YİGŞ m. 41’de ve YİMKY m. 6’da hükmolunduğu üzere; yapı denetim görevlisince yürütülen ön inceleme neticesinde işin sözleşme ve eklerine uygun olarak tamamlandığının ve kabul işlemlerinin yapılmasına engel bir durum bulunmadığının anlaşılması halinde yapı denetim görevlisi geçici kabul teklif belgesini düzenleyerek idareye sunar.

Yetkili makam geçici kabul teklif belgesini teslim alması üzerine 10 gün içerisinde Geçici Kabul Komisyonu’nu oluşturur. Yapım işinin mahiyetine göre işin önemi ve özelliği dikkate alınarak yetkili makamca komisyonun üye sayısı, toplam sayı tek olmak üzere yeteri kadar arttırılabilir.

YİMKY 3’üncü maddesinde komisyon üyelerinin tamamının teknik eleman olması gerektiği ve iş sahibi idarede yeterli sayıda veya işin özelliğine uygun nitelikte teknik eleman bulunmaması halinde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarından teknik eleman görevlendirilebileceği açıklanmıştır.

Maddenin devamında işin denetiminde bulunan yapı denetim görevlisinin muayene ve kabul komisyonlarında görev alamayacağı ve bu görevlilerin kabul çalışmaları sırasında işyerinde hazır bulunmasının zorunlu olduğu bildirilmektedir.

Geçici kabul komisyonu, kurulmasından itibaren en geç on gün içinde işyerine gidecek, gerçekleştirilen işleri Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 41’inci maddesine göre inceleyecek, muayene edecek ve gerekli gördüğü kısımların işletme ve çalışma deneylerini yapacaktır. Geçici kabule engel bir durum bulunmadığına kanaat getirmesi durumunda işin geçici kabulünü gerçekleştirecektir.

YİGŞ ve YİMKY Kapsamında Geçici Kabul

Kamu idarelerinin taraf olduğu yapım sözleşmelerinde eserin kabulüne ilişkin usul ve esaslar belli kurallara ve şekil koşullarına bağlıdır. Evvelce değinildiği üzere kamu idareleri yapmış olduğu ihalelerde 4734 ve 4735 sayılı kanunlara tabidir. Yapım projelerinin yürütümü ve kabulünde YİİUY, YİGŞ, YİMKY, yapım sözleşmesi ve ekleri ile bahsedilen mevzuatın diğer eklerine uyulma zorunluluğu bulunmaktadır.

Yüklenici tarafından projeler, teknik şartnameler, birim fiyat tarifleri, tüm sözleşme eklerine, fen ve sanat kurallarına göre işin tamamlanmış olup olmadığının idarece kurulan kabul komisyonunca denetlenmesine geçici kabul denilmektedir.

YİGŞ, Muayene ve Kabul Yönetmeliği kapsamında yapılacak geçici kabulün belli başlı esasları bulunmaktadır. Mevzuatımızda tarif edilen geçici kabulün gerçekleşmesi için gerekli temel prensipler şu şekildedir:

• İşler sözleşme ve eklerine uygun şekilde eksiksiz ve kusursuz olarak tamamlanmalıdır,
• Eksik ve kusurlu işlerin bedeli, işin toplam sözleşme bedelinin yüzde beşinden fazla olmayacaktır,
• Eksik ve kusurlu işler, işin idareye teslimine, kullanılmasına engel olmayacak ve herhangi bir tehlikeye meydan vermeyecek nitelikte olacaktır.

Yargıtay 15. H.D 13.11.1984 T. 984/1074-3475 sayılı davada “Tamamlanma olgusu ise, eserin objektif ölçüler içinde amaca uygun olarak kullanılabilir durumda olduğunun saptanması ile ortaya çıkar” şeklinde hüküm vermiştir.

YİMKY 6’ncı maddesi ve YİGŞ 41’inci maddesine göre taahhüt edilen iş sözleşme ve eklerinde yer alan hükümlere uygun olarak tamamlandığında yüklenici idareye geçici kabulün yapılması için yazılı olarak başvuruda bulunur. Eğer yapım işi yüklenici tarafından işin süresi içinde tamamlanamamışsa;

yüklenici, işi fiilen tamamladığı tarihte başvuruda bulunacaktır. Yüklenicinin başvuruda bulunmamış olması durumunda yapı denetim görevlisi işlerin süre uzatımları dâhil biteceği tarihte iş yerine giderek ön inceleme yapacak ve işin sözleşmesel olarak bitmesi gereken tarihteki durumunu tutanak altına alacaktır.

YİGŞ’te yüklenici tarafından geçici kabul başvurusunun yapılmasını müteakip yapı denetim görevlisi tarafından gerçekleştirilecek ön incelemenin ne kadar sürede yapılacağına değinilmemiştir. Bununla beraber YİMKY’nin 7’nci maddesinde:

“Zorunlu bir neden olmadığı takdirde, başvuru tarihinden itibaren en geç on (10) gün içinde iş yapı denetim görevlisince ön incelemeye tabi tutulur.” denilmektedir. ERİŞİM

Yüklenicinin veya yüklenici vekilinin hem ön inceleme hem de tespit sırasında bizzat işin yerinde bulunması gerekmektedir. Yüklenici veya yüklenici vekilinin hazır bulunmadığı durumda inceleme tek taraflı olarak yapılacaktır.