birim fiyat sözleşmeye bağlanan ihale işinde; malzeme ocaklarına ulaşım mesafesinin değişmesine bağlı olarak iş artışı/eksilişi yapılıp yapılamayacağı

Karar No : 2024/94

Karar Tarihi : 24.07.2024

YÜKSEK FEN KURULU KARARI

 

 

tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre … tarihinde ihale edilerek, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na göre … tarihinde birim fiyat sözleşmeye bağlanan “…” işinde; malzeme ocaklarına ulaşım mesafesinin değişmesine bağlı olarak iş artışı/eksilişi yapılıp yapılamayacağı hususunda, yüklenici ile idare arasında ortaya çıkan anlaşmazlıkla ilgili olarak Kurulumuz kararı talebidir.

II-İNCELEME VE DEĞERLENDİRME

Konu, gönderilen bilgi ve belgeler ile ilgili mevzuatı çerçevesinde Kurulumuzca inceleme ve değerlendirmeye tabi tutulmuş olup, tarafların anlaşmazlığa dair görüş, talep ve değerlendirmeleri aşağıdaki şekildedir.

Yüklenicinin görüş ve talebi;

02.07.2024 onay tarihli “Anlaşmazlık Tutanağı”ndan özetle; sözleşme konusu yapım işinin “Birim Fiyat Teklif Cetveli”nde yer alan “AB02 Ocak Sahalarında Geçirimsiz Dolgu Malzemesinin Kazılması ve Gölet Dolgusuna Konulması (1-1')” ve “AB03 Göletlerde Filtre Kum -Çakıl Malzemesi Konulması (Fk-Fç)” iş kalemleri için malzeme temin edilen ocak yerlerinin değişmediği, ancak ihale dokümanında belirlenen ocak-gölet arasındaki ulaşım yolu güzergâhlarının sözleşme sonrası teknik zorunluluklar nedeniyle değiştiği ve nakliye mesafelerinin artığı, değişen nakliye mesafelerinden etkilenen iş kalemleri için yeni birim fiyat tespit edilerek ödenmesi gerektiğine ilişkin olarak idareye başvuruda bulunulduğu, aynı zamanda hakedişlerin bu hususla ilgili ihtiraz şerhi ile imzalandığı, söz konusu iş kalemlerinin imalatlarına devam edildiği, fakat idare tarafından taleplerinin uygun bulunmadığı,

Sonuç olarak, ihale dokümanında, söz konusu iş kalemlerine ait ocak-gölet arası ulaşım yolu güzergâhlarının nakliye mesafeleri ile yolların idari ve teknik açıdan kullanılabilir olmadığı, araçların geçiş sağlamasına uygun olmayan köy içi yolların güzergâh olarak belirlendiği, bu halde işe başlanmasını mütakip ocak - gölet arası ulaşım yollarının hatalı tespit edildiğinin anlaşıldığı, bu sebeple “AB02 -Ocak Sahalarında Geçirimsiz Dolgu Malzemesinin Kazılması ve Gölet Dolgusuna Konulması (1-1')” ve “AB03 Göletlerde Filtre Kum -Çakıl Malzemesi Konulması (Fk-Fç)” iş kalemlerinin ocak-gölet arası nakliye mesafelerinin mevcut duruma göre tespit edilerek, yeni birim fiyatlar üzerinden ödenmesi gerektiği,

Yönündedir.

İdarenin görüş ve değerlendirmesi;

02.07.2024 onay tarihli “Anlaşmazlık Tutanağı”ndan özetle; yüklenicinin, “AB02 Ocak Sahalarında Geçirimsiz Dolgu Malzemesinin Kazılması ve Gölet Dolgusuna Konulması (1-1')” iş kalemi ile ilgili olarak kil ocağı ile gölet arasındaki mesafenin ilgili projelerde 1200

- 1250 m, sahada ise gerçek mesafenin daha fazla olduğu, ayrıca “AB03 Göletlerde Filtre Kum- Çakıl Malzemesi Konulması (Fk-Fç)” iş kalemi ile ilgili olarak kum-çakıl ocağı ile gölet arasındaki mesafenin projelerde 15 000 m. olduğu, sahada ise köy içerisinden ulaşım sağlanamamasından dolayı alternatif yollardan ulaşımın sağlandığı, bu sebeple yüklenici tarafından mesafenin arttığının belirtildiği, dolayısıyla bu 2 iş kalemi için nakliye mesafesinden dolayı yeni birim fiyat tespiti talebinde bulunulduğu,

 

 

Yİ-01 nolu “Ulaşım Yolları Genel Paftası”nda kil ocağı yolu güzergahının belirtildiği, güzergahların ilgili projelerde görüldüğü ve ölçülebilir durumda olduğu,

“AB02 Ocak Sahalarında Geçirimsiz Dolgu Malzemesinin Kazılması ve Gölet Dolgusuna Konulması (1-1')” iş kaleminin birim fiyat tarifinde malzemenin ocaktan kazılması, nakliyesi, serilmesi, sulanması ve sıkıştırılması iş kalemleri bütün (paçal) olarak değerlendirildiği ve nakliyenin dahil olduğunun açık olarak görüldüğü,

“AB03 Göletlerde Filtre Kum-Çakıl Malzemesi Konulması (Fk-Fç)” iş kaleminin birim fiyat tarifinde malzemenin ocaktan kazılması, nakliyesi, serilmesi, sulanması ve sıkıştırılması iş kalemleri bütün (paçal) olarak değerlendirildiği ve herhangi bir nakliye mesafesinin belirtilmediği,

Yapım İşleri Genel Şartnamesi (YİGŞ)’nin “Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22 nci maddesinin birinci fıkrası hükmüne göre yeni fiyat yapılabilmesi için proje değişikliği şartlarının gerçekleşmesine atıfta bulunulduğu, ancak söz konusu işte ocak değişikliğinin olmadığı,

İsteklilerin ihaleye girerken projenin tamamını incelemesi, herhangi bir itirazı varsa 4734 Kamu İhale Kanunu'nun, “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55 inci maddesi hükmüne göre ihale dokümanının satın aldığı tarihten itibaren on gün içerisinde ve en geç ihale tarihinden üç gün önce ihaleyi yapan idareye başvurması gerektiği, bahse konu işte belirtilen süreler içerisinde yüklenicinin ilgili konular ile alakalı idareye başvurusunun bulunmadığı,

Yüklenicinin zamanında idareye herhangi bir itirazının bulunmaması, iş kaleminin paçal olarak düşünülerek birim fiyatının oluşturulması ve malzeme ocağınının değişmemesi nedeniyle “AB02 -Ocak Sahalarında Geçirimsiz Dolgu Malzemesinin Kazılması ve Gölet Dolgusuna Konulması (1-1')” ve “AB03 Göletlerde Filtre Kum -Çakıl Malzemesi Konulması (Fk-Fç)” iş kalemleri için yeni birim fiyat talebinin uygun görülmediği,

Belirtilmektedir.

Tarafların görüş, talep ve değerlendirmeleri belirtildikten sonra konunun inceleme ve değerlendirilmesine geçilmiştir.

Başvuru yazısı ve ekleri incelendiğinde;

İşin yer tesliminin 24.11.2017 tarihinde yapıldığı, sözleşmesine göre işin süresinin 550 gün olduğu ve verilen süre uzatımları ile yeni iş bitim tarihinin 17.12.2024 olarak belirlendiği,

… tarafından onaylanmış olan Yİ-01 nolu “…Paftası”nda;

Kret Ulaşım Yolu-1 (110 m.), Ham Yol (A Geçirimsiz malzeme sahası ulaşım yolu, 2100 m.) ve Ham Yol (Kaya-1 malzeme ocağı, 1500 m.) kısımlarının “İyileştirme”,

Vana Odası Ulaşım Yolu (370 m.), Gölet Ulaşım Yolu (3910,52 m.) ve Gölet Aksı Ulaşım Yolu (4000 m.) kısımlarının “Yeni Yol”,

Olarak gösterildiği,

Yüklenicinin, … hitaben vermiş olduğu; 26.10.2022 ve 24.11.2022 tarihli dilekçelerde,

Yİ-01 nolu “Ulaşım Yolları Genel Paftası” tablosunda, A Geçirimsiz Malzeme Saha Ulaşım Yolunun Hamyol olduğu ve iyileştirme yapılacak yol olarak tariflendiği ve iyileştirme

 

 

yapılacak mesafenin 2100 metre olduğu, Geçirimsiz Malzeme Ocak mesafesinin Gölet gövdesine olan uzaklığı ile ilgili herhangi bir veri ve bilginin mevcut olmadığı, paftada Gövde kret başına gittiği belirtilen iyileştirme yapılacak yolun, … asfalt yolu kenarındaki başlangıç noktasından başlayarak ölçümleme yapıldığında, 2100 metrelik mesafesi meranın afaki bir noktasında son bulduğu, gövde kret başına kadar ölçümlenecek uzun bir mesafe bulunduğu, Yİ-01 paftasında gösterildiği şekilde kret başlangıç noktasına kavuşmadığı,

1-A Geçirimsiz Malzeme Alanı Özelliklerine ait BM-02 arşiv nolu detay paftasında, 1- A Malzeme Ocağının Gölet yerine uzaklığının 1250 metre olduğunun açıkça belirtildiği, … 15.08.2022 tarihinde onaylanan projelerde, 1-A Geçirimsiz malzeme ocağının Gölet alanına olan nakliye mesafesinin 5.617,08 metre olduğu, “AB02 -Ocak Sahalarında Geçirimsiz Dolgu Malzemesinin Kazılması ve Gölet Dolgusuna Konulması (1-1')” iş kalemi paçal olarak oluşturulduğu ve nakliye mesafesinin birim fiyata dahil olduğu, ancak nakliye mesafesinin artmasından dolayı yapılan ve yapılacak olan imalatlar için yeni birim fiyat tespit edilmesi hususunun,

Belirtildiği,

… Müdürlüğü’nün yükleniciye cevaben yazmış olduğu 12.12.2022 tarihli ve E- 2966743 sayılı yazıda, bahse konu yapım işinde “AB02 -Ocak Sahalarında Geçirimsiz Dolgu Malzemesinin Kazılması ve Gölet Dolgusuna Konulması (1-1')” iş kalemi ile ilgili yeni fiyat yapılması talebinin uygun bulunmadığının bildirildiği,

Yüklenicinin, … Bölge Müdürlüğü … Şube Müdürlüğü’ne hitaben vermiş olduğu 12.12.2022 tarihli dilekçede, yapım işinde “AB03 Göletlerde Filtre Kum -Çakıl Malzemesi Konulması (Fk-Fç)” iş kaleminin bulunduğu, (BM-01) kati projesinde “Malzeme Alanları Genel Özellikleri” tablosunda geçirimli malzeme ocağının gölet yerine uzaklığının 15.000 m olduğunun belirtildiği, malzeme taşım yollarının gösterildiği, Ulaşım Yolları Genel Paftası (Yİ- 01) taşımalar tablosunda Geçirimli Malzeme Sahası Ulaşım Yolunun gölet yerine uzaklığının belirtilmediği, geçirimli malzemenin 3 ve 4 nolu ruhsatlı sahalardan temin edildiği, Tozaklı köyü çıkışından Poyralı köyü yönüne dönen asfalt yoldan gidildiğinde 3 ve 4 nolu ruhsatlı sahalara yaklaşılmakta, dere yataklarına giriş ise kullanılmakta olan 3-4 adet ham yoldan yapıldığı, dere malzemesi dökülerek teşkil edilen geçici yollarla dere içindeki rezerv noktalarına ulaşımın sağlanabildiği, bu sebeplerden dolayı 19.440,00 metreden oluşan nakliye mesafesinin yapılan ve yapılacak olan imalatlar için yeni birim fiyat yapılması gerektiğinin belirtildiği,

… Bölge Müdürlüğü’nün 04.07.2024 tarihli ve E-118-310.06.115 sayılı yazısı ile yapım işi kapsamında kullanılan malzeme ocaklarının nakliye mesafesinden dolayı yeni fiyat tespitinde idare ile yüklenici arasında oluşan anlaşmazlık hususunda Kurulumuz kararının talep edildiği,

Görülmektedir.

İşe ait sözleşmenin;

Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 27 nci maddesinde;

27.1. Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesine ilişkin hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.”,

 

 

“Sözleşmede bulunmayan işlere ait birim fiyat tespiti” başlıklı 28.1 inci maddesinde;

28.1. Sözleşme ve eklerinde birim fiyatı bulunmayan yeni iş kalemlerinin bedeli, Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre hesaplanır.”,

Sözleşme eki YİGŞ’nin;

“Projelerin uygulanması” başlıklı 12 nci maddesinin dördüncü fıkrasında;

“İdare, sözleşme konusu işlerle ilgili proje vb. teknik belgelerde, değişiklik yapılmaksızın işin tamamlanmasının fiilen imkansız olduğu hallerde, işin sözleşmede belirtilen niteliğine uygun bir şekilde tamamlanmasını sağlayacak şekilde gerekli değişiklikleri yapmaya yetkilidir…”,

“Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22 nci maddesinin birinci fıkrasında;

“12 üncü maddenin 4 üncü fıkrasında belirtilen proje değişikliği şartlarının gerçekleştiği hallerde, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği ve ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının bedelleri ile 21 inci maddeye göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedelleri, ikinci fıkrada belirtilen usuller çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edilen yeni birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir.

...”,

Hükümleri yer almaktadır. Bu hükümlere göre;

İşin yürütülmesi sırasında, sözleşme konusu işlerle ilgili proje vb. teknik belgelerde, değişiklik yapılmaksızın işin tamamlanmasının fiilen imkânsız olduğu hallerde, işin sözleşmede belirtilen niteliğine uygun bir şekilde tamamlanmasını sağlamaya yönelik proje değişikliği yapmaya idarenin yetkili olduğu,

YİGŞ’nin 12 nci maddesi dördüncü fıkrasında belirtilen proje değişikliği şartlarının gerçekleştiği hallerde, işin yürütülmesi sırasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği ve ihale dokümanı ve/veya teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının bedelleri ile 21 inci maddeye göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedellerinin ikinci fıkrada belirtilen usuller çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edileceği,

Hususları açıktır.

Bu tespitler ve hükümler birlikte dikkate alındığında;

Yapım işlerinin yürütülmesi sırasında, yapılan proje değişikliği ile ortaya çıkan bir iş kalemine, yeni iş kalemi birim fiyat tespiti yapılabilmesi için, o iş kaleminin ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında fiyatının verilmemiş olması gerektiği, bu bağlamda, idaresince yapılan ocak nakliye güzergahı değişikliğinin, bir proje değişikliği olarak iş artışı/eksilişi kapsamında değerlendirilmesi ve ocak yerine ulaşım mesafesinin değişimi için iş artışı/eksilişi yapılması gerektiği,

Değerlendirilmektedir.

 

 

 

 

 

işinde;

 

III - KARAR

Konu, yukarıda belirtildiği üzere incelenmiş ve değerlendirilmiş olup, buna göre “…”

 

Nakliye   güzergahı   değişikliğinin,   bir   proje   değişikliği   olarak   iş   artışı/eksilişi

 

kapsamında değerlendirilmesi ile ocak yerine ulaşım mesafesinin değişimi için iş artışı/eksilişi hesabı yapılmasına,

05.01.2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun Ek 1ve Ek 2 nci maddelerine istinaden 24.07.2024 tarihinde yapılan toplantıda katılanların oy birliği ile karar verilmiştir.