Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2024/1204 E. , 2024/2640 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2024/1204
Karar No:2024/2640
TEMYİZ EDEN(DAVACI) : ... Servis Hizmetleri Temizlik Gıda İnşaat
Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesi'nin .. tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul Bağcılar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nce 23/08/2023 tarihinde açık ihale usulüyle gerçekleştirilen 2023/728732 ihale kayıt numaralı "2023-2024 Eğitim Öğretim Yılı İstanbul Bağcılar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Taşımalı Eğitim Kapsamındaki Özel Eğitim Öğrenci/Velilerinin Yerleşim Birimlerinden Taşıma Merkezi Okul/Kurum/Sınıflara Taşıma İşi Hizmeti Alımı" ihalesine ilişkin olarak yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine tesis edilen düzeltici işlem belirlenmesine yönelik 04/10/2023 tarih ve 2023/UH.I-1293 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; iptali istenilen Kurul kararının 3 ayrı iddiayı içeren itirazen şikâyet başvurusunun değerlendirilmesine ilişkin olduğu, söz konusu Kurul kararında başvuru sahibinin sadece 3. iddiasının yerinde görülerek, davacı şirket hakkında 4734 sayılı Kanun'un 10. maddesinin dördüncü fıkrasının (j) bendi kapsamında işlem tesis edilmesi yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği, davacı tarafından her ne kadar Kurul kararının tümünün iptali istenilmişse de, uyuşmazlığa konu olayın mahiyeti ve dava dilekçesinin bütünüyle incelenmesi sonucunda davacının kendi menfaatine aykırı olan iddia yönünden Kurul kararının iptalini istediği, diğer iddialar yönünden Kurul kararının iptalinin istenilmesinin söz konusu olamayacağı anlaşıldığından, bakılan davada söz konusu Kurul kararında yer alan başvuru sahibinin sadece 3. iddiası yönünden inceleme yapıldığı,
Olayda, İstanbul Ticaret Odası kayıtlarında ... Turizm Taşımacılık otomotiv İnşaat Temizlik Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. (... Turizm) ile davacı şirketin sabit hat iletişim numaralarının aynı olduğu, yine davacı şirketin İstanbul Ticaret Odası kayıtlarında bulunan “www.....com” internet adresinde ... Group bünyesinde ... Turizm ile ... ...li adında iki farklı tüzel kişiliğin yer aldığı bilgisinin bulunduğu, ...’nin de unvan değişikliği ile faaliyet sürdüren ... Taşımacılık Servis Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi (... Taşımacılık), olduğu, sabit hat iletişim numarası veya kurumsal internet sayfası bilgilerinin meslek kuruluşu olan oda kayıtlarına sadece kendi beyanları üzerine işlenebileceği, ihalenin her iki kısmına birbirlerine yakın tekliflerin peş peşe verilmiş olması hususlarının anılan isteklilerin irade birliği içinde örtülü hareket ettiklerine dair karine oluşturduğu, dolayısıyla davacı tarafından 4734 sayılı Kanun’un 17. maddesinin (b) ve (d) bendi hükümlerine aykırı hareket edildiği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ihale tarihi itibarıyla ilgili şirketlerin ortaklık yapılarının tamamen birbirinden farklı olduğu, doküman indirilen IP adreslerinin farklı olduğu, ikamet adreslerinin farklı olduğu, 31/05/2022 tarihinde adreslerinin değiştiği, şirketin 14/08/2017 tarihinde Nebahat BAŞ tarafından satın alındığı ve 19/11/2019 tarihinden bu yana aynı kişi tarafından idare edildiği, İTO kayıtlarındaki telefon kayıtlarının güncel olmadığı, ... Turizm'le aynı görünen sabit telefon numarasının eski tarihli bir kayda ilişkin olduğu, irade birliği içerisinde hareket edildiği iddiasının somut hiçbir dayanağının bulunmadığı gibi gerçeği de yansıtmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Kurul kararında belirtilen hususlar tekrar edilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Bağcılar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nce 23/08/2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen 2023/728732 ihale kayıt numaralı "2023-2024 Eğitim Öğretim Yılı İstanbul Bağcılar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Taşımalı Eğitim Kapsamındaki Özel Eğitim Öğrenci/Velilerinin Yerleşim Birimlerinden Taşıma Merkezi Okul/Kurum/Sınıflara Taşıma İşi Hizmeti Alımı" ihalesine ilişkin olarak dava dışı Devtur Turizm Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine alınan düzeltici işlem belirlenmesine yönelik 04/10/2023 tarih ve 2023/UH.I-1293 sayılı Kurul kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5. maddesinde, “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, ...irliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.”; "İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10. maddesinin dördüncü fıkrasında, “Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır: (…) j) 17’nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.”; “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17. maddesinde, “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır: (...) b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak. (...) d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekâleten birden fazla teklif vermek (…) Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.”; “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58. maddesinde ise, “17’nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, (…) 2’nci ve 3’üncü maddeler ile istisna edilenler dâhil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, (…) tarafından verilir. Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir (...)" kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İhale işlemlerinin 4734 sayılı Kanun'un temel ilkelerine uygun biçimde yürütülmesi ve sonuçlandırılması, öngörülen usul kurallarına uygunluk yanında sürecin doğal akışını bozacak davranışların yapılmaması gerektiği açıktır.
İhalelerde isteklilerce gerçekleştirilen eylemlerin anılan Kanun'un 17. maddesinde belirtilen bentler kapsamında yasak fiil ve davranış olarak nitelendirilebilmesi için birden fazla eylemin birlikte değerlendirilmesi ve irade birliği içerisinde hareket edildiğine dair güçlü kanıtların bulunması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu Kurul kararı ile tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilen 3 şirketin irade birliği içinde hareket ettiklerine ilişkin değerlendirmenin 3 temel tespite dayandırıldığı anlaşılmaktadır.
Bunlar;
1) İstanbul Ticaret Odası kayıtlarında "... Turizm" ile davacı şirketin sabit hat iletişim numaralarının aynı olduğu,
2) İstanbul Ticaret Odası kayıtlarında bulunan “www.....com” internet adresinde "... Turizm" ile "... ...li" şirketlerinin ... Group bünyesinde yer aldığı bilgisinin bulunduğu, ... ...li’nin de unvan değişikliği ile faaliyet sürdüren "... Taşımacılık" olduğu,
3) Her 3 isteklinin de ihalenin her iki kısmında birbirlerine yakın ve peş peşe teklifler vermiş olduğu yönündeki tespitlerdir.
Söz konusu tespitlerin ne ölçüde gerçeği yansıttığı, tarafların irade birliği içerisinde hareket ettiği yönündeki iddiayı ne ölçüde desteklediği hususu incelendiğinde ise;
1. tespit yönünden, Dairemizin E:2024/99 esas sayılı dosyasında yapılan 28/03/2024 tarihli ara kararı ile "... Turizm" ile davacı şirketin sabit hat numarasının (...) 2017 yılından bu yana sahiplik durumunun ne olduğu hususu hat operatörü olan Millenicom Telekomünikasyon Hizmetleri A.Ş.'den sorulmuş olup dosyaya cevaben sunulan 03/06/2024 tarihli yazıda, ilgili hattın 01/05/2019 tarihinde faaliyete geçirildiği ve 11/02/2020 tarihinde iptal edildiği bilgisinin verildiği görülmektedir. Bu durumda, ilgili şirketlerin aynı sabit hattı kullandığı yönündeki tespitin, ihale tarihinin 23/08/2023 olduğu da göz önüne alındığında gerçeği yansıtmadığı anlaşılmaktadır.
2. tespit yönünden ise, "... ...li" şirketinin ortaklık yapısının 10/08/2021 tarihli hisse devri ile değiştiği, şirketin... tarafından satın alındığı, şirketin unvanının ise 16/08/2021 tarihinde "... Taşımacılık" olarak değiştirildiği görülmekte olup, bu durumda ihale tarihi itibarıyla fiilen ve hukuken var olmayan bir şirketin davacı şirketin grup şirketi olduğunu ileri sürmek mümkün olmadığından, söz konusu tespitin de gerçeği yansıtmadığı anlaşılmaktadır.
3. tespit yönünden ise, her üç isteklinin de farklı IP adreslerinden doküman indirdikleri, ".... Taşımacılık" ile davacı şirketin 21/08/2023, "... Turizm"in ise 16/08/2023 tarihinde doküman indirdikleri, teminat mektubu yatırma saatlerinin ise "... Taşımacılık" için 21/08/2023 tarihinde saat 18:37, davacı şirket için aynı tarihte fakat saat 14:19 olduğu görüldüğünden, isteklilerin peş peşe teklif verdiklerini gösteren somut bir tespitin bulunmadığı, bununla birlikte sunulan tekliflerin birbirine yakın olmasının ihalenin konusu ve işin tabiatı gereği normal karşılanması gerektiği, bu durumun tek başına irade birliği içerisinde hareket edildiğine karine oluşturamayacağı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, söz konusu 3 isteklinin irade birliği içerisinde hareket ettiklerine dayanak gösterilen tespitlerin gerçeği yansıtmadığı anlaşıldığından, davacı şirketin diğer şirketlerle irade birliği içerisinde hareket etmek suretiyle yasak fiil ve davranışlarda bulunduğundan bahisle teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı ...-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca...-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde temyiz aşamasında kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 06/06/2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.