı’nın “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1.1.3. İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgeler,

Karayolu Taşıma Yönetmeliği Yetki Belgeleri” düzenlemesi,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı ikinci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Araç Kiralama ve Şoför Hizmet Alım İşi

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

142 Adet Araç ve 82 Şoför ile 24 Ay Süreli Hizmet Alım İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Van Büyükşehir Belediyesi, Makine İkmal Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığı” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “...ı) İhale konusu işin ya da malın satış faaliyetinin yerine getirilebilmesi için ilgili mevzuat gereğince alınması zorunlu olan sicil, izin, ruhsat, faaliyet belgesi vb. belgeler:

…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İşin adı ve kapsamı” başlıklı 1’inci maddesinde “İşin Adı: Van Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı hizmet alanlarında çalıştırılmak üzere gerektiğinde Van ili dışındaki yapılacak seyahat ve görevlerde kullanılacak olan; Yakıtı idareye ait olmak kaydıyla, şoförlü ve şoförsüz, sözleşme süresince her gün (gün içerisinde istenilen saat, hafta sonu ve resmî tatiller dahil) kullanılmak üzere aşağıda özellikleri ve miktarı belirtilen dizel yakıt kullanan araç kiralanması hizmet alımı işidir.

1.2 İşin kapsamı: Van Büyükşehir Belediyesi hizmetlerinde 2 (İki) yıl süre ile resmi hizmetler, kontroller ve nöbetçi taşıt olarak kullanılmak üzere toplam 142 adet araç kiralama ve 82 adet şoför hizmeti alınacaktır. Hizmet alımı suretiyle taşıt edinilmesinde yalnızca yakıtı idarece karşılanacak olup, bunun dışında yazlık ve kışlık lastik değişimi, Adblue, yağ, katkı maddesi, cam suyu, bakım - onarım ve benzeri giderler yüklenici tarafından karşılanacaktır. Bu Şartname ve ekleri "İdari Şartname" ile “sözleşmenin" bir parçası olup, her biri diğerinin tamamlayıcısı olarak birlikle kullanılır. İş kapsamında çalıştırılacak olan taşıtların çalışma süreleri (işe başlama ve bitiş tarihleri) İdare tarafından belirlenecektir. Kiralanacak araçlar bu şartnamenin aşağıda yazılan birim ve alanlarda çalıştırılır. Başkanlık Makamı, Genel Sekreterlik, Daire Başkanlıkları ve bağlı şube müdürlükleri, Belediyeye bağlı işletmeler, ortaklık ve diğer kuruluşları, Bunlara ilişkin tesis, bina, şantiye, atölye, bakım onarım ve müştemilatları ile Van Büyükşehir Belediyesine ait faaliyet, çalışma alanları ve tüm işyerleri ile il dışı görevlendirmelerini kapsar.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Hizmet alımı şartları” başlıklı 3’üncü maddesinde “…3.10 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununa göre ilgili Bakanlıkça hazırlanan mevzuatta belirtilen ticari faaliyetlerde kullanılacak araçlar için uygun yetki belgelerini yüklenici/istekli almakla yükümlüdür. Ayrıca, cari kanun ve resmi düzenlemelerle zorunlu kılınan veya ileride zorunlu kılınacak belgelerin alınması da yüklenici/isteklinin sorumluluğundadır. Yüklenici, Ulaştırma Bakanlığı’ndan alınmış A1 Yetki Belgesi, K1 Yetki belgesi (K1* Yıldızlı belge kabul edilmeyecektir) ve D2 Yetki belgesinin aslını veya noter tasdikli suretini teklifleri kapsamında sunacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibinin söz konusu ihalede sadece K1 yetki belgesi istenilmesinin mevzuata aykırı olduğu iddiasına yönelik yapılan incelemede, 23.09.2020 tarihli ve 2020/UH.II-1576 sayılı Kurul kararında benzer bir iddiaya ilişkin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğünden bilgi istendiği ve Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğünün 14.09.2020 tarihli ve E.50863 sayılı yazısında “… Bilindiği üzere, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre; taşımacılık işi ile iştigal eden her firmanın, faaliyet alanına göre yetki belgesi alması ve operasyonlarında kullandığı her bir taşıtı (özmal veya sözleşmeli), yetki belgesi eki taşıt belgesine ilave ettirilerek taşıt kartını alması; ülkedeki taşıma düzeninin sağlanması, taşımada kullanılan taşıtların tespiti ve takibi, yapılan taşımalarda ülke ekonomisine maksimum verimin sağlanması ile 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununun amacı çerçevesinde bir zorunluluk olup, kapsam dışı bırakılan taşımalar, anılan Yönetmeliğin 2’nci maddesinde açıkça belirtilmiştir.

Bununla birlikte, Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde, adlarına yetki belgesi düzenlenmiş firmaların, almış oldukları yetki belgelerinin faaliyetlerine uygun olması anılan Yönetmeliğin 5 inci maddesi gereği zorunludur.

Yukarıda belirtilen açıklamalar çerçevesinde, Kamu Kurum ve Kuruluşlarının düzenlemiş olduğu taşıma ihalelerinde, ihaleye iştirak edecek firmalardan; ihaleye konu taşıma faaliyetinin niteliği, mahiyeti, büyüklüğü (taşıması yapılacak eşyanın ağırlığı) ve gerekli taşıt sayısı göz önünde bulundurularak, Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde düzenlenen C2, K1, L1, L2, M1, M2, N1, N2, P1, P2 yetki belgelerinden, uygun türdeki yetki belgesinin istenilmesi gerekmektedir.

Bununla birlikte, Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde düzenlenen yetki belgelerinin kapsamları ve faaliyet gösterebilecekleri alanlar da dikkate alınarak;

* C2 yetki belgesine sahip firmaların K1,

* L1 veya L2 yetki belgesine sahip firmaların C2, K1, N1 veya N2,

* M1 veya M2 yetki belgesine sahip firmaların P1 veya P2,

* N1 veya N2 yetki belgesine sahip firmaların C2 veya K1,

yetki belgesi kapsamında da faaliyet gösterebileceklerinin (uluslararası taşımalar sadece C2, L2 ve M2 yetki belgesi ile yapılabilmektedir) göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Bu itibarla; ilgi yazınızda belirtilen taşıma ihalesine ilişkin hazırlanan İdari Şartname'de belirtilen taşıtların, yapılacak taşımanın niteliği göz önünde bulundurularak, uygun olan bir yetki belgesi eki taşıt belgesinde kayıtlı bulunmaları gerekmekle birlikte, söz konusu ihalenin, sadece K türü (K1) yetki belgesi düzenlenmiş firmalarla sınırlandırılmasının uygun olmayacağı mütalaa edilmektedir.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

Söz konusu yazıya göre taşıma faaliyetleri için araç kiralanması işleri kapsamında yapılan ihalelerde sadece K türü (K1) yetki belgesinin istenilmesinin ihaleye katılımı daraltıcı nitelikte olduğu anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede, başvuruya konu ihalenin de Van Büyükşehir Belediyesinin “Araç Kiralama ve Şoför Hizmet Alım İşi” işi olduğu, yukarıda yer verilen yazı doğrultusunda, söz konusu ihalede A1 yetki belgesi ve D2 yetki belgesi kapsamı dışındaki taşıma faaliyeti için kullanılacak araçlarda sadece (K1) yetki belgesinin istenilmesinin ihaleye katılımı daraltıcı nitelikte olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan, İdare Şartname’nin 7’nci maddesinde isteklilerin A1, K1 ve D2 yetki belgelerine sahip olmaları gerektiğinin yeterlik kriteri olarak düzenlendiği, İhale İlanı’nın “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4.1.1.3’üncü maddesinde de yetki belgeleri ismen zikredilmese de “Karayolu Taşıma Yönetmeliği Yetki Belgeleri” ifadesine yer verildiği görülmüş olup, İdari Şartname’de yeterlik kriteri olarak belirtilen belgelerin İhale İlanı’nda da işaret edildiği anlaşılmıştır.

Öte yandan, K1 yetki belgesi ve yıldızlı K1* yetki belgesi arasında temel farkın, taşıma kapasitesi ve işletme özelliklerine göre belirlenen sınırlamalar olduğu, her iki belgenin de Türkiye'de ticari amaçla kara yolu taşıma faaliyetlerinde kullanılan belgeler olduğu, ancak yıldızlı K1* yetki belgesine sahip olanların yalnızca merkezin bulunduğu il sınırları içerisinde çalışabilecekleri, Teknik Şartname’nin “İşin adı ve kapsamı” başlıklı 1’inci maddesinde de Van ili dışındaki seyahat ve görevlendirmelerinin bulunduğu, dolayısıyla doküman düzenlemelerinde K1* yıldızlı belgenin kabul edilmeyeceğine ilişkin düzenlemenin mevzuata aykırı olmadığı ve başvuru sahibinin bu kapsamdaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.